Przychody to wszelkie wpływy pieniężne, ale także wartości niematerialne, stanowiące korzyści majątkowe, uzyskane w ramach i prowadzonej działalności gospodarczej. Przychód może być efektem bezpośrednio wynikającym ze sprzedaży dóbr (np. towarów handlowych, wyrobów gotowych), świadczenia usług czy innych czynności, które są związane z działalnością danej firmy. Powstanie przychodu może być także efektem pośrednim podejmowanych czynności. Biorąc pod uwagę zdarzenia zachodzące w firmie i źródła uzyskiwania przychodów, można wyróżnić przychody operacyjne i przychody finansowe. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jakie przychody zaliczamy do przychodów operacyjnych.
Klasyfikacja przychodów
Art. 3 ust. 1 pkt 30 ustawy o rachunkowości definiuje przychody jako „uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli ”.
Za przychód można więc uznać takie przysporzenia majątkowe, których otrzymanie implikuje konieczność zapłaty podatku dochodowego.
Przychody operacyjne a przychody finansowe – czym się różnią?
Przychody uzyskiwane w ramach prowadzonej działalności mogą pochodzić z różnych źródeł. Z uwagi na takie rozróżnienie przychody można podzielić na dwie podstawowe grupy:
- przychody operacyjne,
- przychody finansowe.
Pierwsze z nich, czyli przychody operacyjne, uzyskiwane są w ramach podstawowej działalności przedsiębiorstwa. Wśród nich wyróżnia się przychody z podstawowej działalności operacyjnej oraz pozostałe przychody operacyjne. Przychody z podstawowej działalności operacyjnej, zwane także przychodami ze sprzedaży, obejmują takie przychody, które dotyczą sprzedaży towarów czy usług. Natomiast pozostałe przychody operacyjne występują jako efekt pośredni dokonywanej sprzedaży towarów lub usług, a ich cechą charakterystyczną jest różnorodność.
Przychody finansowe w firmie powstają w wyniku dokonywanych operacji finansowych. Zaliczane są do nich:
- dywidendy i udziały w zyskach,
- odsetki,
- przychody ze sprzedaży aktywów finansowych,
- dodatnie różnice kursowe,
- odpisy aktualizujące wartości aktywów finansowych.
Przychody finansowe ewidencjonuje się w księgach rachunkowych na koncie 750 (z zakładowego planu kont) „Przychody finansowe”.
Przychody operacyjne – szczegółowa charakterystyka
Przychody ze sprzedaży
W ustawie o rachunkowości nie została zawarta definicja przychodów ze sprzedaży, jedynie art. 42 ust. 2 mówi, że: „za przychód w jednostkach prowadzących działalność gospodarczą przyjmuje się wyrażone w rzeczywistych cenach sprzedaży kwoty należne z tytułu sprzedaży produktów (tj. wyrobów gotowych, usług i robót), towarów i materiałów, z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń i zmniejszeń, bez podatku od towarów i usług (VAT należnego)”. Zatem do przychodów osiąganych z podstawowej działalności operacyjnej można zaliczyć przychody ze sprzedaży:
- wyrobów gotowych i półproduktów, robót i usług;
- towarów handlowych i materiałów.
Przychody ewidencjonowane są na kontach zespołu 7 w zależności od tego, czego sprzedaż dotyczy:
- 701 – przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych,
- 702 – przychody ze sprzedaży usług,
- 730 – przychody ze sprzedanych towarów,
- 740 – przychody ze sprzedanych materiałów.
Pozostałe przychody operacyjne
Jak wynika z art. 3 ust. 32 ustawy o rachunkowości, za pozostałe przychody operacyjne uznaje się przede wszystkim przychody związane z:
- działalnością socjalną (np. dofinansowanie obiektów socjalnych takich jak ośrodki wczasowe i kolonijne, sanatoria, żłobki i przedszkola);
- zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji;
- utrzymywaniem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji, w tym także z aktualizacją wartości tych inwestycji, jak również z ich przekwalifikowaniem odpowiednio do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli do wyceny inwestycji przyjęto cenę rynkową, bądź inaczej określoną wartość godziwą;
- odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nieobciążających kosztów;
- utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi;
- odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty finansowe;
- odszkodowaniami i karami;
- przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych;
- zdarzeniami losowymi.
Aby zdarzenie mogło zostać zakwalifikowane do pozostałych przychodów operacyjnych, należy stwierdzić, z zastosowaniem zasady ostrożności, że miało ono związek z działalnością operacyjną i ryzykiem ponoszonym przy jej prowadzeniu. Zgodnie z art.7 ustawy o rachunkowości przestrzeganie zasady ostrożności jest niezbędne, gdyż w wyniku finansowym mogą zostać uwzględnione tylko niewątpliwe przychody operacyjne.
Do ewidencji pozostałych przychodów operacyjnych przeważnie przeznaczone jest konto 760, na którym księgowanie odbywa się po stronie Ma, skąd następnie wartość przenoszona jest na wynik finansowy.
