Na początku 2016 roku zaczęły obowiązywać nowe przepisy zmieniające Ustawę o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zmiany te uniemożliwią wykorzystywanie luki prawnej, która pozwalała by otrzymać zasiłek macierzyński w wyższym wymiarze dla przyszłych mam, które rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej przed samym porodem.
Zasiłek macierzyński dla przedsiębiorczej matki - wykorzystywanie luki prawnej
Obecne przepisy prawne umożliwiają otrzymanie wysokiego zasiłku dla kobiet w ciąży, które założą firmę co najmniej na miesiąc przed datą porodu i opłacą za siebie dobrowolną składkę chorobową od najwyższej zadeklarowanej podstawy. W przypadku działalności gospodarczej, podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe jest niezależna od osiąganego dochodu. Obecnie podstawa składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekroczyć 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, na chwilę obecną jest to 10137,50 zł. Również tak samo mogły postąpić osoby, które prowadzą działalność gospodarczą od dłuższego czasu i wcześniej nie były zgłoszone do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W przypadku zasiłku macierzyńskiego nie jest wymagany okres wyczekiwania i wypłacany jest już po opłaceniu pierwszej pełnej składki za ubezpieczenie. Po zakończeniu płatnego urlopu macierzyńskiego, który może trwać nawet rok, przedsiębiorcze mamy albo zakańczały działalność, albo zmieniały wysokość składki.
W ostatnim czasie ZUS coraz częściej kontrolował oparte o powyższy schemat przypadki, a w sytuacjach, gdy uznał, że założona działalność jest fikcyjna, przedsiębiorcy groziły konsekwencje w postaci zwrotu wypłaconej wartości zasiłku, a nawet skierowaniem spraw do prokuratury.
Zasiłek macierzyński dla przedsiębiorców - zmiany
Od 2016 roku wysokość zasiłku macierzyńskiego przy prowadzeniu działalności gospodarczej zależeć będzie od czasu opłacania składek oraz ich kwoty. Aby uzyskać wysoki zasiłek macierzyński dla samozatrudnionych, na poziomie maksymalnym, trzeba będzie opłacać składki ZUS co najmniej przez rok również od maksymalnej podstawy wymiaru składek. W przypadku ubezpieczonego, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi kwota zadeklarowana, podlegającego ubezpieczeniu chorobowemu krócej niż 12 miesięcy kalendarzowych, podstawę wymiaru zasiłku (w tym zasiłku macierzyńskiego) będzie stanowić suma:
a) przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku (obecnie 2433,00 zł) oraz
b) kwoty stanowiącej iloczyn 1/12 przeciętnej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po doliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku oraz liczby tych miesięcy.
Podstawowy wymiar składki na ubezpieczenie chorobowe będzie więc powiększany o 1/12 kwoty, jaką prowadząca działalność płaciła ponad wymaganą stawkę minimum dla jednego z dwunastu miesięcy, w których regulowano podwyższone składki przed urodzeniem dziecka. Aby uzyskać zasiłek w pełnej wysokości, odpowiadającej podwyższonej składce, konieczne będzie więc opłacanie wyższych składek ubezpieczeniowych przez 12 miesięcy przed porodem. W przypadku krótszego okresu ubezpieczenia, zasiłek macierzyński będzie odpowiednio niższe.
