Ulga dla rodzin 4+ a koszty przedsiębiorcy - najważniejsze informacje!

Ulga dla rodzin 4+ to preferencja dla pracujących rodziców wychowujących co najmniej czworo dzieci. Została wprowadzona 1 stycznia 2022 roku w ramach Nowego Polskiego Ładu i stanowi zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wychowujące co najmniej czworo dzieci. Ulga dla rodzin 4+ przysługuje w szczególności osobom prowadzącym jednoosobowe działalności gospodarcze. Wśród przedsiębiorców z niej korzystających pojawiły się wątpliwości, czy fakt rozliczania ulgi wpływa na ich prawo do potrącania kosztów podatkowych. W artykule odpowiadamy czy ulga dla rodzin 4+ ma wpływ na prawo do potrącenia kosztów uzyskania przychodu!

Czym jest ulga dla rodzin 4+?

Ulga dla rodzin 4+ jest elementem polityki prorodzinnej realizowanej przez rząd. Mogą z niej skorzystać rodziny wychowujące co najmniej czworo dzieci. Ulga dla rodzin 4+ jest przeznaczona dla pracujących rodziców, zarówno tych zatrudnionych w ramach umowy o pracę, jak i umowy zlecenia bądź prowadzących działalności gospodarcze. Rodzice uzyskujący przychody z tytułu umowy o dzieło nie zostali zatem nią objęci. Bez znaczenia jest natomiast, czy rodzice wychowują dzieci razem, czy samotnie. Ulga dotyczy rodziców, w tym rodziców zastępczych, oraz opiekunów prawnych, bez względu na ich stan cywilny. Mogą z niej korzystać zarówno samotni rodzice (opiekunowie prawni), jak i małżonkowie oraz rodzice pozostający w związkach nieformalnych. Ulga dla rodzin 4+ przysługuje za cały rok, nawet wówczas, gdy dziecko urodzi się pod jego koniec – warunek posiadania czworga dzieci nie musi być bowiem spełniony przez cały rok, lecz w roku podatkowym.

Wprowadzona w ramach Nowego Polskiego Ładu preferencja dla pracujących rodziców posiadających co najmniej czworo dzieci zwalnia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zarobki w wysokości nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł.

Ulga dla rodzin 4+ a jednoosobowa działalność gospodarcza

Zasady stosowania ulgi dla rodzin 4+ przez przedsiębiorców zostały uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 153 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

„Wolne od podatku dochodowego są przychody podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4c, z uwzględnieniem art. 6 ust. 4e i 8, wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej, z zastrzeżeniem ust. 39 i 44–48”.

Ulga dla rodzin 4+ przysługuje przedsiębiorcom, którzy opodatkowują swoje dochody według skali podatkowej, podatkiem liniowym, korzystającym z ulgi IP BOX albo stosującym jako formę opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Wolne od podatku dochodowego są przychody podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, co oznacza, że rodzic co najmniej czwórki dzieci, którego zarobki nie przekraczają 85 528 zł, jest całkowicie zwolniony z obowiązku uiszczania podatku dochodowego. Rodzic osiągający zarobki ponad wskazany limit jest zobligowany do zapłaty podatku dochodowego dopiero od nadwyżki ponad kwotę 85 528 zł.

Ulga dla rodzin 4+ przysługuje podatnikowi, który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci:

• wykonywał władzę rodzicielską lub
• pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub
• sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, lub
• wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci, lub
• sprawował funkcję rodziny zastępczej w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci.

Aby dzieci były uwzględnione do minimalnego limitu dającego prawo do rozliczenia ulgi dla rodzin 4+, musi zostać spełniony przynajmniej jeden z poniższych warunków, mianowicie dzieci muszą być:

1. małoletnie;
2. pełnoletnie, otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną, bez względu na wysokość ich rocznych dochodów;
3. pełnoletnie, do ukończenia 25. roku życia, które uczą się lub studiują, jeżeli w roku podatkowym dzieci te:

• nie uzyskały przychodów opodatkowanych podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, ograniczenie to nie dotyczy przychodów osiąganych z najmu prywatnego;
• nie podlegały opodatkowaniu podatkiem tonażowych lub tzw. podatkiem okrętowym;
• nie uzyskały dochodów opodatkowanych według skali podatkowej lub 19% podatkiem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) lub pochodnych instrumentów finansowych lub przychodów zwolnionych od podatku w ramach tzw. ulgi dla młodych, czy ulgi na powrót, w łącznej wysokości przekraczającej 3089 zł (z wyjątkiem renty rodzinnej).

