Zwrot podatku od wartości dodanej a ujęcie w księgach

Zwrot podatku od wartości dodanej dla firm działających na rynkach międzynarodowych może być istotnym elementem prowadzenia działalności gospodarczej. Wyjaśniamy, w jaki sposób należy ująć w księgach rachunkowych zwrot podatku od wartości dodanej.

Kiedy można ubiegać się o zwrot podatku od wartości dodanej?

W sytuacji, gdy przedsiębiorca nabywa towary lub usługi, za które płaci podatek VAT w innym kraju, może ubiegać się o zwrot tego podatku. Zasady ubiegania się o zwrot podatku od wartości dodanej zostały określone w art. 89 ust 1h–1l ustawy o podatku od towarów i usług.

O zwrot zagranicznego podatku VAT może ubiegać się czynny podatnik VAT niemający siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, stałego miejsca zamieszkania lub zwykłego miejsca pobytu w kraju UE, w którym dokonał nabycia. O zwrot podatku od wartości dodanej nie mogą ubiegać się przedsiębiorcy prowadzący wyłącznie sprzedaż zwolnioną z VAT, co dotyczy zarówno zwolnienia przedmiotowego, jak i podmiotowego. Zwrot zagranicznego podatku VAT może dotyczyć w szczególności:

nabycia paliwa, opłat drogowych, za parkingi itp.;
wynajmu środków transportu i innych wydatków związanych ze środkami transportu;
opłat za taksówki i komunikację publiczną;
kosztów zakwaterowania;
kosztów żywności, napojów i usług restauracyjnych;
opłat za wstęp na targi i wystawy.

Czynny podatnik VAT ubiegający się o zwrot podatku od wartości dodanej w odniesieniu do nabytych przez niego towarów i usług lub w odniesieniu do zaimportowanych przez niego towarów wykorzystywanych do wykonywania czynności dających prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na terytorium kraju, składa wniosek za pomocą środków komunikacji elektronicznej o dokonanie takiego zwrotu za pośrednictwem właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego do właściwego państwa członkowskiego.

W przypadku, gdy towary lub usługi, od których podatnik ubiega się o zwrot podatku od wartości dodanej, były wykorzystywane tylko częściowo do wykonywania na terytorium kraju czynności dających prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, zwrot podatku od wartości dodanej przysługuje w proporcji, w jakiej towary lub usługi związane są z wykonywaniem czynności dających prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W składanym wniosku należy uwzględnić obliczoną proporcję.

Jeżeli proporcja ulegnie zmianie po złożeniu wniosku o zwrot podatku od wartości dodanej, podatnik:

uwzględnia zmianę tej proporcji oraz dokonuje odpowiedniej korekty kwot podatku do zwrotu wynikającej ze zmiany tej proporcji we wniosku o zwrot podatku od wartości dodanej składanym w roku podatkowym następującym po roku podatkowym, za który lub którego część złożony został ten wniosek;
składa korektę wniosku o zwrot podatku od wartości dodanej, jeżeli w roku podatkowym następującym po roku podatkowym, za który lub którego część złożony został ten wniosek, podatnik nie występuje o zwrot podatku od wartości dodanej.

Zobacz też:

Zwrot podatku od wartości dodanej a ujęcie w księgach rachunkowych

Ewidencja podatku od wartości dodanej zapłaconego w innym państwie członkowskim w księgach rachunkowych jednostki, która zamierza ubiegać się o zwrot podatku od wartości dodanej i spodziewa się, że ten zwrot uzyska, może przebiegać z wykorzystaniem konta rozrachunkowego 224 „Rozrachunki z tytułu podatku od wartości dodanej”. Kwotę podatku od wartości dodanej księguje się wówczas następującym zapisem:

Wn konto 22-4 „Rozrachunki z tytułu podatku od wartości dodanej”,
Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.

Przy ewidencji podatku od wartości dodanej na koncie rozrachunkowym, o którego zwrot ubiega się jednostka, późniejszy wpływ na rachunek bankowy z tytułu zwrotu podatku od wartości dodanej można zaksięgować w następujący sposób:

Wn konto 130 „Rachunek bieżący” lub 131 „Rachunek walutowy”,
Ma konto 224 „Rozrachunki z tytułu podatku od wartości dodanej”.

Należy pamiętać, że jeżeli kwota podatku od wartości dodanej została wyrażona w walucie obcej i pierwotnie ujęta na koncie rozrachunkowym według kursu zastosowanego do wyceny kosztu, to w dacie otrzymania zwrotu podatku od wartości dodanej mogą powstać bilansowe różnice kursowe. Są ujmowane w księgach rachunkowych jako przychody finansowe, jeśli są dodatnie, lub jako koszty finansowe, gdy są ujemne, w zależności od tego, czy kurs walutowy uległ zmianie na korzyść, czy na niekorzyść jednostki w momencie zwrotu.

Przykład 1.

Spółka z o.o. prowadząca działalność transportową regularnie dokonuje zakupów paliwa, opłat za autostrady, drogi oraz parkingi w Niemczech, za które naliczany jest niemiecki podatek od wartości dodanej według stawki obowiązującej w Niemczech. W związku z tym firma planuje ubiegać się o zwrot zapłaconego w innym kraju UE podatku od wartości dodanej, co jest możliwe na podstawie międzynarodowych przepisów dotyczących VAT-REFUND. Jak prawidłowo ująć w księgach rachunkowych kwoty podatku od wartości dodanej zapłacone za granicą, gdy spółka zamierza ubiegać się o ich zwrot? W jaki sposób ująć późniejszy zwrot tego podatku na konto walutowe jednostki?

Jeżeli spółka z o.o. zamierza ubiegać się o zwrot zapłaconego w Niemczech podatku od wartości dodanej z tytułu np. zakupu paliwa, opłat drogowych, autostrad czy parkingów, to może zaksięgować wartość tego podatku z faktur i innych dokumentów potwierdzających zakup na koncie rozrachunkowym następującym zapisem:

Wn konto 224 „Rozrachunki z tytułu podatku od wartości dodanej”,
Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.

Otrzymanie zwrotu podatku od wartości dodanej na konto walutowe jednostki ewidencjonuje się wówczas w następujący sposób:

Wn konto 131 „Rachunek walutowy”,
Ma konto 224 „Rozrachunki z tytułu podatku od wartości dodanej”.

Ewentualne różnice kursowe powstałe w momencie otrzymania zwrotu podatku od wartości dodanej w księgach rachunkowych ujmuje się zapisem:

ujemne różnice kursowe:

Wn konto 751 „Koszty finansowe”,
Ma konto 224 „Rozrachunki z tytułu podatku od wartości dodanej”;

dodatnie różnice kursowe:

Wn konto 224 „Rozrachunki z tytułu podatku od wartości dodanej”,
Ma konto 750 „Przychody finansowe”.

Podatek od wartości dodanej zapłacony w innym kraju Unii Europejskiej w przypadku, gdy jednostka nie jest jeszcze pewna, czy będzie ubiegać się o jego zwrot lub sam zwrot podatku od wartości dodanej jest wątpliwy, może wówczas zostać zaliczony wraz z kwotą netto wydatku w ciężar kosztów działalności operacyjnej jednostki następującym zapisem:

Wn konto 40 „Koszty według rodzaju”,
Ma konto 300 „Rozliczenie zakupu”.

Jeżeli kwotę podatku od wartości dodanej pierwotnie zaksięgowano jako koszt działalności operacyjnej, to otrzymanie zwrotu podatku od wartości dodanej na rachunek jednostki ewidencjonuje się na koncie pozostałych przychodów operacyjnych zapisem: