Usługa montażu paneli fotowoltaicznych w ostatnim czasie stała się bardzo popularna. W związku z tym warto zastanowić się nad kwestią właściwej stawki podatku VAT. Tym bardziej w sytuacji, gdy wraz z usługą montażu mamy także do czynienia z dostawą towarów w postaci paneli fotowoltaicznych. Jak w takim razie opodatkować montaż paneli fotowoltaicznych podatkiem VAT?
Stawka podstawowa i preferencyjna podatku VAT
Podstawowa stawka podatku VAT wynosi 23%. Dodatkowo ustawa VAT przewiduje możliwość zastosowania stawek preferencyjnych jak np. 8% stawki podatku VAT. Należy jednak podkreślić, że możliwość skorzystania z obniżonych stawek podatkowych warunkowana jest spełnieniem określonych przesłanek.
W kontekście usługi montażu paneli fotowoltaicznych warto wskazać na treść art. 41 ust. 12 pkt 1 ustawy o VAT, który podaje, że 8% stawkę podatku VAT stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji, przebudowy lub robót konserwacyjnych dotyczących obiektów budowlanych bądź ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.
Warto także dodać, że zgodnie z art. 41 ust. 12b ustawy o VAT do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym nie zalicza się:
- budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m2;
- lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2.
Modernizacja i termomodernizacja - czym są?
W kontekście przedstawionych przepisów należy zastanowić się, kiedy możemy mówić o modernizacji lub termomodernizacji budynku.
Pojęcie „modernizacja” oznacza unowocześnienie i usprawnienie czegoś natomiast „termomodernizacja” to modernizacja dotycząca ocieplenia budynku.
Ponadto możemy wskazać, że w świetle art. 2 pkt 2 ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów przez przedsięwzięcie termomodernizacyjne rozumie się przedsięwzięcie, którego przedmiotem jest:
- ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych;
- ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki wymienione w lit. a, do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków;
- wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków wymienionych w lit. a;
- całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne bądź zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.
Montaż paneli fotowoltaicznych w ramach świadczenia złożonego
Wymaga jednak podkreślenia, że 8% stawka podatku VAT znajdzie zastosowanie do usługi. Stawka ta nie ma zastosowania do dostawy towarów. W konsekwencji pojawia się problem z prawidłową kwalifikacją zdarzenia polegającego na jednoczesnej dostawie paneli fotowoltaicznych wraz z usługą ich montażu. Czy w takim przypadku należy mówić o dostawie towaru, czy świadczeniu usługi?
Co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy jedno świadczenie obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka czynności, świadczenie to nie powinno być sztucznie dzielone dla celów podatkowych.
Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedna lub więcej części składowych uznaje się za czynność zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako czynności pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do czynności zasadniczej.
Aby móc wskazać, że dane świadczenie jest świadczeniem kompleksowym, powinno składać się ono z różnych czynności, których wykonanie prowadzi do jednego celu. Na świadczenie kompleksowe składa się więc kombinacja różnych czynności, z których jedne mają cechy świadczenia głównego, a inne świadczeń pomocniczych.
Z kolei czynność należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania świadczenia zasadniczego.
Pojedyncza czynność traktowana jest zatem jak element składowy świadczenia złożonego wówczas, jeżeli cel świadczenia czynności pomocniczej jest zdeterminowany przez czynność główną oraz nie można świadczyć czynności głównej bez czynności pomocniczej.
W sądownictwie podkreśla się, że z ekonomicznego punktu widzenia świadczenie nie powinno być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będzie jedno świadczenie kompleksowe, obejmujące kilka świadczeń pomocniczych.
Zatem świadczenie kompleksowe ma miejsce wówczas, gdy relacja poszczególnych czynności (świadczeń) wykonywanych na rzecz jednego nabywcy, dzieli je na świadczenie podstawowe i świadczenia pomocnicze – tzn. takie, które umożliwiają skorzystanie ze świadczenia podstawowego (lub są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia podstawowego). Jeżeli jednak świadczenia te można rozdzielić tak, że nie zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy – wówczas świadczenia takie powinny być traktowane jako 2 (lub więcej) niezależnie opodatkowane świadczenia.
Podatnik wykonuje na rzecz klienta świadczenie kompleksowe, gdyż wszystkie opisane czynności są ze sobą tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą w aspekcie gospodarczym jedną i nierozerwalną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter.
O tym, czy będziemy mieli do czynienia z dostawą towarów, czy świadczeniem usług powinien przesądzić element, który w ramach danego świadczenia ma charakter dominujący i determinujący. Jeśli elementem dominującym będzie wydanie towaru w celu przeniesienia prawa do rozporządzania nim jak właściciel, a pozostałe czynności będą miały charakter pomocniczy lub uboczny, wówczas transakcja powinna być traktowana jako dostawa towarów. Natomiast w przypadku gdy istotą transakcji będą usługi, to mimo że w ramach takiej transakcji może także wystąpić wydanie towaru, powinna być ona traktowana jako świadczenie usług.
W kontekście powyższego organy podatkowe przyjmują, że w przypadku dostawy paneli fotowoltaicznych wraz z montażem mamy do czynienia z kompleksową usługą, w ramach której świadczeniem dominującym jest świadczenie usług.
Tak też twierdzi Dyrektor KIS w wiążącej informacji stawkowej z 15 lutego 2022 roku (nr 0111-KDSB2-1.440.280.2021.8.AM) czy WIS z 23 lutego 2022 roku (nr 0111-KDSB2-2.440.10.2022.2.AP).
Z wydawanych Wiążących Informacji Stawkowych wynika, że dla usług montażu paneli fotowoltaicznych możliwe jest zastosowanie obniżonej 8% stawki podatku VAT. Stawka ta będzie obowiązywać także, gdy wraz z usługą będziemy mieli do czynienia z dostawą paneli.
