Akcyza jest zobowiązaniem podatkowym, które swoim zakresem obejmuje m.in. samochody osobowe. Katalog czynności, które dotyczą samochodów osobowych i jednocześnie podlegają opodatkowaniu akcyzą, jest bardzo szeroki. W aktualnym stanie prawnym akcyzą opodatkowany jest również przypadek zmian konstrukcyjnych pojazdów. Jednak, czy każda zmiana konstrukcyjna pojazdów powoduje, że wymagana jest akcyza przy zmianie konstrukcyjnej pojazdu? Sprawdź!
Akcyza przy zmianie konstrukcyjnej pojazdu
Przedmiotem opodatkowania akcyzą są samochody osobowe zdefiniowane w ustawie o podatku akcyzowym jako pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, inne niż objęte pozycją 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z wyłączeniem pojazdów samochodowych i pozostałych pojazdów, które nie wymagają rejestracji zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.
W myśl art. 100 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również dokonanie w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy.
Obowiązek podatkowy z tego tytułu powstaje z dniem dokonania tej czynności. Natomiast podatnikiem jest w tym wypadku osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, na której ciąży obowiązek złożenia zawiadomienia o dokonaniu w pojeździe samochodowym zarejestrowanym na terytorium kraju zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.
Jak podaje art. 104 ust. 6b ustawy, podstawą opodatkowania jest średnia wartość rynkowa samochodu osobowego na rynku krajowym, pomniejszona o kwotę podatku od towarów i usług oraz o kwotę akcyzy.
Średnią wartością rynkową samochodu osobowego jest wartość ustalana na podstawie notowanej na rynku krajowym w dniu powstania obowiązku podatkowego średniej ceny zarejestrowanego na terytorium kraju samochodu osobowego tej samej marki, tego samego modelu, rocznika oraz – jeżeli jest to możliwe do ustalenia – z tym samym wyposażeniem i o przybliżonym stanie technicznym, co samochód osobowy odpowiednio powstały w wyniku dokonania w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy.
Podatnik jest obowiązany bez wezwania organu podatkowego:
- złożyć deklarację uproszczoną, według ustalonego wzoru AKC-US, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 14 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego;
- dokonać obliczenia i zapłaty akcyzy na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego
– nie później jednak niż w dniu złożenia zawiadomienia zgodnie z przepisami o ruchu drogowym o dokonaniu w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy, a w przypadku gdy jego sprzedaż odbyła się przed dniem złożenia tego zawiadomienia – w dniu sprzedaży tego samochodu osobowego.
Osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej mogą składać deklaracje AKC-US w postaci papierowej.
Powyższe regulacje wprowadzają konieczność zapłaty podatku akcyzowego w sytuacji dokonania w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy.
Przykład 1.
Osoba fizyczna zakupiła samochód ciężarowy, w którym następnie dokonała zmian konstrukcyjnych powodujących zmianę samochodu na osobowy. W dniu dokonania tych zmian powstał obowiązek podatkowy w zakresie akcyzy. Czy zmiana konstrukcyjna pojazdu oznacza konieczność zapłaty akcyzy?
W ciągu 14 dni od dnia dokonania zmian konstrukcyjnych w pojeździe właściciel ma obowiązek złożyć deklarację AKC-US. Z uwagi na fakt, że nie prowadzi działalności gospodarczej, może taką deklarację złożyć w formie papierowej, a nie elektronicznej.
Nie każda zmiana konstrukcyjna pojazdów podlega opodatkowaniu akcyzą
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu akcyzą podlega wyłącznie dokonanie w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy.
W rezultacie nie każde zmiany w samochodach będą podlegać akcyzie.
Przykładowo w interpretacji Dyrektora KIS z 21 lutego 2023 roku (nr 0111-KDIB3-3.4013.16.2023.2.AM) czytamy, że przebudowa nie doprowadziła do zmiany rodzaju tego pojazdu na samochód osobowy, ponieważ samochód zarówno przed, jak i po dokonanych zmianach jest samochodem osobowym w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym.
Zatem biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że dokonanie przebudowy zarejestrowanego samochodu, która nie doprowadzi do zmiany jego zasadniczego przeznaczenia do przewozu osób (samochód zarówno przed, jak i po dokonanej przebudowie jest samochodem osobowym), nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w podatku akcyzowym, zobowiązującym do zapłaty podatku akcyzowego.
Podobnie też w zakresie przebudowy samochodu osobowego na samochód kempingowy wypowiedział się Dyrektor KIS w interpretacji z 10 marca 2022 roku (nr 0111-KDIB3-3.4013.11.2022.2.WR), gdzie analogicznie wskazano, że taka zmiana konstrukcyjna nie powoduje konieczności opłacenia akcyzy.
W tym zakresie warto też wskazać, że zgodnie z art. 109a ust. 1 ustawy zwalnia się od akcyzy samochód osobowy stanowiący pojazd elektryczny – w rozumieniu ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych – i pojazd napędzany wodorem.
Właściwy naczelnik urzędu skarbowego wydaje na wniosek zainteresowanego podmiotu zaświadczenie stwierdzające zwolnienie od akcyzy pod warunkiem, że podmiot ten przedstawi dokumentację potwierdzającą, że pojazd, którego dotyczy zwolnienie, jest pojazdem elektrycznym lub pojazdem napędzanym wodorem.
Dyrektor KIS w interpretacji z 23 sierpnia 2021 roku (nr 0111-KDIB3-3.4013.140.2021.2.MK) wskazał: „Jednocześnie z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że również w tym przypadku samochód przed przebudową, jak i po przebudowie będzie pojazdem elektrycznym w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Powstały w wyniku zatem przebudowy samochód osobowy, będący pojazdem elektrycznym w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, będzie mógł skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 109a ust. 1 ustawy”.
Podatnicy podatku akcyzowego mogą zatem zastosować zwolnienie od podatku, jeżeli przedmiotem czynności jest samochód osobowy będący samochodem elektrycznym.
Jak wskazaliśmy na wstępie, zakres opodatkowania podatkiem akcyzowym obejmuje szeroki katalog zdarzeń, w ramach których można wyróżnić zarówno zdarzenia prawne, jak i faktyczne. Takim zdarzeniem jest zmiana konstrukcyjna pojazdu.