Ulga dla rodzin 4+ może być zastosowana w trakcie roku, ale ostateczne jej rozliczenie następuje w zeznaniu rocznym. Podatnik korzystający z ulgi dla rodzin 4+ w terminie określonym na złożenie zeznania rocznego składa informację, według ustalonego wzoru, zawierającą dane o liczbie dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Podatnik jest zwolniony z obowiązku podania tej informacji, jeżeli w złożonym zeznaniu podatkowym skorzystał z ulgi na dzieci i oświadczył w nim, że równocześnie zastosował ulgę dla rodzin 4+, a prawo zarówno do ulgi na dzieci, jak i ulgi dla rodzin 4+ przysługiwało w stosunku do tych samych dzieci.

Dodatkowo na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa zastosowania ulgi dla rodzin 4+, w szczególności:

• odpis aktu urodzenia dziecka;
• zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
• odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
• zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Ulga dla rodzin 4+ a koszty przedsiębiorcy

Przedsiębiorca może uwzględnić wszystkie koszty dotyczące prowadzonej działalności gospodarczej, poniesione w danym roku podatkowym, związane zarówno z przychodem zwolnionym od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w wyniku zastosowania ulgi dla rodzin 4+, a także związane z przychodem opodatkowanym, czyli po przekroczeniu limitu przychodów w kwocie 85 528 zł. Potwierdzenie tego znajdziemy w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 22 ust. 3 ustawy o PIT w razie gdy podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu oraz koszty związane z przychodami z innych źródeł, a nie jest możliwe ustalenie kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów. Wedle art. 22 ust. 3a ustawy zasadę tę stosuje się również w przypadku, gdy część dochodów z tego samego źródła przychodów podlega opodatkowaniu, a część jest wolna od opodatkowania, z wyłączeniem źródeł przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152 lit. c, pkt 153 lit. c i pkt 154 w zakresie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Dodatkowo, stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów uzyskania przychodów ze źródeł przychodów znajdujących się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł w ogóle nie podlegają opodatkowaniu albo są zwolnione od podatku dochodowego, jednak na mocy art. 23 ust. 10 tej ustawy przepisu tego nie stosuje się do kosztów uzyskania przychodów poniesionych w celu uzyskania przychodów zwolnionych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 152–154.

Z przytoczonych regulacji prawnych wynika wprost, że podatnik stosujący ulgę dla rodzin 4+ w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej nie musi wyłączać kosztów uzyskania przychodów zwolnionych z kosztów podatkowych związanych z tą działalnością. Pomimo że całość lub część przychodów z tej działalności korzysta ze zwolnienia, to wszystkie poniesione koszty pozostają kosztami uzyskania przychodów.

Wszystkie wydatki poniesione przez podatnika w obrębie danego roku podatkowego stanowiące koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowią zatem koszty podatkowe, bez względu na to, czy są związane z przychodem opodatkowanym, czy zwolnionym z opodatkowania w związku z zastosowaniem ulgi dla rodzin 4+. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Przykład 1.

Pani Danuta prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. Przedsiębiorczyni przysługuje ulga dla rodzin 4+ z tytułu wykonywania władzy rodzicielskiej nad czworgiem małoletnich dzieci. Przychody z działalności gospodarczej pani Danuty za 2022 rok przekraczają limit ulgi dla rodzin 4+ wynoszący 85 528 zł. Czy w związku z tym pani Danuta, ustalając dochód do opodatkowania, ma prawo zaliczyć wszystkie wydatki do kosztów podatkowych, a więc zarówno te związane z przychodem opodatkowanym, jak i zwolnionym z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na skutek zastosowania ulgi dla rodzin 4+?

