Pracownik, który jest niezdolny do wykonywania pracy z powodu choroby, uzyskuje od lekarza zwolnienie lekarskie. ZUS ZLA (tak brzmi oficjalna nazwa tego zaświadczenia) oprócz usprawiedliwienia nieobecności pracownika, uprawnia go do otrzymania wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku. Jak kody chorobowe wpływają na zwolnienie lekarskie?
Informacje zawarte na zwolnieniu lekarskim
Lekarz wystawiający zwolnienie lekarskie wystawia je już wyłącznie w formie elektronicznej. Jedynie na prośbę pacjenta może on wydrukować zwolnienie lekarskie.
Na zaświadczeniu wykazane są dane płatnika składek (najczęściej zakładu pracy), dane osoby ubezpieczonej (pacjenta), okres choroby, zalecenia lekarza (czy pacjent może chodzić czy nie) oraz czy zwolnienie lekarskie jest spowodowane chorobą pacjenta, czy jego członka rodziny. Na zaświadczeniu nie wykazuje się choroby pracownika, jednak jest miejsce na wpisanie kodu literowego. Co oznaczają poszczególne oznaczenia literowe? Odpowiedź poniżej.
Zwolnienie lekarskie a kody chorobowe
Określenie okoliczności mających wpływ na prawo do uzyskania przez chorego wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku, a także na jego wysokość, należy do lekarza wystawiającego zaświadczenie lekarskie. Dokonuje tego poprzez zastosowanie następujących kodów literowych:
- kod A – oznacza niezdolność do pracy powstałą po przerwie nieprzekraczającej 60 dni, spowodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności do pracy przed przerwą;
- kod B – oznacza niezdolność do pracy przypadającą w okresie ciąży;
- kod C – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu;
- kod D – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną gruźlicą;
- kod E – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną chorobą zakaźną, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub inną chorobą, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
Jakie konsekwencje niosą za sobą konkretne kody chorobowe?
Należy wiedzieć, jakie konsekwencje niosą za sobą konkretne kody literowe. To właśnie od nich zależy wysokość otrzymywanego świadczenia.
- kod A – oznacza niezdolność do pracy powstałą po przerwie nieprzekraczającej 60 dni, spowodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności do pracy przed przerwą – jest to ważna informacją, ponieważ ma bezpośredni wpływ na prawidłowe ustalenie okresu zasiłkowego. Brak kodu A na zwolnieniu lekarskim może spowodować błędne naliczanie okresu zasiłku, a co za tym idzie nadpłatę zasiłku – szczególnie w przypadku płatników składek, którzy równocześnie są płatnikami zasiłków.
- 182 dni,
- 270 dni, w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej gruźlicą lub występującej w trakcie ciąży.
Od 1 stycznia 2022 r. zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia chorobowego przysługuje maksymalnie przez 91 dni. Okres pobierania zasiłku do 91 dni nie będzie dotyczył niezdolności do pracy:
-spowodowanej gruźlicą,
-występującej w trakcie ciąży,
-powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.
- kod B – oznacza niezdolność do pracy przypadającą w okresie ciąży – zwolnienie lekarskie z tym oznaczeniem wiąże się przede wszystkim z wynagrodzeniem, a później zasiłkiem chorobowym wypłacanym w wysokości 100% podstawy tych świadczeń. Dodatkowo zwolnienie lekarskie otrzymane od pracownicy z kodem B jest równoznaczne z poinformowaniem pracodawcy o tym stanie, tym samym pracodawca ma szereg obowiązków związanych z zatrudnianiem osoby ciężarnej.
- kod C – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu; pracownikowi, który otrzymał zwolnienie lekarskie z kodem C nie przysługuje prawo do wynagrodzenia ani zasiłku przez pierwsze 5 dni od daty rozpoczęcia zwolnienia.
- kod D – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną gruźlicą – podobnie jak w przypadku kodu A, kod D jest niezbędny w celu ustalenia prawidłowego okresu zasiłku, ponieważ okres zasiłkowy dla osób chorujących na gruźlicę wynosi 270 dni.
- kod E – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną chorobą zakaźną, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub inną chorobą, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby – ten kod jest szczególnie ważny w celu ustalenia prawa do zasiłku, po ustaniu okresu ubezpieczenia, ponieważ stosujemy go w przypadku, jeżeli niezdolność do pracy po ustaniu ubezpieczenia chorobowego trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby (art. 7 pkt 2 ustawy zasiłkowej).
Brak kody chorobowe na zwolnieniu lekarskim na wniosek pacjenta
Na pisemny wniosek ubezpieczonego na zaświadczeniu lekarskim nie umieszcza się kodu “B” oraz “D”. Jako że kody umieszcza się tylko w określonych przypadkach, lekarz może pozostawić pole do tego służące puste. Warto wiedzieć również, iż brak owego kodu literowego nie powoduje utraty prawa do uzyskania zasiłku chorobowego.
W przypadku kobiet w ciąży oraz osób, których niezdolność do pracy spowodowana jest gruźlicą, niekorzystny jest brak kodu na zaświadczeniu lekarskim. Ubezpieczonej będącej w ciąży przysługuje wtedy jedynie 80% podstawy wymiaru zasiłku. Dopiero po dostarczeniu odrębnego zaświadczenia stanowiącego o stanie ciąży bądź dopiero po porodzie nastąpi wyrównanie podstawy wymiaru zasiłku do 100%. Dla osoby chorującej na gruźlicę konsekwencją będzie przydzielenie zasiłku chorobowego tylko na okres 182 dni, a nie jak w przypadku gruźlicy 270 dni.
Ubezpieczony podlegający ubezpieczeniu chorobowemu ma prawo do świadczeń z tego tytułu, jednakże musi pamiętać o tym że na rozliczenia chorobowe oraz na wyliczenia okresów zasiłkowych ma wpływ kod choroby określony bezpośrednio w ZUS ZLA.
