Oprócz zasad ogólnych czy podatku liniowego przedsiębiorcy mogą opodatkować swoją działalność zryczałtowanym podatkiem płaconym od przychodu. W pewnych sytuacjach może to zmniejszyć wysokość obciążeń podatkowych. Jednak podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w pewnych sytuacjach mogą spowodować, że nastąpi utrata prawa do opodatkowania ryczałtem.
Utrata prawa do opodatkowania ryczałtem
Podstawową cechą opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest to, że na wielkość należnego podatku nie mają wpływu ponoszone w działalności koszty. W ryczałcie ewidencjonowanym nie występuje w ogóle (w sensie prawnym) kategoria kosztów uzyskania przychodów. Ustawodawca wiąże wysokość podatku jedynie z wielkością przychodów. To one są podstawą opodatkowania ryczałtem.
Stawka ryczałtu ma charakter liniowy i jest stała niezależnie od wielkości przychodów. Oczywiście dla różnych rodzajów działalności ustalone są różne wysokości stawek ryczałtu. Ich wysokość dostosowana jest do przeciętnej rentowności danego rodzaju działalności.
W trakcie roku podatkowego może jednak nastąpić utrata prawa do opodatkowania ryczałtem, gdy zachodzą przesłanki określone w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Przesłankami utraty prawa do ryczałtu są:
- uzyskanie przychodów z tytułu:
-
prowadzenia aptek, lombardów lub kantorów wymiany walut,
-
prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż określone w art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy,
-
działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów samochodowych,
-
świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy,
-
wytwarzanie wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
-
sprzedaż towarów handlowych lub wyrobów bądź świadczenie usług - przez podatników, którzy rozpoczęli działalność w roku podatkowym - na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy.
Po utracie prawa za dalszą część roku podatkowego dotychczasowi ryczałtowcy muszą opłacać podatek dochodowy według skali podatkowej.
W praktyce oznacza to, że podatnik za część roku podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, a za część roku w formie ryczałtu. W takiej sytuacji za podstawę do określenia podatku dochodowego przyjmuje się dochód osiągnięty po utracie warunków do opodatkowania w formie ryczałtu. W odniesieniu do części roku sprzed utraty prawa do ryczałtu podatek opłaca się w formie ryczałtu. Skutkuje to koniecznością złożenia dwóch zeznań za dany rok podatkowy: PIT-28 za część roku, w której podatnik rozliczał się ryczałtem oraz PIT-36 za część roku opodatkowaną na zasadach ogólnych.
Jak wskazuje praktyka, pomimo wydających się przejrzystych uregulowań zarówno organy podatkowe, jak i podatnicy mają problem z ich interpretacją. Poniżej prezentujemy najczęstsze z nich.
Jednoosobowa działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem liniowym a spółka opodatkowana ryczałtem
W myśl art. 6 ust. 1 ustawy, opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej w tym również, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych.
Natomiast wg art. 6 ust. 4 ww ustawy, podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z działalności wymienionej w ust. 1 (pozarolniczej działalności gospodarczej) jeżeli:
-
w roku poprzedzającym rok podatkowy
-
uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 250 000 euro, lub
-
uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 250 000 euro,
-
rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej – bez względu na wysokość przychodów.
Ponadto zgodnie z art. 6 ust. 5 ustawy, jeżeli podatnik w roku poprzedzającym rok podatkowy prowadził działalność samodzielnie, a także w formie spółki, opłaca w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych:
-
odrębnie z działalności wykonywanej samodzielnie i odrębnie z działalności wykonywanej w formie spółki, gdy spełnia warunki określone w ust. 4 pkt 1, albo
-
z działalności wykonywanej samodzielnie, gdy spełnia warunek określony w ust. 4 pkt 1 lit. a), a z działalności wykonywanej w formie spółki – gdy spełnia warunek określony w ust. 4 pkt 1 lit. b).
Wynika z tego, że podatnicy mogą opłacać ryczałt zarówno z działalności prowadzonej samodzielnie, jak i z działalności prowadzonej w formie spółki osób fizycznych, pod warunkiem że osiągnięte w roku poprzedzającym rok podatkowy przychody nie przekroczą 250 000 euro, rozpatrywane oddzielnie w odniesieniu do działalności prowadzonej samodzielnie i oddzielnie w odniesieniu do prowadzonej w spółce osobowej. Tym samym opłacanie podatku liniowego z tytułu działalności prowadzonej samodzielnie nie spowoduje utraty prawa do ryczałtu.
Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 15 marca 2016 r., sygn. ILPB1/4511-1-127/16-4/AA, w której możemy przeczytać:
„(…) przychody osiągane przez Wnioskodawcę z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie mogą być opodatkowane tzw. podatkiem liniowym, zgodnie z art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy jednoczesnym osiąganiu dochodów z działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (…)”.
