Rozliczenie zwrotu podatku od wartości dodanej (VAT) przez podatnika prowadzącego podatkową księgę przychodów i rozchodów (PKPiR) w Polsce wymaga przestrzegania określonych procedur. Wyjaśniamy, w jaki sposób rozliczyć zwrot podatku od wartości dodanej w księdze podatkowej.
Zwrot podatku od wartości dodanej – ujęcie w PKPiR
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Wydatki zawarte w art. 23 ustawy są więc bezwzględnie wyłączone z kosztów uzyskania przychodów.
Natomiast na mocy art. 23 ust. 1 pkt 43 lit a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony:
- jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług;
- w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług – jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
Przy czym w myśl art. 5a pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o ustawie o podatku od towarów i usług – oznacza to Ustawę z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług. Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o podatku od wartości dodanej – rozumie się przez to podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego tą ustawą. Wyjaśnić należy, że zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez organy podatkowe pojęcie podatku od wartości dodanej obejmuje zarówno „podatek od towarów i usług” obowiązujący na terenie Polski, jak i „podatek od wartości dodanej”, o którym mowa w powołanym art. 2 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. podatek nakładany na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej. Z uwagi na brak rozróżnienia między podatkiem od wartości dodanej a podatkiem od towarów i usług, dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych podatek ten powinien podlegać tym samym regulacjom podatkowym przewidzianym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych co podatek od towarów i usług obowiązujący na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
W konsekwencji oznacza to, że możliwości skorzystania z wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów, przewidzianą przepisem art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie należy uzależniać od funkcjonującego na gruncie ustawy o podatku od towarów usług rozróżnienia dwóch pojęć – podatku od wartości dodanej i podatku od towarów i usług. Rozwiązania zawarte w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczące kosztów uzyskania przychodów, odnoszące się do podatku od towarów i usług, należy odnosić również do podatku od wartości dodanej.
Dokonując zatem nabyć towarów i usług poza granicami Polski, udokumentowanych fakturami z naliczonym podatkiem od wartości dodanej według stawek obowiązujących w danym państwie, np. zakup paliwa, przejazdy autostradami, parkingi, w odniesieniu do których podatnik ubiega się o zwrot zapłaconego zapłaconego podatku VAT z poszczególnych krajów na mocy VAT-REFUND, ewidencjonując wydatki w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, w kosztach uzyskania przychodów należy uwzględniać wartość faktur dokumentujących poniesione koszty w kwocie netto. Wynika to z tego, że przytoczony powyżej art. 23 ust. 1 pkt 43 lit a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyklucza możliwość zaliczania do kosztu uzyskania przychodów podatku od towarów i usług oraz tożsamego z nim podatku od wartości dodanej nakładanego na terenie innych państw członkowskich Unii Europejskiej.
Przykład 1.
Pani Anna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą (firmę transportową) i rozliczająca się na podstawie PKPiR ubiega się o zwrot podatku VAT zapłaconego w Holandii na mocy VAT-REFUND. Zwrot VAT dotyczy faktur za paliwo, opłat za autostrady i parkingi. Czy faktury dokumentujące zakup paliwa, opłat za autostrady i parkingi pani Anna powinna ująć w PKPiR w kwocie netto czy brutto?
Faktury dokumentujące zakup paliwa, opłat za autostrady i parkingi, na których widnieje VAT według stawki obowiązującej w Holandii i zapłacony w Holandii, o którego zwrot ubiega się pani Anna na mocy VAT-REFUND, należy zewidencjonować w PKPiR w kwocie netto. Kosztem uzyskania przychodów jest kwota netto z faktury, na mocy art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się bowiem za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony:
- jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług;
- w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług – jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
Przepis ten dotyczy także podatku od wartości dodanej nakładanego na terytorium innego państwa członkowskiego w rozumieniu art. 2 pkt 11 Ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
Zwrot podatku od wartości dodanej – interpretacja indywidualna
W interpretacji indywidualnej o sygn. 0112-KDIL2-2.4011.50.2024.2.MC z 16 kwietnia 2024 roku Dyrektor Krajowej Informacji rozstrzygnął, że podatek VAT zapłacony w innym kraju niż Polska nie jest kosztem uzyskania przychodu. Wnioskodawca J.G. jest wspólnikiem firmy […], która jest prowadzona w formie spółki jawnej, i zajmuje się transportem międzynarodowym. Firma ma zarejestrowaną działalność w KRS pod nr […]. Wnioskodawca jest opodatkowany podatkiem liniowym. Spółka, w której jest udziałowcem, jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT i zgłoszona do VAT-UE. W prowadzonej działalności wnioskodawca otrzymuje od dostawców zagranicznych faktury zakupowe (kosztowe) dotyczące m.in. zakupu paliwa oraz opłat za przejazdy autostradami i parkingi. Na fakturach jest naliczony podatek VAT według stawek obowiązujących w danym państwie. W Polsce nie ma możliwości odliczenia tego podatku. Zatem do kosztów uzyskania przychodów wnioskodawca zalicza faktury w kwocie brutto. Ponadto zapłacony podatek VAT zostaje zwracany na mocy VAT-REFUND z poszczególnych krajów. W momencie wpływu środków wnioskodawca zalicza je do przychodów podatkowych. Faktury, których dotyczy zapytanie, wystawiane są w krajach Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wspólnicy posiadają nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.
Zadano pytanie, czy prawidłowe jest ujęcie do kosztów uzyskania przychodów wartości brutto z faktur zakupowych (kosztowych), np. za paliwo, opłaty za autostrady, opłaty za parkingi, oraz czy prawidłowe jest ujęcie w przychodach podatkowych zwrotu VAT w momencie otrzymania wpływu z danego państwa członkowskiego. Dyrektor KIS nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika, stwierdzając, co następuje:
„Na podstawie przedstawionego opisu sprawy oraz powołanych regulacji podatkowych wskazuję, że dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych powinien Pan uwzględniać w kosztach uzyskania przychodów wartość faktur dokumentujących poniesione koszty w kwocie netto, gdyż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyklucza możliwość zaliczania do kosztu uzyskania przychodów podatku od towarów i usług oraz tożsamego z nim podatku od wartości dodanej nakładanego na terenie innych państw członkowskich Unii Europejskiej.
Podsumowanie: nie ma Pan prawa do zaliczenia zagranicznych wydatków, np. za paliwo, opłaty za autostrady, opłaty za parkingi do kosztów uzyskania przychodów w kwotach brutto”.
