Znaczna część firm dokonujących transportu pasażerów decyduje się na rozszerzenie obszaru swojego działania poza granice kraju. W takiej sytuacji nie zawsze radzą sobie z prawidłowym określeniem zasad rozliczeń świadczonych usług na gruncie podatku VAT. Przeczytaj, przewóz osób za granicą a VAT - jaką stawką opodatkować takie usługi?
Czym jest przewóz osób za granicą?
Przez transport wewnątrzwspólnotowy należy rozumieć transport, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich.
Podstawowe znaczenia dla określenia sposobu opodatkowania ma wyznaczenie miejsca świadczenia. Miejsce opodatkowania usług transportowych osób określono w art. 28f ustawy o VAT. Zgodnie ze wskazanym przepisem, miejscem świadczenia usług transportu pasażerów jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości. Jest to jeden z wyjątków od zasady ogólnej, jaki określił ustawodawca. Nie ma bowiem znaczenia, na rzecz kogo, tj. podatnika czy niepodatnika, wykonywana jest usługa, tylko gdzie ta usługa jest wykonywana.
Dlatego też miejsce świadczenia usług transportu pasażerów na trasach tylko częściowo przebiegających na terytorium Polski znajduje się na terytorium Polski również tylko częściowo. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, w piśmie nr IPTPP2/443-733/13-2/JN z 25 listopada 2013 r., w którym czytamy:
"(…) usługi transportowe świadczone, na rzecz polskiego podatnika, w całości poza UE opodatkowane są zgodnie z art. 28f ust. 1a pkt 1 ustawy na terytorium znajdującym się poza terytorium UE. Zatem przedmiotowe usługi nie podlegają opodatkowaniu na terytorium Polski (…)."
Dlatego też w przypadku dokonywania regularnego czy okazjonalnego przewozu osób między różnymi krajami Unii Europejskiej podatek VAT należy rozliczyć według zasad obowiązujących w każdym z poszczególnych krajów, przez który jest on realizowany proporcjonalnie do pokonanego odcinka trasy przejazdu.
Rejestracja do VAT zagranicznych przewoźników jest w większości krajów unijnych bardzo uproszczona. Jeżeli przepisy obowiązujące w kraju świadczenia usługi nie dopuszczają możliwości rozliczenia podatku w formie uproszczonej, firmy transportowe najczęściej obowiązane są do dokonania rejestracji jako podatnicy podatku od wartości dodanej na terytorium tych państw, na terenie których usługa jest świadczona.
Przewóz osób za granicą a VAT - jaką stawkę wybrać?
Usługi przewozu osób są opodatkowane stawką 8%. Pod poz. 155–157 zał. nr 3 do ustawy wymienione zostały:
- transport lądowy pasażerski, miejski i podmiejski;
- usługi taksówek osobowych;
- pozostały transport lądowy pasażerski, gdzie indziej niesklasyfikowany;
Oznacza to, że usługi te świadczone na odcinku krajowym podlegają opodatkowaniu według obniżonej stawki podatku VAT 8%.
Przykład 1.
Firma świadczy usługi transportu osób z Kołobrzegu do Pragi własnym autokarem. Trasa o długości 600 km przebiega według proporcji 300 km na terytorium Polski i 300 km na terytorium Czech. W związku z tak rozpisaną trasą miejscem świadczenia tej usługi (a w konsekwencji państwem opodatkowania) będzie w 50% Polska, a w 50% Czechy. A zatem wartość całej usługi należy podzielić na części i odpowiednio do tego podziału opodatkować je w Polsce oraz w Czechach.
Wartość usługi wyniosła 20 000 zł brutto. Będzie ona opodatkowana w następujący sposób:
-
10 000 zł – stawka 8%,
-
10 000 zł – nie podlega opodatkowaniu (np.).
Czy przewóz osób za granicą wymaga kasa fiskalnej?
W przypadku usług transportowych nie ma zwolnień w zakresie instalacji kas fiskalnych, zastosowanie znajdą zasady ogólne. Limit obrotu uprawniający do skorzystania ze zwolnienia z ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy fiskalnej dla kontynuujących i rozpoczynających działalność wynosi 20 000 zł rocznie. Oznacza to, że zakupu kasy fiskalnej i ewidencjonowania przy jej użyciu sprzedaży będą musieli dokonać wszyscy przedsiębiorcy, których miesięczne obroty wynoszą około 1667 zł.
Do celów ustalenia limitów uwzględnia się sprzedaż dokonywaną na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.
Polski podatnik, który świadczy na rzecz zagranicznych osób prywatnych usługi transportu, przebiegające na terytorium Unii Europejskiej lub kraju trzeciego, nie ma obowiązku ewidencjonowania tej sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej ani wliczania do limitu (o ile korzysta ze zwolnienia). Z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT wynika bowiem, że obowiązkiem ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej są objęci ci podatnicy, którzy dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Z kolei definicja sprzedaży określona przez art. 2 pkt 22 ustawy o VAT obejmuje wyłącznie takie czynności, jak:
-
odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
-
eksport towarów,
-
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Jak widać, definicja sprzedaży nie obejmuje natomiast odpłatnego świadczenia usług, które nie podlegają w kraju opodatkowaniu. Wobec tego podatnik, który dla osoby prywatnej wykonał usługę budowlaną opodatkowaną w innym kraju niż Polska, nie ma obowiązku jej ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej. Potwierdzenie tego stanowiska można odnaleźć w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPP2-443-135/11-4/AK, z 17 maja 2011 r., w której możemy przeczytać:
"(…) z podstawowej reguły określonej w cytowanym art. 111 ust. 1 ustawy wynika, że obowiązek ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas rejestrujących dotyczy świadczeń wykonywanych na rzecz podmiotów nieprowadzących działalność gospodarczą. Ponadto obowiązek ten, bez względu na inne okoliczności (np. wysokość obrotów) dotyczy podmiotów świadczących usługi przewozu osób i ładunków taksówkami.
W oparciu zatem o przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz cyt. rozporządzenia Ministra Finansów w przedstawionych we wniosku okolicznościach stwierdzić należy, iż ta część transportu pasażerów taksówkami, która odbywa się na terenie Polski - podlega opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca mający siedzibę poza terytorium Polski i świadczący usługi przewozu osób taksówkami na terenie Rzeczypospolitej Polskiej ma obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (…).
