Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz podatek liniowy stanowią dość popularną alternatywę dla podatku rozliczanego na zasadach ogólnych. Niejednokrotnie okazuje się, że wybór którejś z tych form jest bardzo opłacalny. Warto jednak wiedzieć, że nie w każdym przypadku można rozliczać się z podatku dochodowego za pomocą ryczałtu bądź podatku liniowego.
W kwestii ryczałtu możliwe jest wyróżnienie trzech rodzajów ograniczeń, które odbierają prawo do tej formy podatku. Pierwszy dotyczy wykluczeń przedmiotowych, wskazanych w Ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zgodnie z tym zapisem, wykluczeni są tu przedsiębiorcy, którzy:
- prowadzą: aptekę, lombard, kantor, działalność w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych, działalność w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych
- udzielają pożyczek pod zastaw
- prowadzą spółkę wspólnie z małżonkiem lub ten sam rodzaj działalności gospodarczej co małżonek
- wytwarzają wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii),
- wykonują wolne zawody (z wyjątkiem zawodu lekarza wszystkich specjalności, technika dentystycznego, felczera, położnej, pielęgniarki, tłumacza oraz nauczyciela w zakresie świadczenia usług edukacyjnych, polegających na udzielaniu lekcji na godziny),
- wykonują usługi wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (m.in. reklamowe, pośrednictwa finansowego, detektywistyczne i ochroniarskie, wykonywania fotografii reklamowych i podobnych).
- rozpoczynają działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.
Drugi rodzaj wykluczeń dotyczy przedsiębiorców, którzy byli lub są zatrudnieni na umowę o pracę, a w ramach własnej działalności planują wykonywać na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy takie same czynności, jakie w dwóch ostatnich latach podatkowych wykonywane były w ramach stosunku pracy. W takiej samej sytuacji są także przedsiębiorcy, którzy planują wybrać dla swojej firmy podatek liniowy.
Trzecie wykluczanie dotyczy przedsiębiorców, którzy w danym roku podatkowym kontynuują swoją działalność. Jeśli okaże się, że w poprzednim roku podatkowym przychód z działalności przekroczył 150 000 euro, konieczne będzie zrezygnowanie z podatku zryczałtowanego.
Warto także pamiętać, że wybór formy opodatkowania jest ograniczony terminami. W trakcie roku podatkowego zdecydować się na ryczałt bądź podatek liniowy może tylko podatnik, który zakłada nową firmę. Natomiast przedsiębiorca prowadzący już działalność musi złożyć wniosek do naczelnika właściwego dla siebie urzędu skarbowego do 20 stycznia nowego roku podatkowego. Co ważne, wyboru innej niż podatek ogólny formy opodatkowania także nie da się cofnąć w ciągu roku - jeśli podatnik podejmie taką decyzję, kolejna zmiana będzie możliwa dopiero w następnym roku podatkowym.
