Podlegające pod regulacje ustawy o podatku akcyzowym wyroby akcyzowe związane są z obowiązkiem oznaczania ich znakami akcyzy. W poniższym artykule wyjaśniamy, w jakich konkretnie przypadkach powstaje tego rodzaju obowiązek i które z wyrobów akcyzowych wymagają, aby umieścić na nich znak akcyzy.
Definicja znaku akcyzy
Nasze rozważania należy rozpocząć od przedstawienia definicji znaku akcyzy. Otóż zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku akcyzowym (dalej: AKC) znaki akcyzy to znaki, określone przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, służące do oznaczania wyrobów akcyzowych podlegających obowiązkowi oznaczania, obejmujące:
- podatkowe znaki akcyzy, które są potwierdzeniem wpłaty kwoty stanowiącej wartość podatkowych znaków akcyzy;
- legalizacyjne znaki akcyzy, które są potwierdzeniem prawa podmiotu obowiązanego do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy, do przeznaczenia tych wyrobów do sprzedaży.
Doprecyzowanie powyższej kwestii ma miejsce w art. 120 ustawy AKC, gdzie podano, że znaki akcyzy mogą mieć w szczególności postać banderol, znaków cechowych lub odcisków pieczęci. Znak akcyzy jest nanoszony na opakowanie jednostkowe wyrobu akcyzowego lub bezpośrednio na wyrób akcyzowy w taki sposób, aby zdjęcie znaku lub otwarcie opakowania w miejscu przeznaczonym do jego otwierania albo użycie wyrobu powodowały trwałe i widoczne uszkodzenie znaku w sposób uniemożliwiający jego powtórne użycie, chyba że znak akcyzy jest nanoszony bezpośrednio na wyrób akcyzowy w sposób trwały.
Co ciekawe, w przypadku nietypowych opakowań jednostkowych naczelnik urzędu skarbowego – na wniosek podatnika – wydaje decyzję w sprawie sposobu nanoszenia znaków akcyzy na opakowania. Taka decyzja określa w szczególności rodzaj, nazwę i pochodzenie wyrobu akcyzowego, zawartość i rodzaj opakowania jednostkowego wyrobu akcyzowego, szczegółowy sposób nanoszenia znaków akcyzy oraz czas, na jaki wydano decyzję.
Znaki akcyzy dotyczą wyrobów akcyzowych. W myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy AKC wyroby akcyzowe to wyroby energetyczne, energię elektryczną, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie, określone w załączniku nr 1 do ustawy. Trzeba jednak zauważyć, że nie każdy wyrób akcyzowy będzie podlegał oznaczeniu znakiem akcyzy. Zgodnie bowiem z art. 114 ustawy AKC obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy podlegają wyroby akcyzowe określone w załączniku nr 3 do ustawy.
Zgodnie z załącznikiem nr do ustawy obowiązek oznaczania znakami akcyzy obejmuje m.in.:
- Piwo otrzymywane ze słodu;
- Wino ze świeżych winogron, włącznie z winami wzmocnionymi;
- Wermut i pozostałe wina ze świeżych winogron aromatyzowane roślinami lub substancjami aromatycznymi;
- Alkohol etylowy nieskażony o objętościowej mocy alkoholu 80% obj. lub większej; alkohol etylowy i pozostałe wyroby alkoholowe, o dowolnej mocy, skażone;
- Alkohol etylowy nieskażony o objętościowej mocy alkoholu mniejszej niż 80% obj.; wódki, likiery i pozostałe napoje spirytusowe;
- Oleje ropy naftowej i oleje otrzymywane z minerałów bitumicznych, inne niż surowe;
- Gaz ziemny (mokry) i pozostałe węglowodory gazowe;
- Papierosy, tytoń do palenia, cygara i cygaretki;
- Susz tytoniowy;
- Preparaty smarowe;
- Wyroby nowatorskie;
- Płyn do papierosów elektronicznych.
Kto musi stosować znak akcyzy?
