Począwszy od 1 stycznia 2020 r., powróciły do ustaw o podatkach dochodowych regulacje odnoszące się do korygowania kosztów. Mają one nieco inny kształt niż poprzednie przepisy obowiązujące do końca 2015 r., jednakże wiele poprzednio istniejących problemów i wątpliwości powróciło. Jedną z takich problematycznych kwestii jest pytanie o konieczność korygowaniu kosztów przy zakupie na kredyt. Sprawdźmy, więc jak powinna wyglądać korekta kosztów przy zakupie na kredyt!
Nowe przepisy a korekta kosztów
Regulacje, które weszły w życie od początku 2020 r., choć pośrednio dotyczą tematyki kosztów, to jednak są określane jako korygowanie podstawy opodatkowania w związku z nieuregulowaniem wierzytelności o świadczenie pieniężne w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom. Art. 4 pkt 1a tejże ustawy podaje, że świadczenie pieniężne to wynagrodzenie za dostawę towaru lub wykonanie usługi w transakcji handlowej.
Nowy mechanizm opiera się na założeniu, że podatnik może podstawę opodatkowania zmniejszyć o zaliczoną do przychodów należność, która nie została uregulowana przez dłużnika. Ponadto podatnik ma obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania o zaliczoną do kosztów należność z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług, której nie uregulował. Odpowiedniego zmniejszenia lub zwiększenia podstawy opodatkowania dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie.
Przykład 1.
Podatnik dokonał dostawy towaru 10 stycznia 2020 r. Termin płatności ustalono na 17 stycznia 2020 r. Wartość towaru w wysokości 10 000 zł została zaliczona przez podatnika do przychodów należnych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Nabywca towaru nie uregulował należności przez cały 2020 r. W tym przypadku podatnik może zmniejszyć podstawę opodatkowania w składanym zeznaniu PIT-36 za 2020 r. o kwotę 10 000 zł.
Rozpatrując powyższy przykład z perspektywy nabywcy towaru, należy wskazać, że jeżeli kwotę należności w wysokości 10 000 zł zaliczył do kosztów uzyskania przychodów i nie uregulował jej we wskazanym terminie, to w zeznaniu PIT-36 składanym za 2020 r. ma on obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę 10 000 zł.
Warto również dodać, że w sytuacji, gdy po roku podatkowym, w którego zakresie skorygowano podstawę opodatkowania, dojdzie do uregulowania należności, podatnik ma obowiązek dokonania ponownej korekty podstawy opodatkowania za rok podatkowy, w którym zapłata miała miejsce.
Przykład 3.
Jeżeli nabywca z poprzedniego przykładu ureguluje należność w 2021 r., to w zeznaniu PIT-36 składanym do 30 kwietnia 2022 r. ma możliwość zmniejszenia podstawy o kwotę 10 000 zł.
Jakie wierzytelności wpływają na korektę?
Opisane w poprzedniej części artykułu reguły korygowania odnoszą się do ściśle określonych wierzytelności. Jak bowiem podaje art. 26i ust. 9 ustawy PIT, regulacje znajdują zastosowanie „wyłącznie do wierzytelności lub zobowiązań, odpowiednio o zapłatę lub do zapłaty, świadczeń pieniężnych, wynikających z transakcji handlowych, jeżeli z tytułu tych transakcji przynajmniej u jednej ze stron określa się przychody lub koszty uzyskania przychodów, bez względu na termin ich ujęcia w tych przychodach lub kosztach uzyskania przychodów”.
Jak zatem widać z treści powyższego przepisu, korekta podstawy opiera się wyłącznie na należnościach wynikających z transakcji handlowych odnoszących się do dostawy towaru lub świadczenia usługi.
Ponadto ustawodawca wprowadził również dodatkowe warunki stosowania systemu korekt. Na podstawie art. 26i ust. 10 ustawy PIT możemy wskazać, że konieczne jest łączne spełnienie poniższych warunków:
na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub została zawarta umowa;
transakcja handlowa zawarta jest w ramach działalności wierzyciela oraz działalności dłużnika, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Korekta kosztów przy zakupie na kredyt
Często zdarza się, że nabywca chce sfinansować zakup nie ze środków własnych, lecz na podstawie otrzymanego kredytu czy też pożyczki.
W tym zakresie należy wskazać, że kosztem podatkowym nie jest wartość samego kredytu. Kredytobiorca może do kosztów zaliczyć jedynie zapłacone odsetki od kredytu.
W związku z powyższym należy postawić następujące pytanie: czy korekta podstawy opodatkowania wynikająca z art. 26i ustawy PIT obejmuje swoim zakresem również zaliczone do kosztów zapłacone odsetki od kredytu?
Choć kwestia ta nie jest wprost wyjaśniona w przepisach, to za uzasadnione należy uznać stanowisko o braku konieczności kosztu w tym zakresie. Opisany mechanizm korekty dotyczy bowiem ujętych w kosztach i nieopłaconych należności wynikających z transakcji handlowej. Ponadto przepis odnosi się bezpośrednio do definicji świadczenia pieniężnego z ustawy o przeciwdziałaniu opóźnieniom w transakcjach handlowych, gdzie wskazano, że chodzi o wynagrodzenie za dostawę towaru lub wykonanie usługi w transakcji handlowej.
Powyższe prowadzi do wniosku, że podatnik, który nie uregulował należności, na którą zaciągnął kredyt, nie musi w zeznaniu rocznym zwiększać podstawy opodatkowania o wartość zapłaconych odsetek od kredytu. Odsetki te pozostają kosztem w prowadzonej działalności.
Przykład 4.
Podatnik zaciągnął kredyt w celu zakupu maszyny. Kwota kredytu to 10 000 zł, natomiast wartość zapłaconych odsetek to 1500 zł. Podatnik nabył w 2020 r. maszynę, jednak nie uregulował należności. W tym przypadku w zeznaniu podatkowym składanym za 2020 r. zwiększy podstawę opodatkowania o kwotę 10 000 zł. Nie dokonuje korekty podstawy w odniesieniu do zapłaconych odsetek od kredytu – te nadal pozostają kosztem uzyskania przychodu.
Podobne zasady w odniesieniu do korekty kosztów przy zakupie na kredyt obowiązywały na gruncie poprzednio funkcjonujących regulacji. W tym zakresie odsyłamy do treści naszego artykułu: Korekta kosztów przy zakupie na kredyt – czy jest obowiązkowa?
Nowe przepisy opisujące mechanizm korygowania podstawy opodatkowania w rocznym zeznaniu podatkowym w odniesieniu do niezapłaconych wierzytelności obowiązują od 1 stycznia 2020 r. Regulacje te stanowią powrót do zasad korekty kosztów obowiązujących do końca 2015 r.
Choć treść art. 26i ustawy PIT jest rozbudowana, to jednak nie daje nam odpowiedzi na wszelkie potencjalne problemy podatników. Jedną z takich wątpliwości jest kwestia korekty kosztów przy zakupie na kredyt. Dokonana na podstawie obowiązujących przepisów analiza prowadzi do wniosku, że system korekty nie powinien dotyczyć zapłaconych odsetek od zaciągniętego kredytu.
