Polscy rezydenci podatkowi mogą inwestować nie tylko w krajowe, ale i w zagraniczne fundusze kapitałowe. Pojawia się w tym momencie pytanie o właściwy sposób rozliczenia ewentualnego zysku osiągniętego z takiego funduszu. W naszym dzisiejszym artykule zastanowimy się, jakie skutki niosą przychody z zagranicznych funduszy kapitałowych w zakresie rozliczenia podatku PIT!
Przychody z zagranicznych funduszy kapitałowych jako przychody z kapitałów pieniężnych
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednym ze źródeł przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.
W myśl art. 17 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.
Przy czym stosownie do postanowień art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych – oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
Istotnym elementem uczestniczenia w funduszu kapitałowym jest certyfikat inwestycyjny.
Owe certyfikaty nie są ani udziałami, ani akcjami spółek kapitałowych. Natomiast reprezentują one określone prawa majątkowe uczestników funduszy inwestycyjnych.
Certyfikaty inwestycyjne uprawniają do otrzymania określonej kwoty będącej przypadającą na niego częścią wartości majątku funduszu inwestycyjnego.
Z perspektywy uczestnika fundusz inwestycyjny jest formą zbiorowego lokowania środków pieniężnych, a nie formą prowadzenia działalności gospodarczej. Certyfikaty nie dają więc uczestnikowi prawa do udziału w samych zyskach osiąganych z działalności funduszu inwestycyjnego, tak jak to ma miejsce w odniesieniu do akcji spółek akcyjnych lub udziałów spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.
Moment powstania przychodu z funduszy inwestycyjnych oraz sposób ich opodatkowania
Jeżeli podatnik uzyskuje przychody z zagranicznych funduszy inwestycyjnych, to przede wszystkim należy sięgnąć do postanowień właściwej umowy międzynarodowej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.
Zgodnie z typowymi zapisami umowy międzynarodowej do przychodów z funduszy kapitałowych zastosowanie znajdzie art. 13 ust. 5 Konwencji, który podaje, że zyski z przeniesienia własności jakiegokolwiek majątku niewymienionego w ustępach poprzednich podlegają opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.
To oznacza, że przychody z zagranicznych funduszy kapitałowych podlegają opodatkowaniu wyłącznie w Polsce i zastosowanie znajdą polskie przepisy podatkowe. W takim przypadku nie występuje podwójne opodatkowanie.
Dochody uzyskane z tytułu udziału w funduszach kapitałowych podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. W świetle ww. przepisu od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.
Podstawą opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym przychodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych jest dochód.
Zgodnie z art. 30a ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.
Dochodów (przychodów) z tytułu udziału w funduszach kapitałowych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych.
Tak też stwierdził WSA we Wrocławiu w wyroku z 31 maja 2016 roku (I SA/Wr 200/16), gdzie możemy przeczytać w uzasadnieniu prawnym, że dochody uzyskane z odpłatnego zbycia jednostek funduszu inwestycyjnego – jako pochodzące z innego źródła przychodu – podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, nie podlegają łączeniu z innymi źródłami przychodów i nie podlegają pomniejszeniu o stratę wynikającą z tego źródła.
W przypadku gdy rezydent podatkowy uzyskuje przychody od polskiego funduszu kapitałowego, to fundusz jako płatnik pobiera podatek. Jeżeli natomiast przychód jest uzyskiwany z zagranicznego funduszu, to podatnik ma obowiązek samodzielnego wykazania podatku do zapłaty w rocznym zeznaniu podatkowym.
Podkreślenia wymaga, że podatnik jest zobowiązany do wykazania samej kwoty zryczałtowanego podatku, a nie kwoty dochodu z funduszu zagranicznego podlegającego opodatkowaniu.
Takie też stanowisko zaprezentował Dyrektor KIS w interpretacji z 18 lutego 2021 roku (nr 0114-KDIP3-1.4011.684.2020.2.MK1). W piśmie tym możemy przeczytać, że w sytuacji, gdy wypłacającym należności z tytułu udziału w funduszach kapitałowych są fundusze utworzone na gruncie prawa obcego, a więc podmioty, na których nie ciążą obowiązki poboru „polskiego” podatku dochodowego od osób fizycznych – podatnik powinien wykazać należny podatek w rocznym zeznaniu podatkowym.
Może być to zeznanie składane na formularzu PIT-38, ale jeżeli podatnik osiąga przychody również z innych tytułów, wymagające złożenia zeznania podatkowego, może uwzględnić należny podatek, odpowiednio w zeznaniu PIT-36, PIT-36L albo PIT-39.
Przykład 1.
Polski rezydent podatkowy posiada certyfikat inwestycyjny w zagranicznym funduszu inwestycyjnym. W momencie uzyskania dochodu z zagranicznego funduszu podatnik jest zobowiązany do odprowadzenia 19% zryczałtowanego podatku. Podatek wykazuje w deklaracji podatkowej składanej za rok podatkowy, w którym uzyskał dochód. W ramach uzyskanego dochodu nie ma możliwości rozliczenia ewentualnej straty podatkowej. Tego rodzaju dochód nie łączy się również z innymi dochodami.
Natomiast w kontekście określenia momentu uzyskania przychodu należy zauważyć, że przychód podatkowy powstaje dopiero w wyniku wypłaty środków z zagranicznego funduszu kapitałowego.
W konsekwencji w przypadku samego inwestowania środków w zagraniczny fundusz kapitałowy polski rezydent podatkowy nie wykazuje z tego tytułu przychodu podatkowego. Dopiero w momencie faktycznego otrzymania przysporzenia majątkowego dochodzi do powstania przychodu i mamy do czynienia z obowiązkiem rozliczenia podatku PIT z tego tytułu.
Z przedstawionej analizy wynika, że w przypadku zagranicznych funduszy kapitałowych mamy do czynienia ze szczególną formą rozliczenia podatku dochodowego w postaci zastosowania 19% zryczałtowanego podatku, który polski rezydent podatkowy jest zobligowany wykazać w odpowiedniej deklaracji PIT.
