Rabaty, upusty i wszelkiego rodzaju obniżki stanowią dziś stałą część oferty wielu firm. Są one udzielane już nie tylko stałym, ale także nowym klientom, aby zachęcić ich do dalszej współpracy. Oczywiście w większości firm stali kontrahenci mogą liczyć na większe rabaty niż nowi. Aktualnie skala udzielanych rabatów jest już znaczna, przepisy podatkowe ulegają ciągłym zmianom, a praktyka gospodarcza kreuje coraz to nowsze okoliczności związane z przyznawaniem rabatów. Dlatego też każdą sytuację rabatową podatnik powinien potraktować indywidualnie. Jednym z przykładów obniżek jest udzielenia tzw. skonta. Sprawdź, czym jest i kiedy ma miejsce rozliczenie skonta!
Czym jest skonto?
Skonto stanowi pewien rodzaju rabatu, obniżki, która zostaje aktywowana w momencie, gdy odbiorca towarów lub usług zapłaci szybciej lub zapłaci natychmiast należność z tytułu wystawionej przez sprzedawcę faktury sprzedaży. Zatem skonto będzie stanowić obniżkę pierwotnej ceny sprzedaży towarów i usług wyrażoną albo w procencie albo w kwocie ze względu na dokonanie szybszego uregulowania należności niż w terminie standardowym.
Moment wykazania skonta
W praktyce gospodarczej można wyróżnić dwa momenty, w którym wystąpi skonto. Pierwszy z nich polega na tym, że sprzedawca udzieli skonta w formie rabatu jeszcze przed wystawieniem faktury, bowiem nabywca zakupi towar lub usługę od razu. W tym wypadku sprzedawca ma możliwość wystawienia faktury o wartości uwzględniającej obniżenie ceny o skonto w postaci rabatu. Należy jednak pamiętać, iż nie można od razu wystawiać faktury sprzedaży uwzględniającej skonto, jeżeli nabywca jeszcze nawet nie zapłacił, zanim faktura została wystawiona. Dopiero w sytuacji, gdy w momencie wystawiania faktury sprzedawca otrzymał płatność i wie, że skonto zostało zrealizowane, wówczas może wystawić fakturę uwzględniającą rabat. Tym samym nie ma potrzeby wystawiania faktury korygującej.
Częściej jednak spotykana jest druga sytuacja, w której sprzedawca wystawiając fakturę nie wie, czy nabywca skorzysta z możliwości szybszego uregulowania należności wyrażonej na fakturze. W tym wypadku sprzedawca przeważnie pod tabelą wyszczególniającą towary lub usługi, zamieszcza adnotację o skoncie tzn. informację o tym, że jeśli nabywca zapłaci za fakturę w terminie wcześniejszym, to będzie mógł skorzystać z obniżki ceny i w rezultacie zapłacić cenę pomniejszoną o kwotę udzielonego skonta, wykazanego na fakturze. Technicznie rzecz biorąc, ten zapis przeważnie ogranicza się do podania wcześniejszego terminu zapłaty oraz wysokości skonta o jakie może zostać obniżona wartość faktury w przypadku szybszego uregulowania.
Przykład 1.
Pan Robert prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży sprzętu AGD i RTV. Firma zarejestrowana jest jako czynny podatnik VAT. Pan Robert niekiedy udziela rabatu w postaci skonta. Ostatnio z dniem 18.10.2018 r. wystawił fakturę na sprzedaż 1 szt. lodówki na kwotę brutto 4.587,90 zł. Natomiast pod tabelą z towarami i usługami umieścił następującą adnotację „Skonto - w przypadku uregulowania należności za fakturę do 20.10.2018 r. - 4% wartości brutto tj. 183,52”. Powyższe oznacza, że jeżeli klient zapłaci za fakturę do 20.10.2018 r. to ma możliwość opłacenia należności uwzględniając przy tym obniżkę ceny brutto w postaci skonta, czyli zapłaci mniej o 183,52 zł. , a dokładnie: 4.403,38 zł.
Powyższą sytuację należałoby jeszcze uzupełnić o stwierdzenie, że umieszczenie adnotacji na fakturze informującej o możliwości skorzystanie ze skonta nie implikuje jeszcze żadnych skutków w podatkach. W przypadku, gdy nabywca skorzysta ze skonta dopiero wówczas następuje udzielenie rabatu, zatem rozliczenie skonta pociąga za sobą określone skutki zarówno w podatku VAT jak i dochodowym.
Rozliczenie skonta a podstawa opodatkowania VAT
W myśl art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:
-
odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
-
eksport towarów,
-
import towarów na terytorium kraju,
-
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
Zgodnie natomiast z art. 29a. ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Ponadto podstawa opodatkowania obejmuje także:
-
podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku,
-
koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Natomiast w podstawie opodatkowania nie uwzględnia się kwot:
-
stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty,
-
udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży,
-
otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.
