Zgodnie z art. 53 kp możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, bez winy pracownika. Przepisu tego nie należy mylić z art. 52, który różni się tym, że wówczas pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z winy pracownika. Artykuły te można utożsamiać ze sobą jedynie w zakresie dotyczącym rozwiązania umowy o pracę, czyli możliwości rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Należy zwrócić uwagę, że rozwiązanie umowy na podstawie art. 53 kp nie wiąże się z negatywnymi skutkami dla pracownika, poza oczywiście niezwłoczną utratą zatrudnienia. Decyzja o rozwiązaniu umowy leży w gestii pracodawcy. To on ostatecznie rozstrzyga, czy rozwiązać umowę w omawianym trybie, czy też nadal zatrudniać pracownika.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika - jakie są przyczyny?
Kiedy możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę?
jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy;
jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;
w razie usprawiedliwienia nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione powyżej, trwających dłużej niż 1 miesiąc.
Szczególne uprawnienie pracownika
Pracownik posiada szczególny przywilej, jeżeli umowa jego zostanie rozwiązana w tym trybie, a mianowicie może on zgłosić swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu przyczyn, z powodu których doszło do rozwiązania umowy, w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy (w przypadku świadczenia rehabilitacyjnego – po jego ustaniu), a na pracodawcę ustawodawca nałożył obowiązek ponownego zatrudnienia takiego pracownika.
Obowiązek ponownego zatrudnienia pracownika
Na pracodawcy zwalniającym pracownika spoczywa obowiązek zatrudnienia pracownika. Należy jednak zwrócić uwagę, że obowiązek ten nie jest obowiązkiem bezwzględnym, pracodawca w miarę posiadanych możliwości powinien zatrudnić pracownika, jeżeli w okresie sześciu miesięcy od rozwiązania umowy zgłosi on swój powrót do pracy. Powinien zgłosić swój powrót niezwłocznie po ustaniu przyczyny nieobecności.
Wynika z tego, że pracodawca ma obowiązek nawiązania z byłym pracownikiem stosunku pracy wówczas, gdy dysponuje odpowiednim dla jego kwalifikacji miejscem pracy. Powinna to być praca odpowiadająca możliwościom i kwalifikacjom zawodowym pracownika.
Odszkodowanie dla pracownika za zaniechanie obowiązku ponownego zatrudnienia do pracy
W razie niewykonania obowiązku zatrudnienia pracownikowi przysługuje roszczenie o nawiązanie stosunku pracy oraz o odszkodowanie za okres pozostawania bez pracy od chwili zgłoszenia powrotu do pracy. Odszkodowanie może ulec zmniejszeniu, w szczególności gdy pracownik bezczynnie oczekuje rozstrzygnięcia sporu, zamiast czynić starania o znalezienie pracy (uchwała SN z 10 września 1976 r.).
