Prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce może być realizowane także przez cudzoziemców, wiążą się z tym jednak liczne obowiązki prawne. Zanim jednak władze spółki zaczną szykować się do spełnienia formalności, warto najpierw sprawdzić, czy rzeczywiście muszą je dopełniać. Spółka cudzoziemiec - przeczytaj, kiedy więc mamy z nią do czynienia?
Rodzaje spółek prawa handlowego
Na chwilę obecną polskie prawo wyróżnia następujące rodzaje spółek prawa handlowego:
- spółkę jawną,
- spółkę partnerską,
- spółkę komandytową,
- spółkę komandytowo-akcyjną,
- spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością,
- spółkę akcyjną,
- prostą spółkę akcyjną.
Każda z ww. spółek posiada odrębną regulację prawną, co oznacza, że w jej skład mogą niekiedy wchodzić wyłącznie określone osoby. Będzie tak np. w przypadku spółki partnerskiej, w której skład mogą wchodzić wyłącznie przedstawiciele wolnych zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.
Cudzoziemiec a forma działalności gospodarczej
Prowadzenie działalności gospodarczej jest przeznaczone nie tylko dla obywateli Polski, z takiej możliwości mogą korzystać również cudzoziemcy. W praktyce oznacza to, że obcokrajowcy również mają prawo do tworzenia spółek prawa handlowego oraz przystępowania do tych już istniejących. Pamiętajmy jednak, że powyższa zasada może być stosowana tylko wtedy, gdy cudzoziemiec spełnia następujące warunki:
- ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
- ma obywatelstwo Stanów Zjednoczonych Ameryki lub Konfederacji Szwajcarskiej;
- ma obywatelstwo innego państwa oraz posiada zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, zezwolenie na pobyt czasowy, udzielone w związku z połączeniem z rodziną legalnie przebywającą w Polsce lub kształceniem się na studiach, status uchodźcy, ochronę uzupełniającą, zgodę na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany, zezwolenie na pobyt czasowy i pozostanie w związku małżeńskim z obywatelem polskim zamieszkałym na terytorium Polski, zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania działalności gospodarczej, udzielone ze względu na kontynuowanie prowadzonej już działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEIDG, ochronę czasową w Polsce, ważną Kartę Polaka;
- jest członkiem rodziny, co oznacza małżonka obywatela UE, bezpośredniego zstępnego (dziecko) obywatela UE lub jego małżonka w wieku do 21 lat bądź pozostającego na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka, bezpośredniego wstępnego (rodzic) obywatela UE, lub jego małżonka pozostającego na utrzymaniu obywatela UE, lub jego małżonka, osobę, która złożyła wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy bądź na pobyt stały – do czasu, w którym decyzja wydana na podstawie tych wniosków stanie się ostateczna.
Cudzoziemcy mają możliwość tworzenia różnego rodzaju spółek prawa handlowego, przy czym najbardziej popularną jest spółka z o.o.
Kiedy spółka jest cudzoziemcem
Ustalenie statusu cudzoziemca wśród spółek powinno nastąpić w pierwszej kolejności na podstawie przepisów Ustawy z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Zgodnie z treścią art. 1 ust. 2 i 3 powyższego aktu prawnego cudzoziemcem w rozumieniu ustawy jest:
- osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego;
- osoba prawna mająca siedzibę za granicą;
- nieposiadająca osobowości prawnej spółka osób wymienionych powyżej, mająca siedzibę za granicą, utworzona zgodnie z ustawodawstwem państw obcych;
- osoba prawna i spółka handlowa nieposiadająca osobowości prawnej mająca siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, kontrolowana bezpośrednio lub pośrednio przez osoby bądź spółki wymienione powyżej.
W przypadku spółki handlowej za kontrolowaną, w rozumieniu ustawy, uważa się spółkę, w której cudzoziemiec lub cudzoziemcy dysponują bezpośrednio bądź pośrednio powyżej 50% głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik, użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi osobami, albo mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów art. 4 §1 pkt 4 lit. b lub c, lub e Ustawy z dnia 15 września 2000 roku – Kodeks spółek handlowych.
O pozycji dominującej mówimy w tym przypadku, gdy dotyczy spółki dominującej – spółki handlowej, gdy:
- jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
- jest uprawniona do powoływania bądź odwoływania większości członków rady nadzorczej innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
- dysponuje bezpośrednio bądź pośrednio większością głosów w spółce osobowej zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami.
Ustalenie statusu cudzoziemca jest bardzo ważne, ponieważ ta informacja musi zostać podana podczas rejestracji nowej spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym. We wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców lub zmianę wpisu obejmującą nabycie bądź objęcie udziałów, akcji lub ogółu praw i obowiązków oraz w przypadku złożenia do akt rejestrowych dokumentów zawierających informacje o zmianach wspólników spółki, wnioskodawca zamieszcza oświadczenie, czy jest cudzoziemcem w rozumieniu ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. W przypadku posiadania statusu cudzoziemca w rozumieniu tej ustawy wnioskodawca we wniosku do KRS zamieszcza także oświadczenie, czy jest właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Podsumowanie
Ustalenie statusu cudzoziemca w odniesieniu do każdej spółki prawa handlowego jest istotne z punktu widzenia możliwości rejestracji takiego podmiotu w KRS. Cudzoziemcy mają prawo prowadzić działalność w formie spółki na terenie Polski, jednak tylko wtedy, jeśli spełnią ku temu odpowiednie warunki prawne. Ustalenie statusu cudzoziemca musi nastąpić na podstawie przepisów ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.
