Przedsiębiorca, zakładając działalność gospodarczą, wypełniając formularz CEIDG-1 mierzy się z obowiązkiem wskazania adresów: zamieszkania, do doręczeń, stałego miejsca prowadzenia działalności czy dodatkowych miejsc prowadzenia działalności. Dlatego osoby prowadzące działalność, powinny posiadać wiedzę w zakresie prawidłowych wskazań adresów, konsekwencji oznaczeń, a także tego jak można dokonać ich zmiany i czy dopuszczalne jest używanie ich zamiennie. W artykule omówimy, jak dane adresy w działalności gospodarczej powinny zostać określone.
Adresy w działalności gospodarczej jednoosobowej
Bez względu na to czy osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą czy nie, na pewnym etapie życia staje się podatnikiem i podlegamy obowiązkowi ewidencyjnemu na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.
W myśl art. 5 ust. 2. ustawy, zgłoszenie identyfikacyjne osób fizycznych zawiera nazwisko, imię (imiona), imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa, adres miejsca zamieszkania, adres zameldowania na pobyt stały lub czasowy, rodzaj i numer dowodu tożsamości oraz numer PESEL, jeżeli został nadany. Zgłoszenie identyfikacyjne podatników będących osobami fizycznymi wykonujących działalność gospodarczą zawiera ponadto nazwę (firmę), adres stałego miejsca wykonywania działalności, o ile takie miejsce posiada, adresy dodatkowych miejsc wykonywania działalności, o ile takie miejsca posiada, numer identyfikacyjny REGON, o ile został nadany, organ ewidencyjny, wykaz rachunków bankowych lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, z wyjątkiem rachunku VAT w rozumieniu art. 2 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, dane prowadzącego dokumentację rachunkową, w tym jego NIP, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych.
Do zgłoszeń identyfikacyjnych oraz zgłoszeń aktualizacyjnych podatników będących osobami fizycznymi wykonującymi działalność gospodarczą stosuje się formularz wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Dane dotyczące adresu powinny zgodne z oznaczeniami kodowymi przyjętymi w krajowym rejestrze urzędowym podziału terytorialnego kraju. Przedsiębiorca ma możliwość zweryfikowania czy kodowe oznaczenie adresu jest prawidłowe w rozporządzeniu Rady Ministrów z 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego.
Adres zamieszkania
Adres zamieszkania jest podstawowym kryterium ustalenia właściwości miejscowej urzędu skarbowego.
Adres do doręczeń
Przedsiębiorca wskazując miejsce adresu do doręczeń określa gdzie będzie odbierał korespondencje pocztową wynikającą z prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 133 § 21 k.p.c. pisma procesowe lub orzeczenia dla przedsiębiorcy wpisanego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej doręcza się na adres do doręczeń udostępniony w tej ewidencji, chyba że przedsiębiorca wskazał inny adres do doręczeń. Pisma doręczone na adres wskazany w CEIDG wywołują skutek prawny, nie można powołać się na to, że adres uległ zmianie, tylko nie dokonano zmian w ewidencji. Doręczenie pisma wywołuje skutek w szczególności na gruncie prawa cywilnego. Doręczenie przesyłki na adres, ujawniony w ewidencji może skutkować dla przedsiębiorcy utratą określonych praw, np. utraty prawa do wniesienia odwołania od decyzji administracyjnej.
Stałe miejsce prowadzenia działalności
Zgodnie z art. 11 Rozporządzenia Rady (UE) nr 282/2011: stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej oznacza dowolne miejsce – inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorca, który posiada kilka stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej, powinien wszystkie je ujawnić w rejestrze, wskazując jedno miejsce jako główne, a pozostałe jako miejsca dodatkowe prowadzenia działalności. Może się również zdarzyć tak, że przedsiębiorca nie ma stałego miejsca prowadzenia działalności, z uwagi na to, że świadczy usługi mobilnie lub prowadzi je w miejscu swojego zamieszkania.
Adres na fakturze
Art. 106e ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że faktura powinna zawierać m.in.: datę wystawienia; kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę; a także imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują jaki adres należy wskazać na fakturze. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 20.04.2018 r., 0115-KDIT1-2.4012.151.2018.1.KK, uznał, że w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w innym miejscu niż miejsce zamieszkania adres umieszczony na fakturze powinien być zgodny z dokonanym zgłoszeniem identyfikacyjnym. W przypadku osób fizycznych powinien to być, co do zasady, adres zamieszkania. Jednak w sytuacji, gdy osoba fizyczna nie prowadzi działalności gospodarczej w miejscu zamieszkania i posiada główne miejsce prowadzenia działalności, w fakturze powinien być podawany adres głównego miejsca prowadzenia działalności.
Tytuł prawny do nieruchomości
Osoba fizyczna zobowiązana jest posiadać tytułu prawny do każdej z nieruchomości, której adres znajduje się w CEIDG. Najszerszy zakres uprawnień gwarantuje prawo własności, nie ma jednak przeszkód by przedsiębiorca był współwłaścicielem nieruchomości, posiadał prawo użytkowania wieczystego gruntu wraz z prawem własności budynków, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub nabył prawo prowadzenia działalności na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub użyczenia.
Minister właściwy do spraw gospodarki prowadzący rejestr CEIDG, może zweryfikować czy faktycznie przedsiębiorcy przysługuje tytuł prawny do nieruchomości i wezwać go do przedstawienia w terminie 7 dni odpowiednich dokumentów. Dokumentem potwierdzającym posiadanie takiego tytułu prawnego może być: umowa sprzedaży- w formie aktu notarialnego, akt własności ziemi, decyzja administracyjna, postanowienie sądu, wypis z księgi wieczystej a także umowa w formie pisemnej, której przedmiotem jest dzierżawa, najem lub użyczenie nieruchomości.
Nieodpłatne udostępnienie nieruchomości może skutkować powstaniem przychodu po stronie przedsiębiorcy. Przychód odpowiada wartości czynszu, który przedsiębiorca musiałby zapłacić, wynajmując lokal.
Nie stanowi przychodu nieodpłatne użyczenie nieruchomości od:
- małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synowej, rodzeństwa, ojczyma, macochy i teściów;
- zstępnych rodzeństwa, rodzeństwa rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwa małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych.
Zmiana adresu
Z art. 16 ustawy Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy wynika domniemanie prawdziwości danych wpisanych do CEIDG. Zasada ta materializuje się poprzez obowiązek zgłoszenia zmiany danych wpisanych do CEIDG, w szczególności: imienia, nazwiska, daty urodzenia, nazwy firmy, informacji o obywatelstwie, adresie do doręczeń, adresie stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej, innych danych kontaktowych a także przedmiotu wykonywanej działalności.
Zmiany należy dokonać w terminie 7 dni licząc od dnia, w która nastąpiła, składając wniosek CEIDG-1. Może okazać się również aktualizacja druku VAT-R, jeżeli zmieniły się informacje niepodawane w ramach zgłoszenia identyfikacyjnego oraz zmieniła się właściwość urzędu skarbowego. Jak wynika z art. 96 ust. 12 ustawy o VAT zmiana adresu zamieszkania podatnika, która nie skutkuje przejściem do innego urzędu skarbowego, nie wymaga więc aktualizacji zgłoszenia VAT-R.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 11.03.2004 r. podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r. poz. 931).
- Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U. z 2022 r. poz. 541).
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128).
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360).
- Ustawa z dnia 201 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2021 r. poz. 2008).
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
