Spółka jawna jest osobową spółką handlową. Zasady jej funkcjonowania określa Kodeks spółek handlowych. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się na jakich zasadach wyznaczana jest reprezentacja spółki jawnej!
Spółka jawna – najważniejsze informacje
Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową zdefiniowaną w kodeksie spółek handlowych.
Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko, albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp. j.”.
Umowa spółki jawnej powinna zawierać:
- firmę i siedzibę spółki;
- określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość;
- przedmiot działalności spółki;
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisaniem do rejestru za zobowiązania wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie.
Zgłoszenie spółki jawnej do sądu rejestrowego powinno zawierać:
- firmę, siedzibę i adres spółki;
- przedmiot działalności spółki;
- nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń, albo adresy do doręczeń elektronicznych;
- nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki, i sposób reprezentacji.
Wszelkie zmiany danych wymienionych powyżej powinny zostać zgłoszone sądowi rejestrowemu.
Reprezentacja spółki jawnej
Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Prawo wspólnika do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.
Umowa spółki może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem.
Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spółki może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.
Reprezentacja spółki jawnej przez prokurenta
Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego lub CEiDG, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Prokura powinna być pod rygorem nieważności udzielona przez spółkę jawną na piśmie. Prokurentem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych.
Przykład 1.
Spółka jawna ustanowiła prokurenta. Czy taki prokurent może dokonywać wszelkich czynności w imieniu spółki bez względu na ich przedmiot? Nie, ponieważ do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania oraz do zbywania i obciążania nieruchomości, jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności.
Prokura może być udzielona kilku osobom łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie.
Prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie ze wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania spółki jawnej.
Kierowane do przedsiębiorcy oświadczenia lub doręczenia pism mogą być dokonywane wobec jednej z osób, którym udzielono prokury.
Prokurę można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa (prokura oddziałowa).
Prokura nie może być przeniesiona. Prokurent może ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności.
Prokura może być w każdym czasie odwołana. Prokura wygasa wskutek wykreślenia spółki jawnej z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, a także ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia spółki jawnej.
Udzielenie i wygaśnięcie prokury spółka jawna powinna zgłosić do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno określać jej rodzaj, a w przypadku prokury łącznej oraz prokury łącznej niewłaściwej także sposób jej wykonywania.
Reprezentacja spółki jawnej w likwidacji
Likwidatorami są wszyscy wspólnicy. Wspólnicy mogą powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie, jak również osoby spoza swego grona. Uchwała wymaga jednomyślności, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Na miejsce wspólnika upadłego wchodzi syndyk.
Sąd rejestrowy może, z ważnych powodów, na wniosek wspólnika lub innej osoby mającej interes prawny ustanowić likwidatorami tylko niektórych spośród wspólników, jak również inne osoby.
Likwidator może być odwołany tylko w drodze jednomyślnej uchwały wspólników. Sąd rejestrowy może także na wniosek wspólnika lub osoby mającej interes prawny odwołać likwidatora, przy czym likwidatora ustanowionego przez sąd może odwołać tylko sąd.
Do sądu rejestrowego należy zgłosić:
- otwarcie likwidacji;
- nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy albo adresy do doręczeń elektronicznych;
- sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie zmiany w tym zakresie, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki.
Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania takiego zgłoszenia.
Wpis likwidatorów ustanowionych przez sąd i wykreślenie likwidatorów odwołanych przez sąd następuje z urzędu.
W sprawach, w których wymagana jest uchwała likwidatorów, rozstrzyga większość głosów, chyba że wspólnicy lub sąd powołujący likwidatorów postanowili inaczej.
W granicach swoich kompetencji likwidatorzy mają prawo prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania. Ograniczenie ich kompetencji nie ma skutku wobec osób trzecich.
Wobec osób trzecich działających w dobrej wierze czynności podjęte przez likwidatorów uważa się za czynności likwidacyjne.
Likwidatorzy powinni zgłosić zakończenie likwidacji i złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru. W przypadku rozwiązania spółki bez przeprowadzenia likwidacji obowiązek złożenia wniosku ciąży na wspólnikach.
Wpis osób reprezentujących do KRS
Do wniosku o wpis osób reprezentujących podmiot wpisany do KRS, likwidatorów i prokurentów należy dołączyć oświadczenia tych osób obejmujące zgodę na ich powołanie oraz ich adresy do doręczeń.
Wymogu dołączenia oświadczenia obejmującego zgodę nie stosuje się, jeżeli wniosek o wpis jest podpisany przez osobę, która podlega wpisowi albo która udzieliła pełnomocnictwa do złożenia wniosku o wpis, albo której zgoda jest wyrażona w protokole posiedzenia organu powołującego daną osobę lub w umowie spółki.
Każdorazową zmianę adresu do doręczeń lub danych pełnomocnika należy zgłosić sądowi rejestrowemu. Zgłoszenia dokonują podmiot wpisany do KRS albo osoby reprezentujące. Do chwili zgłoszenia zmiany adresu doręczeń dokonuje się na adres zgłoszony do akt rejestrowych.
