Zasiłek macierzyński podwyższony do kwoty świadczenia rodzicielskiego

Osoby, które nie mają możliwości otrzymania świadczenia pieniężnego z ZUS-u, związanego    z macierzyństwem, ponieważ nie podlegają pod ubezpieczenie chorobowe, mogą liczyć na to, że przez okres przynajmniej 12 miesięcy będą otrzymywać świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł. Co jednak z osobami, które przebywają na urlopach związanych z macierzyństwem i rodzicielstwem i jaką wysokość będzie miał zasiłek macierzyński? Czy otrzymają wyrównanie zasiłku macierzyńskiego? Na to pytanie postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule. 

Ogólne pojęcie świadczenia rodzicielskiego

Świadczenie rodzicielskie  mogą otrzymać osoby, które nie mają uprawnień do świadczeń    z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa związanych z macierzyństwem lub rodzicielstwem, tj. nie mają uprawnień do zasiłku macierzyńskiego,  ponieważ nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu. Mowa tu o osobach zatrudnionych       w oparciu o umowę o dzieło lub zlecenie (bez dobrowolnej składki chorobowej), bezrobotnych czy studentach. Świadczenie to nie przysługuje, jeżeli drugi z rodziców lub opiekunów dziecka jest uprawniony do zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia w związku z urodzeniem lub przyjęciem dziecka na wychowanie.

Świadczenie rodzicielskie należne jest przez okres, przez który osoba ubezpieczona ma prawo do zasiłku macierzyńskiego, tj. przez okres:

• 52 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub w przypadku objęcia opieką jednego dziecka;
• 65 tygodni - w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub w przypadku objęcia opieką dwojga dzieci;
• 67 tygodni - w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub w przypadku objęcia opieką trojga dzieci;
• 69 tygodni - w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub w przypadku objęcia opieką czworga dzieci;
• 71 tygodni - w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub w przypadku objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci.

Kwota świadczenia rodzicielskiego jest taka sama dla wszystkich, niezależnie od liczby urodzonych dzieci i wynosi 1000 zł. Świadczenie to nie jest obwarowane żadnymi należnościami podatkowymi i  przysługuje niezależnie od dochodu w rodzinie. 

Zasiłek macierzyński i jego wyrównywanie do wysokości świadczenia rodzicielskiego

Osoby uprawnione do zasiłku macierzyńskiego nie mogą skorzystać z prawa do świadczenia rodzicielskiego. Jednak często ich zasiłek netto jest niższy niż kwota świadczenia rodzicielskiego dla osób nieubezpieczonych. Dlatego też z uwagi na wprowadzenie nowego świadczenia związanego z macierzyństwem i rodzicielstwem dla osób niepodlegających ubezpieczeniu chorobowemu zwanego świadczeniem rodzicielskim zmianie ulegają także przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159 z późn. zm.) w zakresie kwoty otrzymywanego przez ubezpieczonych zasiłku macierzyńskiego. Zgodnie z nowym brzmieniem  art. 31 ust. 3a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r., w przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego. Tym samym osoby, które otrzymują zasiłek macierzyński, nie są traktowane gorzej niż osoby, które nie posiadają ubezpieczenia chorobowego.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego przysługuje w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres:

• urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego;

• urlopu rodzicielskiego.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego jest wypłacane bez wniosku pracownika. W przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, pracodawca, gdy jest płatnikiem zasiłków lub ZUS, powinien dokonać wyrównania. Osoba uprawniona do zasiłku macierzyńskiego powinna jedynie złożyć oświadczenie, czy otrzymuje zasiłek macierzyński tylko z jednego tytułu, czy z więcej niż jednego tytułu, ponieważ dopiero suma otrzymanych kwot zasiłków, w przypadku gdy nie przekracza kwoty świadczenia rodzicielskiego, uprawnia do dokonania wyrównania. Zaświadczenie takie powinno być składane co miesiąc, celem ustalenia podwyższenia zasiłku macierzyńskiego za każdy miesiąc.

