Pracodawcy zobowiązani do tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS) muszą corocznie dokonywać aktualizacji odpisów podstawowych i fakultatywnych na ten fundusz. Już od kilku lat podstawa naliczania wspomnianych odpisów ustalana jest na dany rok kalendarzowy w tzw. ustawie okołobudżetowej. Reguła ta ma również zastosowanie w roku bieżącym. Ile wynoszą odpisy na ZFŚS w 2023 roku? Piszemy na ten temat poniżej.
Podstawy prawne funkcjonowania ZFŚS
Zasady funkcjonowania ZFŚS oraz prowadzenia działalności socjalnej przez pracodawców określają zapisy zawarte w Ustawie z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej jako „ustawa o ZFŚS”).
W przypadku pracodawców spoza sfery budżetowej obowiązki w tym zakresie zróżnicowano w zależności od liczby pracowników. Zasadniczo pracodawcy zatrudniający na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty są obowiązani do tworzenia ZFŚS. Z kolei pracodawcy zatrudniający na dzień 1 stycznia co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, ale mniej niż 50 osób tworzą fundusz na wniosek zakładowej organizacji związkowej.
- 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty,
- 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, jeżeli z wnioskiem o utworzenie funduszu wystąpiła zakładowa organizacja związkowa.
Jednocześnie wspomniani wyżej pracodawcy dysponują możliwościami dowolnego kształtowania wysokości odpisu na ZFŚS, mogą ponadto postanowić o tworzeniu funduszu lub wypłacaniu świadczenia urlopowego albo o nietworzeniu ZFŚS i niewypłacaniu świadczenia, o którym mowa.
Podstawa naliczania odpisów na ZFŚS w 2023 roku
Odpisy na ZFŚS w roku 2023 zostały zamrożone i pozostaną na tym samym poziomie co w poprzednim roku – postanowienia w tym zakresie zostały zawarte w tzw. ustawie okołobudżetowej, czyli akcie prawnym służącym wykonaniu budżetu w 2023 roku.
Na podstawie art. 42 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 wprowadzono do ustawy o ZFŚS art. 5k, który wskazuje, jaką kwotę trzeba wykorzystać w celu ustalenia wysokości odpisów na fundusz – zarówno obowiązkowych, jak i fakultatywnych.
Oznacza to zatem, że podstawę odpisów na ZFŚS w 2023 roku stanowi kwota podana w Obwieszczeniu Prezesa GUS z dnia 19 lutego 2020 roku w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2019 roku i w drugim półroczu 2019 roku (Monitor Polski z 19 lutego 2020 roku poz. 195) i wynosi 4 434,58 zł.
Wysokość odpisów podstawowych na ZFŚS w 2022 roku
Jak już wspomnieliśmy, podstawą obliczania odpisów na ZFŚS w 2023 roku jest kwota 4434,58 zł.
Odpis dotyczy pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych. W przypadku tego zatrudnionego stopa odpisu wynosi 50% podstawy, co oznacza, że wysokość odpisu to 2 217,29 zł.
Oznacza to, że kwoty odpisów na ZFŚS w 2023 roku z tytułu zatrudniania pracownika młodocianego kształtują się następująco:
- 221,73 zł – w 1 roku nauki, co odpowiada 5% podstawy naliczania;
- 266,07 zł – w 2 roku nauki, co odpowiada 6% podstawy naliczania;
- 310,42 zł – w 3 roku nauki, co stanowi 7% podstawy naliczania.
Wysokość zwiększeń odpisów na ZFŚS w 2023 roku
W 2023 roku zwiększenia odpisu na ZFŚS, związane z zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami oraz sprawowaniem opieki nad emerytem lub rencistą pozostaną również na tym samym poziomie. Zgodnie z przepisami ustawy o ZFŚS odpisów zwiększających dokonuje się na:
- osobę zatrudnioną legitymującą się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności;
- każdego emeryta i rencistę, nad którymi pracodawca sprawuje opiekę socjalną.
Zwiększenie odpisu dotyczące pracodawców, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy oraz przeznaczą na ten cel z odpisu podstawowego 7,5% tego odpisu w 2023 roku wynosi 332,59 zł.
Odpisy na ZFŚS w 2023 roku – podsumowanie
Pracodawcy zobowiązani do utworzenia ZFŚS (podmioty sfery budżetowej) oraz tacy, którzy zdecydowali się prowadzić działalność socjalną w tej formie, muszą corocznie dokonać korekt wysokości odpisów na fundusz i zwiększeń fakultatywnych. W 2023 roku odpisy na ZFŚS pozostają na tym samy m poziomie co w roku ubiegłym, co zostało przewidziane w przepisach okołobudżetowych.
