Powszechnie znane są obowiązki związane z likwidacją kasy fiskalnej w przypadku zamykania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej. Pojawia się jednak pytanie, czy możliwa jest rezygnacja z kasy fiskalnej w czasie aktywnego prowadzenia działalności. W niniejszym artykule zastanowimy się, kto i kiedy może zrezygnować z kasy fiskalnej.
Obowiązek korzystania z kasy fiskalnej
Na wstępie należy zastanowić się, jaka grupa podatników jest zobligowana do posiadania kasy fiskalnej.
W tym zakresie musimy sięgnąć do treści art. 111 ust. 1 ustawy VAT, który wskazuje, że jeżeli podatnik VAT dokonuje sprzedaży towarów lub usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub na rzecz rolników ryczałtowych, to pojawia się konieczność posiadania kasy fiskalnej.
W rezultacie w przypadku gdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą dokonuje odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności (bądź na rzecz rolników ryczałtowych), musi takie czynności ewidencjonować na kasie fiskalnej. Podkreślenia wymaga, że obowiązek ten dotyczy zarówno podatników czynnych, jak i zwolnionych z VAT.
Warto w tym miejscu wskazać, że nie w każdym przypadku podatnik musi obligatoryjnie stosować kasę rejestrującą, ponieważ może skorzystać z dostępnych zwolnień, które zostały określone w rozporządzeniu MF w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Ustawodawca przewidział dwa rodzaje zwolnień.
Pierwsza grupa to zwolnienie o charakterze podmiotowym. I tak w myśl par. 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.
Druga grupa zwolnień dotyczy rodzaju dokonywanej sprzedaży. W myśl bowiem § 2 rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2021 roku, czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia. W odniesieniu do niektórych czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia zwolnienie stosuje się zgodnie z warunkami określonymi w tym załączniku.
Jakie obowiązki wiążą się z posiadaniem kasy fiskalnej?
Przepisy określają szeroki zakres obowiązków związanych z korzystaniem z kasy fiskalnej. Można tutaj wskazać na treść par. 6 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, gdzie czytamy, że podatnicy, prowadząc ewidencję, m.in.:
-
wystawiają i wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny podczas dokonywania sprzedaży, nie później niż z chwilą przyjęcia należności, bez względu na formę płatności, z zastrzeżeniem § 12;
-
w przypadku otrzymania przed dokonaniem sprzedaży całości albo części należności (zapłaty):
-
w gotówce – wystawiają i wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny z chwilą jej otrzymania,
-
za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem – wystawiają i wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny niezwłocznie po jej uznaniu na rachunku podatnika, nie później niż z końcem miesiąca, w którym została uznana na rachunku podatnika, a jeżeli przed końcem tego miesiąca dokonano sprzedaży, nie później niż z chwilą jej dokonania;
3. wystawiają raport fiskalny dobowy po zakończeniu sprzedaży za dany dzień, nie później niż przed dokonaniem pierwszej sprzedaży w dniu następnym;
4. wystawiają raport fiskalny okresowy (miesięczny) po zakończeniu sprzedaży za dany miesiąc, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po danym miesiącu; w przypadku kas on-line zamiast raportu fiskalnego okresowego (miesięcznego) podatnicy mogą wystawić łączny raport fiskalny okresowy (miesięczny);
5. przedstawiają, na żądanie organu podatkowego, przypisanie odpowiednich oznaczeń literowych do danej stawki podatku lub zwolnienia od podatku, o których mowa w pkt 5;
6. umieszczają wyświetlacz kasy w miejscu umożliwiającym nabywcy odczyt wyświetlanych na nim danych;
7. zapewniają stan techniczny kasy gwarantujący czytelny wydruk paragonu fiskalnego lub faktury w postaci papierowej, a w przypadku paragonu fiskalnego lub faktury w postaci elektronicznej – ich czytelny widok, umożliwiający nabywcy sprawdzenie prawidłowości dokonanej sprzedaży;
8. przed zatwierdzeniem paragonu fiskalnego lub faktury, w celu wyeliminowania oczywistych pomyłek w ewidencji, sprawdzają poprawność wystawianego dokumentu.
Sytuacje, w których dopuszczalna jest rezygnacja z kasy fiskalnej
Może zdarzyć się sytuacja, w której podatnik początkowo jest zobligowany do posiadania kasy fiskalnej (i wypełniania wszelkich obowiązków z tym związanych), lecz później, na skutek zmiany profilu działalności, taki obowiązek staje się nieaktualny i następuje rezygnacja z kasy fiskalnej.
Nic bowiem nie stoi na przeszkodzie, aby podmiot prowadzący działalność gospodarczą w toku aktywności zmienił zakres działalności. W związku z tym możemy mieć do czynienia z sytuacją, w której na skutek zmiany profilu działalności podatnik będzie podmiotem objętym zwolnieniem od obowiązku posiadania kasy fiskalnej.
Przepisy podatkowe nie określają wprost trybu postępowania w przypadku możliwości rezygnacji z kasy rejestrującej.
W tym zakresie należy odnieść się do treści przepisów rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących stanowiących o zakończeniu używania kasy.
Zgodnie z par. 34 tego rozporządzenia w przypadku zakończenia używania kasy z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii z powodu zakończenia działalności gospodarczej lub pracy tych kas w trybie fiskalnym, podatnik:
-
wystawia raport fiskalny dobowy i raport fiskalny okresowy (miesięczny);
-
niezwłocznie, przy pomocy serwisanta, dokonuje odczytu zawartości pamięci fiskalnej poprzez wystawienie raportu fiskalnego rozliczeniowego i sporządza z tej czynności protokół, według wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do rozporządzenia;
-
składa protokół z odczytu zawartości pamięci fiskalnej wraz z załączonym raportem fiskalnym rozliczeniowym, w terminie 5 dni od dnia ich sporządzenia, do właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego;
-
sporządza i składa, wraz z dokumentami, o których mowa w pkt 3, do właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego wniosek o wyrejestrowanie kasy z ewidencji kas, według wzoru stanowiącego załącznik nr 5 do rozporządzenia.
Odpowiadając zatem na pytanie postawione w tytule, należy wskazać, że istnieje możliwość aby zrezygnować z kasy fiskalnej w toku działalności. Konieczne jest jednak spełnienie wymogów prawnych określonych w rozporządzeniu.
