Renta szkoleniowa jest czasowym świadczeniem pieniężnym, które przysługuje tylko osobom spełniającym odpowiednie warunki. Jej pobieranie jest ściśle związane z przekwalifikowaniem zawodowym. Kto może uzyskać rentę, na jaki czas jest ona przyznawana? Wyjaśniamy w artykule.
Rodzaje rent z tytułu niezdolności do pracy
Renta z tytułu niezdolności do pracy może mieć charakter stały lub okresowy. W przypadku utraty zdolności do pracy ubezpieczony może liczyć na:
- rentę stałą – jeżeli nie rokuje odzyskania zdolności do pracy;
- rentę okresową – jeśli istnieją rokowania, że ubezpieczony odzyska zdolność do pracy;
- rentę szkoleniową – jeśli ubezpieczony spełnia warunki do renty z tytułu niezdolności do pracy, jednak orzeczono, że celowe jest przekwalifikowanie zawodowe z uwagi na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie.
Kto może skorzystać z renty szkoleniowej?
Renta szkoleniowa jest przyznawana w przypadku, kiedy istnieje konieczność przekwalifikowania się danej osoby ze względu na jej niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie. Aby jednak była ona przyznana, muszą być spełnione następujące kryteria:
- osoba jest niezdolna do pracy;
- ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, tj.:
1 rok – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;
2 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;
3 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;
4 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;
5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.
Co ważne, jeżeli ubezpieczony nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa powyżej, warunek posiadania wymaganego stażu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy posiadał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.
Cel renty szkoleniowej
Renta szkoleniowa daje możliwość nabycia kwalifikacji zawodowych w nowym zawodzie, kiedy w obecnej profesji utracono możliwość jej wykonywania. Jest to więc czas na zdobycie nowych umiejętności i kwalifikacji, które pozwolą przyszłemu pracownikowi na przebranżowienie. O tym, czy renta szkoleniowa jest zasadna, decyduje lekarz orzecznik, który podejmuje decyzję o celowości przekwalifikowania zawodowego. Lekarz przy wydawaniu decyzji bierze pod uwagę nie tylko stan zdrowia ubezpieczonego, ale i jego fizyczne i psychiczne możliwości. Ważnym elementem jest samo nastawienie do zmiany pracownika, a przede wszystkim jego chęć do nauki i motywacja. Podczas pobierania renty szkoleniowej ubezpieczony jest kierowany przez ZUS do powiatowego urzędu pracy. Urząd pracy znajduje odpowiednie szkolenia i kursy dla takiej osoby, tak aby została ona odpowiednio przygotowana do wykonywania nowego zawodu.
Czas renty szkoleniowej
Okres, na który przyznawana jest renta szkoleniowa, co do zasady trwa sześć miesięcy. Nie są to jednak sztywne terminy i zarówno sama renta, jak i kurs doszkalający mogą zostać wydłużone.
Co ważne, okres 6 miesięcy może zostać skrócony, jeżeli przed upływem tego czasu starosta zawiadomi organ rentowy o braku możliwości przekwalifikowania zawodowego lub o tym, że osoba zainteresowana nie poddaje się przekwalifikowaniu zawodowemu.
Podczas pobierania renty szkoleniowej nie można podjąć pracy ani innej działalności zarobkowej. Podjęcie pracy jest jednoznaczne z tym, że osoba odzyskała zdolność do pracy, a co za tym idzie – świadczenie jej się nie należy.
Renta szkoleniowa – dokumenty
Aby uzyskać rentę szkoleniową, należy spełnić odpowiednie kryteria, lecz także dochować wszelkich formalności. W celu uzyskania świadczenia wymagane są następujące dokumenty:
- wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy;
- informacja o okresach składkowych i nieskładkowych;
- dokumenty potwierdzające okresy m.in.: pracy/ prowadzenia działalności pozarolniczej/ służby wojskowej/ pobierania zasiłku dla bezrobotnych/ urlopu wychowawczego/ nauki w szkole wyższej;
- potwierdzające osiągane wynagrodzenie;
- zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9 wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku oraz ewentualnie dokumentacja medyczna;
- wywiad zawodowy, jeżeli osoba ubezpieczona pozostaje w zatrudnieniu;
- karta wypadku w drodze do pracy lub z pracy, jeśli ubezpieczony zgłasza wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy;
- protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy sporządzony przez pracodawcę lub karta wypadku;
- decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez państwowego inspektora sanitarnego.
Wnioski i dokumenty można złożyć osobiście lub drogą elektroniczną i pocztową. Wnioski są rozpatrywane przez organ rentowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Po analizie wniosku i załączonej dokumentacji, jeśli organ rentowy nie ma żadnych wątpliwości, decyzja jest wydawana w terminie 30 dni. W przypadku kiedy toczy się wyjaśnienie, termin 30-dniowy obowiązuje od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Od decyzji można się odwołać, zaś samo postępowanie odwoławcze jest wolne od opłat.
Ile wynosi renta szkoleniowa?
Renta szkoleniowa obejmuje 75% podstawy wymiaru renty. Nie może być jednak mniejsza niż najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Od marca 2022 roku kwota ta wynosi 1003,83 zł. Jeżeli niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, to renta szkoleniowa jest wówczas wypłacana z funduszu wypadkowego i wynosi 100% podstawy wymiaru renty.
Renta szkoleniowa – podsumowanie
Renta szkoleniowa to świadczenie przysługujące osobie, która utraciła zdolność do wykonywania pracy w dotychczasowym zawodzie, ale istnieje perspektywa przekwalifikowania i uzyskania nowych umiejętności umożliwiających pracę w innym zawodzie. Renta szkoleniowa jest okresowym świadczeniem, o które należy wystąpić. W czasie jej pobierania nie można świadczyć pracy, bo wówczas świadczenie zostanie odebrane.
