Pracodawcy zobowiązani do tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS) muszą corocznie dokonywać aktualizacji odpisów podstawowych i fakultatywnych na ten fundusz. Już od kilku lat podstawa naliczania wspomnianych odpisów ustalana jest na dany rok kalendarzowy w tzw. ustawie okołobudżetowej. Reguła ta ma również zastosowanie w roku bieżącym. Ile wynosi odpis na ZFŚS w 2024 roku? Piszemy na ten temat poniżej.
Podstawy prawne funkcjonowania ZFŚS
Zasady funkcjonowania ZFŚS oraz prowadzenia działalności socjalnej przez pracodawców określają zapisy zawarte w Ustawie z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej jako „ustawa o ZFŚS”).
W przypadku pracodawców spoza sfery budżetowej obowiązki w tym zakresie zróżnicowano w zależności od liczby pracowników. Zasadniczo pracodawcy zatrudniający na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty są obowiązani do tworzenia ZFŚS. Z kolei pracodawcy zatrudniający na dzień 1 stycznia co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, ale mniej niż 50 osób tworzą fundusz na wniosek zakładowej organizacji związkowej.
- 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty,
- 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, jeżeli z wnioskiem o utworzenie funduszu wystąpiła zakładowa organizacja związkowa.
Jednocześnie wspomniani wyżej pracodawcy dysponują możliwościami dowolnego kształtowania wysokości odpisu na ZFŚS, mogą ponadto postanowić o tworzeniu funduszu lub wypłacaniu świadczenia urlopowego albo o nietworzeniu ZFŚS i niewypłacaniu świadczenia, o którym mowa.
Odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych - podstawa naliczania
W 2024 roku przez przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, o którym mowa w art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o ZFŚS, należy rozumieć przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2023 roku ogłoszone przez Prezesa GUS na podstawie art. 5 ust. 7 powołanej ustawy. Oznacza to zatem, że podstawę odpisów na ZFŚS w 2024 roku stanowi kwota podana w Obwieszczeniu Prezesa GUS z dnia 16 lutego 2024 roku w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2023 roku (Monitor Polski z 16 lutego 2024 roku poz. 137) i wynosi 6 445,71 zł.
Kwota odpisu na ZFŚS 2024
Fundusz zasilany jest corocznym odpisem, którego wysokość obliczana jest na podstawie wskaźnika przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce. Niemniej jednak, aby nie obciążać nadmiernie pracodawców, kwota odpisu od przeszło dekady była "zamrożona", co oznacza, że uzależniona była od wynagrodzenia z roku innego niż poprzedni.
W bieżącym roku po raz pierwszy od 2012 roku odpis ten musi zostać ustalony na podstawie wynagrodzenia z roku ubiegłego.
W 2024 roku wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika uzależniona jest od kwoty 6 445,71 zł. Ta kwota stanowi odzwierciedlenie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2023 roku.
Odpisy na ZFŚS w 2024 r. wynoszą:
- odpis podstawowy 37,5% – 2 417,14 zł
- odpis podwyższony (prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze) 50% – 3 222,86 zł
- odpis dot. pracowników młodocianych w pierwszym roku nauki 5% – 322,29 zł
- odpis dot. pracowników młodocianych w drugim roku nauki 6% – 386,74 zł
- odpis dot. pracowników młodocianych w trzecim roku nauki 7% – 451,20 zł
Pracodawca powinien przekazać należne środki na rachunek zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w dwóch terminach:
- do 31 maja 2024 r. - kwotę stanowiącą co najmniej 75% równowartości dokonanych odpisów oraz
- do 30 września 2024 r. - pozostałą kwotę dokonanych odpisów i zwiększeń.
Wysokość zwiększeń odpisów na ZFŚS w 2024 roku
W 2024 roku zwiększenia odpisu na ZFŚS, związane z zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami oraz sprawowaniem opieki nad emerytem lub rencistą pozostaną również na tym samym poziomie. Zgodnie z przepisami ustawy o ZFŚS odpisów zwiększających dokonuje się na:
- osobę zatrudnioną legitymującą się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności;
- każdego emeryta i rencistę, nad którymi pracodawca sprawuje opiekę socjalną.
Zwiększenie odpisu dotyczące pracodawców, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy oraz przeznaczą na ten cel z odpisu podstawowego 7,5% tego odpisu w 2024 roku wynosi 483,43 zł.
Odpis na ZFŚS 2024 roku – podsumowanie
Pracodawcy zobowiązani do utworzenia ZFŚS (podmioty sfery budżetowej) oraz tacy, którzy zdecydowali się prowadzić działalność socjalną w tej formie, muszą corocznie dokonać korekt wysokości odpisów na fundusz i zwiększeń fakultatywnych.
