Aby zwalczyć zatory płatnicze, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przewiduje zmianę obowiązkowych elementów na fakturze. Zamierza wprowadzić obligatoryjne wskazanie daty płatności, tj. do kiedy kontrahent powinien uregulować swoje zobowiązanie. Celem jest ułatwienie określania zaległości i kar. Powinno to także przyczynić się do utrudnienia spółkom wykazywania – w celu uniknięcia kary – że również są poszkodowane przez występujące u nich zatory płatnicze.
Zatory płatnicze – czasochłonny proces ustalania przeterminowanych wierzytelności
Ustawa przeciwdziałająca zatorom płatniczym obowiązuje od ponad roku. Jednak Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał – jak dotychczas – zaledwie cztery decyzje odnoszące się do dużych spółek, które nie uregulowały płatności wobec małych i średnich przedsiębiorstw. Związane jest to z trudnościami urzędników w stwierdzeniu, które wierzytelności się przeterminowały, a przez to – w określaniu wysokości kary. JPK_V7 nie zawiera informacji o dacie płatności. Co do zasady podana jest ona na fakturze, jednak w celu sprawdzenia, przez jaki okres kontrahent nie uregulował swoich zobowiązań, urzędnicy muszą każdy dokument przeanalizować ręcznie. Aby przyspieszyć ten proces, a przez to skuteczniej zwalczać zatory płatnicze, UOKiK planuje wprowadzić termin zapłaty jako obligatoryjny element faktury, który będzie można znaleźć także w JPK.
Zatory płatnicze – termin płatności na fakturze?
Od 1 stycznia 2020 roku według ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych prezes UOKiK ma prawo skontrolować i ukarać duże przedsiębiorstwo mające zaległości w płatnościach na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw na poziomie 5 mln zł w ciągu trzech kolejnych wybranych miesięcy.
Jeszcze trudniej znaleźć zatory płatnicze w sytuacji, gdy na fakturze nie ma podanego terminu zapłaty. Wówczas sprzedawcę i nabywcę obowiązuje zawarta wcześniej umowa – nadrzędna w stosunku do faktury. W przypadku gdy w żadnym z podanych dokumentów nie jest podatny termin płatności, liczony jest on od wezwania do zapłaty.
Zgodnie z propozycją UOKiK na fakturze i w JPK ma pojawić się konkretny termin płatności: np. 20 czerwca 2021 roku. Powinno to ułatwić pracę UOKiK. Skróci się czas analizowania dokumentów i zmniejszy się liczba osób biorących udział w prowadzeniu postępowania. Oprócz tego odciążeni zostaną przedsiębiorcy: urząd nie będzie żądać już ogromnej liczby dokumentów. Zmiany powinny także utrudnić unikanie kary przez firmy wykorzystujące fortele prawne w celu unikania wypełnienia obowiązku zapłaty kontrahentom. Przewiduje się usprawnienie przepisów, które powinno pomóc w zlikwidowaniu możliwości przedłużania postępowania czy nawet uniknięcia kary mobilizującej do uregulowania zobowiązań w wyznaczonym terminie. UOKiK nie wymierza kary, w sytuacji kiedy przedsiębiorstwo jest także poszkodowane przez zatory płatnicze: gdy wartość świadczeń niespełnionych lub spełnionych po wyznaczonej dacie zapłaty, za które naliczone zostałyby kary jednostkowe, jest równa lub mniejsza od wartości świadczeń pieniężnych nieotrzymanych lub otrzymanych po terminie przez dłużnika w czasie objętym postępowaniem.
