Cała krajowa gospodarka oparta jest na funkcjonowaniu podmiotów prawa gospodarczego, takich jak np. spółki, fundacje czy jednostki budżetowe, które regulują działanie rynku. Wśród wymienionych podmiotów, prężnie funkcjonują także jednoosobowe działalności gospodarcze, które w ostatnich latach zanotowały znaczny wzrost. Preferencyjne składki ZUS jak i możliwość korzystania ze środków unijnych przeznaczonych na założenie własnej firmy, zachęcają osoby fizyczne do przechodzenia z etatów na poczet działalności gospodarczej. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jakie są uprawnienia osoby fizycznej oraz kto i kiedy uzyskuje taki status?
Kim jest osoba fizyczna?
W kodeksie cywilnym nie ma jednoznacznej definicji osoby fizycznej, w art. 8. § 1. jest jednak wskazanie, że „każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną”. Otrzymana z chwilą urodzenia zdolność prawna, objawia się w możliwości bycia podmiotem stosunków prawnych w zakresie posiadanych praw i obowiązków, np: zawarcia umowy cywilnoprawnej. Każdy człowiek, w oparciu o prawo polskie, po ukończeniu 18 roku życia nabywa również zdolność do czynności prawnych, co oznacza że może we własnym imieniu nabywać prawa np. zakup gruntu lub zaciągać zobowiązania, przykładowo w formie kredytu hipotecznego. Dzieci które ukończyły 13 rok życia, nabywają ograniczoną zdolność do czynności prawnych w zakresie czynności bieżących życia codziennego. Mogą więc zawierać „drobne” umowy koleżeńskie, służące zaspokajaniu potrzeb np. drobne zakupy (kupno gazety), umowa kupna sprzedaży rzeczy o niewielkiej wartości lub jej wymiana (wymiana lub kupno książek pomiędzy uczniami). W ważnych kwestiach decyzje za te osoby podejmuje rodzic lub prawny opiekun.
Jakie są uprawnienia osoby fizycznej w obrocie gospodarczym?
Każda osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, może indywidualnie założyć oraz prowadzić działalność w formie jednoosobowej działalności gospodarczej lub we współpracy z innym podmiotem w formie spółki. W ostatnich latach działalność jednoosobowa, jest jedną z najczęściej wybieranych form działalności, przede wszystkim z uwagi na możliwość uzyskania finansowania na start z Unii Europejskiej. Osoba fizyczna decydująca się na działalność gospodarczą, podejmuje ją we własnym imieniu w oparciu o zgromadzony lub przyznany kapitał, przy czym kapitał początkowy nie jest wymagany. Ponadto uprawnienia osoby fizycznej powodują, że założenie działalności gospodarczej jest całkowicie darmowe i następuje na podstawie złożonego wniosku rejestracyjnego CEIDG-1 do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jeśli jednak dochody osoby fizycznej w każdym miesiącu roku nie przekroczą 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w roku 2018 jest to kwota 2100 brutto) oraz nie prowadziła ona wcześniej działalności gospodarczej lub przed 30 kwietnia 2017 roku została wykreślona z ewidencji przedsiębiorców, wówczas obowiązek rejestracji działalności jej nie dotyczy.
Jakie są zalety i wady jednoosobowej działalności gospodarczej?
Założenie przez osobę fizyczną jednoosobowej działalności gospodarczej, w zależności od specyfiki jej przyszłego działania i przewidywanej wysokości dochodów, może okazać się zyskowne lub całkowicie nieopłacalne. Często osoby fizyczne posiadające pracę na etacie, zastanawiają się nad założeniem własnej firmy. Pomimo większych możliwości rozwoju i potencjalnego zarobku, przyszły właściciel firmy powinien liczyć się z koniecznością wykonywania dodatkowych obowiązków, które przy pracy na etacie nie występują wcale. Są to przede wszystkim formalności i zobowiązania wobec organów skarbowych i ZUS. W oparciu o uprawnienia osoby fizycznej, podejmując decyzje o założeniu działalności należy wziąć pod uwagę jej wady i zalety:
Zalety jednoosobowej działalności gospodarczej:
-
koszty związane z założeniem działalności są stosunkowo niskie;
-
nie jest wymagane prowadzenie pełnej księgowości;
-
podatnik ma możliwość wyboru formy opodatkowania najbardziej dla niego odpowiedniej;
-
założenie działalności jest szybkie i proste, wiąże się ze złożeniem wniosku CEIDG-1 oraz zgłoszenia do ZUS;
-
założenie działalności nie wymaga kapitału, można ponadto skorzystać z różnych form finansowania np. z dotacji.
Wady jednoosobowej działalności gospodarczej:
-
jego zasoby majątkowe są ograniczone,
-
za wszelkie zobowiązania firmowe podatnik odpowiada całym swoim majątkiem,
-
na sukces firmy pracuje tylko jedna osoba,
-
brak możliwości dziedziczenia po śmierci właściciela firmy.
Podsumowanie
Z chwilą narodzin, każdy człowiek staje się podmiotem prawa i uzyskuje status osoby fizycznej. Po osiągnięciu pełnoletności uprawnienia osoby fizycznej dają jej możliwość do założenia działalności, określonej jako jednoosobowa działalność gospodarcza. Osoba fizyczna zakładając działalność staje się dodatkowo podatnikiem, co wiąże się z określonymi obowiązkami między innymi obowiązkiem opłacania podatków.