Katalog podmiotów zobowiązanych do oznaczania wyrobów znakami akcyzy został określony w art. 116 ust. 1 ustawy AKC. W przepisie tym czytamy, że obowiązek oznaczania wyrobów akcyzowych podatkowymi znakami akcyzy ciąży na zarejestrowanym do celów podatku akcyzowego podmiocie będącym:
- podmiotem prowadzącym skład podatkowy, z zastrzeżeniem pkt 6 i 7;
- importerem;
- podmiotem dokonującym nabycia wewnątrzwspólnotowego;
- przedstawicielem podatkowym;
- podmiotem dokonującym produkcji wyrobów akcyzowych;
- właścicielem wyrobów akcyzowych, o którym mowa w art. 13 ust. 3;
- podmiotem zamierzającym nabyć wyroby akcyzowe i mającym zezwolenie na wyprowadzenie wyrobów z cudzego składu poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy.
Z treści art. 117 ustawy AKC wynika, że wyroby akcyzowe podlegające obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy powinny być prawidłowo oznaczone odpowiednimi podatkowymi znakami akcyzy przed zakończeniem procedury zawieszenia poboru akcyzy albo przed dokonaniem ich sprzedaży lub przekazaniem do magazynu wyrobów gotowych. Co istotne, wyroby akcyzowe podlegające obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy nie mogą być przedmiotem sprzedaży na terytorium kraju bez ich uprzedniego prawidłowego oznaczenia odpowiednimi znakami akcyzy.
Przykład 1.
Podatnik zarejestrowany na potrzeby podatku akcyzowego kupuje z Włoch wino w 30-litrowych beczkach. Z tytułu nabycia odprowadza on podatek akcyzowy. Następnie rozlewa wino do mniejszych buteleczek i sprzedaje klientom detalicznym. Czy w tym przypadku podatnik ma obowiązek oznaczania buteleczek znakami akcyzy?
W pierwszej kolejności wskażmy, że zgodnie z art. 116 ust. 3 ustawy AKC obowiązek oznaczania wyrobów akcyzowych legalizacyjnymi znakami akcyzy powstaje w przypadku wystąpienia poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyrobów akcyzowych nieoznaczonych, oznaczonych nieprawidłowo lub nieodpowiednimi znakami akcyzy, w szczególności znakami uszkodzonymi, w przypadku gdy wyroby te przeznaczone są do dalszej sprzedaży. Skoro zatem zakupione wino jest wyrobem akcyzowym wskazanym w pozycji nr 2 załącznika nr 3 ustawy, to powstaje obowiązek oznaczania opakowań jednostkowych znakami akcyzy.
Tak też wypowiedział się Dyrektor KIS w interpretacji z 7 sierpnia 2023 roku (nr 0111-KDIB3-3.4013.171.2023.2.AM): „Skoro więc nabywają/będą nabywać Państwo wino klasyfikowane do kodu CN 2204 w beczkach (kegach) o pojemności 30 litrów i rozlewają/będą je Państwo rozlewać m.in. do opakowań jednostkowych (karafki, butelki), umożliwiających spożycie ww. wina poza miejscem jego sprzedaży – ciąży/będzie ciążył na Państwu obowiązek naniesienia na nowe opakowania detaliczne legalizacyjnych znaków akcyzy zgodnie z art. 116 ust. 3 w związku z art. 114 ustawy o podatku akcyzowym”.
W konsekwencji istnieje obowiązek naniesienia na nowe opakowania detaliczne legalizacyjnych znaków akcyzy w przypadku ponownego rozlewu napojów alkoholowych (nawet jeżeli akcyza została już zapłacona z tytułu zakupu napoju alkoholowego).
Na zakończenie wskażmy na treść art. 118 ustawy AKC, gdzie określono zwolnienie z obowiązku oznaczania wyrobów znakami akcyzy. Zgodnie z treścią tego przepisu z obowiązku oznaczania znakami akcyzy zwalnia się wyroby akcyzowe, które są:
- całkowicie niezdatne do użytku;
- wyprowadzane ze składu podatkowego i przeznaczone do dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej lub na eksport;
- wprowadzone do wolnego obszaru celnego albo do składu celnego i przeznaczone do sprzedaży w jednostkach handlowych tam usytuowanych podróżnym udającym się poza terytorium kraju;
- przewożone przez terytorium kraju w ramach procedury tranzytu w rozumieniu przepisów prawa celnego;
- przewożone z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego przez terytorium kraju;
- wyprodukowane (na warunkach określonych w art. 47 ust. 1) i przeznaczone do dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej lub na eksport.
Wskażmy też, że z obowiązku oznaczania znakami akcyzy zwalnia się także wyroby akcyzowe, które są zwolnione od akcyzy albo objęte zerową stawką akcyzy.