Zasiłek macierzyński - jak ustalić kwotę podwyższenia?

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego jest ustalane jako różnica między kwotą świadczenia rodzicielskiego (1000 zł), a miesięczną kwotą zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do wysokości świadczenia rodzicielskiego jest finansowane z budżetu państwa, w ramach dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Podczas ustalenia miesięcznej kwoty zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych uwzględnia się ulgi podatkowe oraz indywidualną stawkę procentową podatku, dotyczące osoby ubezpieczonej.

W przypadku gdy zasiłek macierzyński przysługuje za część miesiąca, kwota podwyższenia jest ustalana w stosunku do pomniejszonej proporcjonalnie kwoty świadczenia rodzicielskiego. Kwotę świadczenia rodzicielskiego za część miesiąca oblicza się poprzez podzielenie miesięcznej kwoty świadczenia rodzicielskiego przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca, za który zasiłek macierzyński przysługuje oraz pomnożenie przez liczbę dni, za które przysługuje zasiłek macierzyński.

Przykład 1.

Pracownica zatrudniona na ¼ etatu,  która 7 lipca 2017 r. urodziła dziecko, wystąpiła do pracodawcy o wypłacenie zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego od 7 lipca 2017 r. do 23 listopada 2017 r. Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego przysługującego ubezpieczonej wynosi 1100 zł. Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej w wysokości 100% podstawy wymiaru. Ubezpieczona złożyła deklarację PIT-2.

Pracownicy zasiłek macierzyński za lipiec 2017r. przysługuje w kwocie 797,75 zł  do wypłaty.

Wynika to z wyliczenia:  (1100 zł : 30 = 36,67 zł; 36,67 zł x 25 dni = 916,75 zł).

Zaliczka na podatek  dochodowy od osób fizycznych za lipiec 2017 r.: 917 zł  * 18% - 46,33 zł =  118,73 zł, po zaokrągleniu 119 zł

916, 75 zł - 119 zł = 797,75 zł

Kwota podwyższenia zasiłku macierzyńskiego za okres od 7 do 31 lipca  2017 r. wynosi 8,75 zł. Kwota ta została obliczona następująco:

1000,00 zł : 31 = 32,26 zł,

32,26 zł x 25 dni = 806,50 zł,

806,50 - 797,75 = 8,75 zł

Zasiłek macierzyński podwyższony do kwoty świadczenia rodzicielskiego a wykazywanie wyrównania w dokumentacji ZUS

Podwyższenia zasiłku macierzyńskiego dokonuje podmiot wypłacający to świadczenie, a więc odpowiednio płatnik składek uprawniony do wypłaty zasiłków lub ZUS.

Jedynie w przypadku gdy osoba uprawniona jest do zasiłku macierzyńskiego z więcej niż jednego tytułu, to podwyższenie zasiłku macierzyńskiego wypłaca płatnik wskazany przez ubezpieczonego. Jednak gdy jednym z płatników zasiłku jest ZUS, podwyższenie wypłaca organ rentowy.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego powinno być wykazywane w dokumentach rozliczeniowych przekazywanych do ZUS-u w prawidłowy sposób. Wypłacone przez płatnika składek podwyższenie zasiłku macierzyńskiego jest wykazywane w raportach rozliczeniowych ZUS RSA z zastosowaniem kodu świadczenia/przerwy 329 - podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego i podlega sumowaniu w deklaracji rozliczeniowej w polu 04 blok V deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

Podwyższenie kwoty zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego jest częścią zasiłku macierzyńskiego. Zatem składki emerytalno-rentowe pracodawca powinien naliczyć w takim przypadku od łącznej kwoty zasiłku przed podwyższeniem oraz kwoty podwyższenia. Jeżeli więc zasiłek wypłaca pracodawca, wówczas musi on osobie go pobierającej naliczyć składki emerytalno-rentowe. Składki nalicza się przez cały okres zasiłkowy w raporcie ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 40. Podstawą wymiaru składek jest dla takiej osoby suma kwota wypłaconego zasiłku.