Zatem podstawę opodatkowania podatnik ma obowiązek obniżyć jeżeli pojawi się sytuacja:
-
udzielenia opustów, obniżek cen po dokonaniu sprzedaży,
-
zwrotu towarów i opakowań,
-
zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło,
-
zwrotu kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.
Rozliczenie skonta a konieczność wystawienia faktury korygującej
Zgodnie z art. 106j. ust. 1 ustawy o VAT w przypadku gdy po wystawieniu faktury:
-
udzielono obniżki ceny w formie rabatu,
-
udzielono opustów i obniżek cen,
-
dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
-
dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty,
-
podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury
- podatnik wystawia fakturę korygującą, która powinna zawierać:
-
wyrazy "FAKTURA KORYGUJĄCA" albo wyraz "KOREKTA",
-
numer kolejny oraz datę jej wystawienia,
-
dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
-
datę wystawienia,
-
numer kolejny,
-
imiona i nazwiska nabywcy i sprzedawcy wraz z ich adresami,
-
numery NIP nabywcy i sprzedawcy,
-
datę sprzedaży,
-
nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą,
-
przyczynę korekty,
-
jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego - odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej,
-
w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 - prawidłową treść korygowanych pozycji.
Z kolei, gdy podatnik udziela opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do wszystkich dostaw towarów lub usług dokonanych lub świadczonych na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie, faktura korygująca powinna zawierać dodatkowo wskazanie okresu, do którego odnosi się udzielany opust lub obniżka, ale może nie zawierać numeru NIP nabywcy, daty sprzedaży oraz nazwy, rodzaju towaru lub usługi objętych korektą.
Uwzględniając powyższe uregulowania, sprzedawca ma obowiązek wystawić fakturę korygującą, w przypadku zrealizowania skonta przez nabywcę. Potwierdził to ostatnio także NSA w wydanym wyroku z 30.05.2018 r. o sygn. I FSK 325/16.
Rabat w formie skonta a skutki w VAT
Klient, który zapłacił należność za fakturę we wcześniejszym terminie przewidzianym dla skorzystania ze skonta (a więc po zrealizowaniu skonta) powinien otrzymać od sprzedawcy fakturę korygującą, która obniża wartość faktury pierwotnej o kwotę skonta.
Przykład 2.
Pan Wiesław prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży mebli. Firma zarejestrowana jest jako czynny podatnik VAT. Pan Wiesław w przypadku większych zamówień udziela swoim klientom rabatu, w postaci skonta. Ostatnio z dniem 05.11.2018 r. wystawił fakturę na sprzedaż 12 szt. mebli na kwotę brutto 12.750 zł. Jednocześnie zawarł w fakturze adnotację, iż w przypadku uregulowania należności za fakturę do 08.11.2018 r. klient otrzyma rabat w postaci skonta w wysokości 5% wartości brutto tj. 637,50. Pan Wiesław, jeszcze w tym samym miesiącu, wystawił fakturę korygującą, obniżającą wartość faktury pierwotnej o wartość skonta, natomiast w kolejnym miesiącu (grudzień 2018 r.), otrzymał potwierdzenie otrzymania faktury przez nabywcę.
Zatem Pan Wiesław w ewidencji VAT, JPK_VAT i deklaracji VAT za 11/2018 r. może ująć obniżoną wartość wystawionej faktury o udzielone skonto. Należy także podkreślić, iż w przypadku skonta sprzedawca nie ma obowiązku oczekiwać na zwrot potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę. Dlatego też dokonuje obniżenia podstawy opodatkowania o wartość skonta w miesiącu wystawienia faktury korygującej, dotyczącej sprzedaż z zastosowaniem skonta.
Warto nadmienić, że jeśli Pan Wiesław nie wiedziałby, czy klient skorzysta ze skonta do dnia złożenia JPK_VAT i deklaracji VAT za 11/2018 r. (w terminie do 27.12.2018 r.), wówczas byłby zobowiązany do ujęcia pełnej wartości z wystawionej faktury sprzedaży we wskazanych deklaracjach. Natomiast, gdy skonto zostanie zrealizowane, Pan Wiesław wystawi fakturę korygującą, którą ujmie w miesiącu otrzymania potwierdzenia od nabywcy o odbiorze korekty.
Warto zaznaczyć, iż w przypadku skont udzielanych przez zagranicznych kontrahentów, polski podatnik będący w tej sytuacji nabywcą, nie musi czekać na wystawienie faktury korygującej dokumentującej zastosowanie skonta i ma prawo ująć w rejestrach VAT wartość faktury już po obniżce wynikającej z udzielonego w ten sposób rabatu.
