Pojęcie transakcji wirtualnych najczęściej kojarzy się z wirtualnymi walutami. Trzeba jednak zauważyć, że w sieci dochodzi do wielu innych transakcji, których przedmiotem są transakcje wirtualne. Poniższy artykuł będzie odnosił się do zasad opodatkowania transakcji, które dotyczą wirtualnych towarów.
Wirtualne przedmioty
Polskie prawo nie zna pojęcia rzeczy wirtualnej. Rzecz ze swej istoty ma bowiem postać materialną. Zgodnie z art. 45 Kodeksu cywilnego rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne. Dodatkowo rzeczy dzielimy na ruchome oraz nieruchome. Nie zmienia to jednak faktu, że powszechnym zjawiskiem w internecie jest sprzedaż wirtualnych przedmiotów, takich jak atrybuty gier czy postacie komputerowe.
Nie ulega również wątpliwości, że powyższe transakcje wirtualne są działaniami zgodnymi z prawem. Co więcej, do skutecznego przeniesienia własności danej rzeczy na inny podmiot konieczne jest posiadanie określonego tytułu prawnego. Wirtualny przedmiot jest prawem majątkowym, które stanowi rodzaj mienia danej osoby. Jak bowiem stanowi art. 44 Kodeksu cywilnego, mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Wirtualny przedmiot będący elementem obrotu gospodarczego posiada pewną wartość majątkową, jest przypisany do konkretnego podmiotu (tutaj: sprzedawcy) i stanowi element jego majątku prywatnego, który może zostać sprzedany.
Transakcje wirtualne - kwalifikacja podatkowa
Jeżeli dochodzi do pojedynczej transakcji w zakresie sprzedaży wirtualnego przedmiotu, to operację możemy zakwalifikować jako przychód z odpłatnego zbycia praw majątkowych, o którym stanowi art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT.
Najczęściej jednak podatnik systematycznie dokonuje wirtualnych transakcji. Jeżeli działalność ta ma charakter zorganizowany oraz ciągły, to w świetle podatku dochodowego uzyskany w ten sposób przychód należy zakwalifikować jako powstały w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT).
Przykład 1.
Zaawansowany uczestnik ligi gier komputerowych zaczął sprzedawać na aukcji internetowej atrybuty postaci wirtualnych z gier. Z uwagi na fakt, że sprzedaż prowadził w sposób ciągły i zorganizowany, uzyskany w ten sposób przychód będzie uznany za powstały w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej.
W przedstawionym przykładzie przychód będzie kwalifikowany jako działalność gospodarcza nawet pomimo braku rejestracji firmy w CEIDG przez gracza. Pamiętajmy bowiem, że na gruncie ustawy PIT okoliczność prowadzenia działalności gospodarczej jest uzależniona od przesłanek merytorycznych (zarobkowość, ciągłość, zorganizowanie), a nie formalnych (rejestracja w CEIDG).
Forma opodatkowania transakcji wirtualnych
W przypadku pojedynczej sprzedaży wirtualnego przedmiotu mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem praw majątkowych, które opodatkowane jest według skali podatkowej na zasadach ogólnych i łączy się z innymi dochodami podatnika osiągniętymi w roku podatkowym.
Szczegółowo zajmijmy się jednak opodatkowaniem transakcji wirtualnych w zakresie działalności gospodarczej. Z takim przypadkiem będziemy bowiem mieli do czynienia najczęściej.
Zasadniczo nie ma przeszkód, aby tego rodzaju sprzedaż podatnik opodatkował w ramach zasad ogólnych czy też podatku liniowego. Ciekawym przypadkiem jest natomiast kwestia tego, czy sprzedaż wirtualnych przedmiotów można opodatkować w formie ryczałtu ewidencjonowanego. Możliwość wyboru tej formy jest o tyle korzystna dla podatników, że pozwala na stosowanie niższych stawek podatkowych.
Jak wskazaliśmy na początku, sprzedaż wirtualnych przedmiotów nie jest typową dostawą towarów. Na gruncie podatku ryczałtowego taka działalność może zostać uznana za działalność usługową w zakresie handlu. Stosownie do treści art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, działalność usługowa w zakresie handlu to sprzedaż, w stanie nieprzetworzonym, nabytych uprzednio produktów (wyrobów) i towarów, w tym również takich, które zostały przez sprzedawcę zapakowane lub rozważone do mniejszych opakowań albo rozlane do butelek, puszek lub mniejszych pojemników.
W myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 lit. a ww. ustawy towary handlowe to towary (wyroby) zakupione w celu dalszej odsprzedaży, w stanie nieprzetworzonym. Dla działalności usługowej w zakresie handlu stawka podatku wynosi jedynie 3%.
Na dopuszczalność opodatkowania transakcji wirtualnych ryczałtem zgodnie z podaną stawką wskazuje m.in. treść interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 stycznia 2018 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.457.2017.1.MM. Organ podatkowy wyjaśnił, że jeżeli sprzedaż wirtualnych przedmiotów odbywa się poprzez internetowe serwisy aukcyjne, a przedmioty wysyłane są drogą wirtualną w grze do klienta w takiej samej formie, w jakiej zostaną zakupione, to nie dochodzi to przetworzenia uprzednio nabytych towarów wirtualnych. Jeżeli zatem zostaną one odsprzedane w takiej samej formie, w jakiej zostały zakupione, to transakcje wirtualne można uznać za działalność usługową w zakresie handlu, która może być opodatkowana 3-procentową stawką podatku zryczałtowanego.
Samodzielne wytworzenie przedmiotów wirtualnych a ich sprzedaż
Interesujące, że z zupełnie inną stawką podatku będziemy mieli do czynienia w sytuacji, gdy podatnik sam wytwarza wirtualne przedmioty. Zwróćmy bowiem uwagę, że warunkiem uznania aktywności podatnika za działalność usługową w zakresie handlu jest odsprzedaż uprzednio nabytych produktów i towarów. Jeżeli natomiast podatnik sam uzyskuje przedmiot w świecie wirtualnym (niezależnie, czy go zdobywa, znajduje czy kupuje od wirtualnej postaci z gry), to nie dochodzi tutaj do jego nabycia. W konsekwencji przy zawieraniu transakcji wirtualnej nie znajdzie zastosowania stawka 3%, lecz 8,5%. Obowiązuje ona w przypadku pozostałej działalności usługowej.
Przykład 2.
Uczestnik gry samodzielnie zdobywa przedmioty wirtualne, używając swojej wirtualnej postaci. Następnie tak uzyskane przedmioty sprzedaje na portalach aukcyjnych. W tym przypadku nie następuje nabycie przedmiotu w celu dalszej odsprzedaży. W konsekwencji nie można uznać, że mamy do czynienia z działalnością usługową w zakresie handlu. Taka sprzedaż jest świadczeniem usług pozostałych, która podlega opodatkowaniu stawką 8,5%.
Czy jednak w powyższym przypadku nie jest to transakcja wirtualna w ramach działalności wytwórczej, która podlega opodatkowaniu według stawki 5,5%? W celu odpowiedzi na tak postawione pytanie należy podkreślić, że zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, działalność wytwórcza to działalność, w której wyniku powstają nowe wyroby, w tym również sprzedaż wyrobów własnej produkcji prowadzona przez podatnika.
Działalnością wytwórczą jest zatem wytworzenie nowych produktów i ich sprzedaż przez wytwórcę. Pamiętajmy jednak, że działalność ta dotyczyć może wyłącznie dóbr materialnych. Powoduje to, że różne formy tworzenia wirtualnych przedmiotów nie mogą zostać uznane za ich wytwarzanie. W konsekwencji stawka 5,5% nie znajduje tutaj zastosowania.
Przykład 3.
Uczestnik gry produkuje przedmioty wykorzystywane w grze w świecie wirtualnym. Z uwagi na fakt, że gra jest bardzo popularna, sprzedaje tak uzyskane przedmioty na aukcjach internetowych. Jego działalności nie można uznać za działalność wytwórczą. W konsekwencji sprzedaż będzie traktowana jako świadczenie usług pozostałych opodatkowaną stawką 8,5%.
W podsumowaniu zauważmy, że opodatkowanie transakcji wirtualnych, których przedmiotem są przedmioty niematerialne, uzależnione jest w pierwszej kolejności od prawidłowej kwalifikacji źródła przychodu. W przypadku gdy mówimy o pozarolniczej działalności gospodarczej, transakcje wirtualne można opodatkować ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, jednak w tym zakresie kluczowy okazuje się sposób nabycia przedmiotów wirtualnych.
