Polski Ład to nie tylko zmiany w zakresie podatków dochodowych. Nowelizacje przepisów objęły również podatek od towarów i usług, czego przykładem jest wprowadzenie do ustawy nowej kategorii podatnika, jaką jest grupa VAT. W poniższym artykule wyjaśniamy, czym jest grupa VAT oraz jakie są jej zasady rozliczenia.
Czym jest grupa VAT?
Zgodnie z definicją wprowadzoną do ustawy VAT przez grupę VAT rozumie się grupę podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, zarejestrowaną jako podatnik podatku. Jak zatem widać z przedstawionej definicji, istotne dla wystąpienia grupy VAT jest łączne spełnienie kryterium powiązania, o czym stanowią dalsze przepisy.
Jak czytamy w art. 15a ustawy VAT, podatnikiem tego podatku może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.
Grupę VAT mogą utworzyć zarówno podatnicy posiadający siedzibę na terytorium kraju, jak i podatnicy nieposiadający siedziby na terytorium kraju, w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.
W celu przedłużenia okresu funkcjonowania grupy VAT przedstawiciel grupy VAT składa do naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania istniejącej grupy VAT nową umowę zawartą pomiędzy członkami istniejącej grupy VAT, w terminie 30 dni przed wygaśnięciem dotychczasowej umowy.
Podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeżeli jeden z nich będący członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.
Natomiast podatników uważa się za powiązanych ekonomicznie, jeżeli:
- przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub
- rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, lub
- członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy VAT.
Podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli:
- prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem, lub
- organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.
Proces rejestracji grupy VAT
Ustawa VAT stawia dalsze wymogi co do składu, formy grupy VAT oraz możliwości zarejestrowania grupy jako podatnika VAT.
Dany podatnik może być członkiem tylko jednej grupy. Ponadto nie może być ona członkiem innej grupy VAT. Nie może być rozszerzona o innych członków ani pomniejszona o któregokolwiek z członków wchodzących w jej skład.
Jeżeli chodzi o rejestrację grupy VAT, to nabywa ona status podatnika z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak niż z dniem dokonania rejestracji.
Naczelnik urzędu skarbowego nie dokonuje rejestracji grupy VAT jako podatnika VAT, jeżeli nie są spełnione warunki uznania grupy VAT za podatnika. Z chwilą rejestracji grupy VAT jako podatnika naczelnik urzędu skarbowego z urzędu wykreśla z rejestru jako podatnika VAT członka grupy VAT.
Grupa VAT traci status podatnika:
- z dniem poprzedzającym dzień wystąpienia zmian w stanie faktycznym lub w stanie prawnym skutkujących naruszeniem warunków uznania grupy VAT za podatnika;
- z upływem terminu, na jaki została utworzona
Zasady dokonywania rozliczenia przez grupę VAT
Grupa VAT składa się z kilku podatników, dlatego też warto wyjaśnić, w jaki sposób dochodzi do rozliczenia transakcji w ramach samej grupy.
Dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu.
Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane przez tę grupę VAT.
Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane na rzecz tej grupy VAT.
W konsekwencji, jeżeli dostawy towarów i świadczenia usług dokonują członkowie grupy, to tego rodzaju czynności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Jeśli natomiast podmiot z zewnątrz świadczy usługi na rzecz członka grupy, to przyjmuje się, że czynność jest świadczona na rzecz grupy VAT.
Podobnie wygląda sytuacja, gdy członek danej grupy świadczy czynności na rzecz innego podatnika. W takim przypadku przyjmuje się, że to grupa VAT jest świadczeniodawcą, a nie jej członek.
Reprezentacja grupy VAT
Grupę VAT reprezentuje jej przedstawiciel.
Przedstawiciel grupy VAT jest obowiązany zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego zmiany w stanie faktycznym lub prawnym skutkujące naruszeniem warunków uznania grupy VAT za podatnika, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian.
Również umowa o utworzeniu grupy VAT musi obligatoryjnie wskazywać przedstawiciela grupy VAT wyznaczonego spośród jej członków, który reprezentuje grupę w zakresie jej praw oraz obowiązków.
Przechodząc zatem do podsumowania, możemy wskazać, że grupa VAT to nowy rodzaj podatników podatku VAT, który charakteryzuje się powiązaniami pomiędzy członkami grupy. Ustawa VAT przyjmuje również specyficzne rozwiązania, jeżeli chodzi o sposób rozliczenia dostawy towarów oraz świadczenia usług przez i na rzecz członków grupy VAT.