Pani Danuta, która prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym i korzysta jednocześnie z przysługującej jej ulgi dla rodzin 4+, ustalając dochód do opodatkowania, ma prawo uwzględnić wszystkie poniesione w 2022 roku koszty uzyskania przychodów, czyli zarówno te związane z przychodem opodatkowanym, jak i zwolnionym z opodatkowania w wyniku skorzystania przez nią z ulgi dla rodzin 4+.

Ulga dla rodzin 4+ a koszty przedsiębiorcy – interpretacja indywidualna

Interpretacja indywidualna o sygn. 0114-KDIP2-2.4011.243.2022.1.IN z 12 maja 2022 roku dotycząca podatku dochodowego od osób fizycznych została wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w zakresie ustalenia, czy wszystkie poniesione koszty uzyskania przychodów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będą zmniejszały przychód po zastosowaniu ulgi 4+.

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i jest polskim rezydentem dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych. Przeważającą działalnością gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę jest działalność prawnicza (kod PKD 69.10.Z Działalność prawnicza). Formą opodatkowania Wnioskodawcy jest podatek liniowy. Ponadto Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim i wraz ze swoją małżonką wykonuje władzę rodzicielską nad czwórką swoich niepełnoletnich dzieci. Wnioskodawcy przysługuje więc prawo do skorzystania z ulgi wprowadzonej 1 stycznia 2022 roku obejmującej rodziny wielodzietne (ulga dla rodziny 4+). W przypadku ulgi dla rodzin wielodzietnych z opodatkowania podatkiem dochodowym zwolnione są przychody Wnioskodawcy do wysokości 85 528 zł rocznie. Wnioskodawca w roku 2022 roku przekroczy wyżej wymieniony limit przychodów. Ponadto w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą będzie ponosił w 2022 roku koszty uzyskania przychodu.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy koszty dotyczące prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, które poniesie w 2022 roku, związane zarówno z przychodem zwolnionym od opodatkowania podatkiem dochodowym ze względu na zastosowanie ulgi dla rodziny 4+, jak i związane z przychodem opodatkowanym (po przekroczeniu limitu przychodów w kwocie 85 528 zł) będą kosztami uzyskania przychodu, a co za tym idzie – czy będą pomniejszały roczny przychód Wnioskodawcy do opodatkowania podatkiem dochodowym.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że przedsiębiorca korzystający z ulgi dla rodzin 4+ w ramach prowadzonej działalności gospodarczej może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów całość poniesionych w danym roku podatkowym kosztów związanych z tą działalnością. Organ podatkowy w ramach uzasadnienia przytoczył regulacje prawne uprawniające podatnika do zastosowaniu ulgi dla rodzin 4+ oraz przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z których wynika wprost prawo podatnika korzystającego z ulgi dla rodzin 4+ w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej zaliczenia do kosztów podatkowych także kosztów uzyskania przychodów zwolnionych związanych z tą działalnością.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej podsumował, że z przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku wynika, że Wnioskodawca:

• prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą;
• jest polskim rezydentem podatkowym;
• wybrana forma opodatkowania to podatek liniowy;
• wraz z małżonką wykonuje władzę rodzicielską nad czwórką niepełnoletnich dzieci;
• w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w 2022 roku będzie ponosił wydatki, które zaliczać będzie do kosztów uzyskania przychodu;
• przychód osiągany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w 2022 roku przekroczy kwotę 85 528 zł,
• wszystkie z czworga dzieci będą spełniały warunki, o których mowa w art. 27ea ust. 1 pkt 2 ustawy, w tym w szczególności nie uzyskają dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152, w łącznej wysokości przekraczającej 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Ostatecznie Dyrektor KIS uznał, że ponieważ Wnioskodawca korzysta z ulgi 4+ w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to kosztów uzyskania przychodów zwolnionych nie musi wyłączać z kosztów podatkowych związanych z tą działalnością. Oznacza to, że całość poniesionych w 2022 roku kosztów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.