Odwieszenie działalności gospodarczej – jakie obowiązki się z tym wiążą?

Prowadzenie działalności gospodarczej może niekiedy wiązać się z koniecznością jej zawieszenia. Najczęściej ma to miejsce wtedy, gdy przedsiębiorca znajdzie się w kłopotach finansowych i nie jest w stanie regulować swoich finansowych zobowiązań. Wraz z polepszeniem swojej sytuacji istnieje jednak szansa na odwieszenie działalności gospodarczej – jakie obowiązki się z tym wiążą?

Zawieszenie działalności gospodarczej

Podstawowym prawem każdego przedsiębiorcy jest możliwość zawieszenia prowadzonej działalności gospodarczej. Pojawia się ona w przypadku przejściowych kłopotów finansowych w firmie lub braku klientów. Podstawowym skutkiem zawieszenia jest brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a także zaliczek na podatek dochodowy. Przedsiębiorca nie musi więc martwić się o to, z czego zapłaci takie koszty, ponieważ w czasie zawieszenia działalności w ogóle one nie powstaną.

W zależności od rodzaju wykonywanej działalności jej zawieszenie może trwać:

• bezterminowo, nie krócej jednak niż 30 dni – dotyczy to przedsiębiorców wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (są to m.in. spółki cywilne oraz jednoosobowe działalności gospodarcze);
• od 30 dni do maksymalnie 24 miesięcy – dotyczy to przedsiębiorców wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego (są to m.in. spółki prawa handlowego oraz fundacje).

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że jeżeli okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej obejmuje wyłącznie pełny luty danego roku kalendarzowego, za minimalny okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przyjmuje się liczbę dni lutego przypadającą w danym roku kalendarzowym.

Formalności związane z zawieszeniem działalności nie są zbyt skomplikowane, szczególnie jeśli przedsiębiorca dokonuje ich poprzez system internetowy. Zupełnie inaczej jest w przypadku, gdy podjęta zostanie decyzja o wznowieniu działalności gospodarczej.

Odwieszenie działalności gospodarczej

Zawieszenie działalności powinno trwać minimum 30 dni (w przypadku lutego – minimum 28 dni). W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca nie ma możliwości wznowienia swojej działalności przed tym okresem – przepisy na to w ogóle nie pozwalają. O ile jednoosobowe działalności mogą być zawieszone praktycznie na zawsze, o tyle te wpisane do KRS nie korzystają z tego przywileju. Jeśli ich odwieszenie nie nastąpi po upływie 24 miesięcy od dnia zawieszenia, dane przedsiębiorstwo zostanie wznowione przez sąd automatycznie. Wpis o wznowieniu pojawi się w KRS bez konieczności składania w tym celu właściwych wniosków. 

Niezależnie od powyższego już po upływie 30. (lub 28.) dnia zawieszenia pojawia się jednak możliwość odwieszenia prac swojej firmy. Wznowienie działalności następuje zawsze na wniosek danego przedsiębiorcy – można go złożyć na kilka różnych sposobów:

• w przypadku podmiotów wpisanych do CEIDG – osobiście w urzędzie miasta lub gminy albo poprzez platformę internetową CEIDG. W obu sytuacjach konieczne będzie wypełnienie formularza CEIDG-1;
• w przypadku podmiotów wpisanych do KRS – osobiście w siedzibie sądu rejestrowego lub listem poleconym. Brak tutaj możliwości elektronicznego załatwienia sprawy. Pomocny będzie formularz KRS-Z62. 

Wznowienie działalności przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG

Odwieszenie jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się nie tylko z koniecznością złożenia jednego właściwego formularza do CEIDG. Przedsiębiorca jest zobowiązany do dokonania zgłoszeń także w innych organach administracji publicznej. Wraz ze wznowieniem ponownie powstaje bowiem obowiązek składkowy oraz podatkowy. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że wznowienie nie powoduje przerwania biegu terminu uprawniającego do skorzystania z ulgi na start lub preferencyjnego ZUS dla nowych przedsiębiorców.

Przykład 1.

Przedsiębiorca korzysta z 6-miesięcznej ulgi na start i nie musi opłacać składek na ubezpieczenia społeczne. Jego jedynym finansowym obowiązkiem jest opłacanie składek zdrowotnych oraz zaliczek na podatek dochodowy. Przedsiębiorca decyduje się zawiesić swoją działalność po upływie 3 miesięcy pracy na okres następnych 9 miesięcy. Po wznowieniu swojej działalności nie będzie mógł korzystać już z ulgi na start, ponieważ minie jej termin do wykorzystania.

Przykład 2.

Przedsiębiorca korzysta z 6-miesięcznej ulgi na start i nie musi opłacać składek na ubezpieczenia społeczne. Jego jedynym finansowym obowiązkiem jest opłacanie składek zdrowotnych oraz zaliczek na podatek dochodowy. Przedsiębiorca decyduje się zawiesić swoją działalność po upływie 2 miesięcy pracy na okres następnych 2 miesięcy. Po wznowieniu swojej działalności nadal będzie mógł korzystać z ulgi na start jeszcze przez następne 2 miesiące.

Co do zasady wznowienie działalności rejestrowanej w CEIDG powoduje automatyczne przekazanie informacji o tym zdarzeniu do ZUS-u, NFZ, GUS-u oraz urzędu skarbowego. Jeśli przedsiębiorca utracił podczas zawieszenia prawo do ulgi na start lub możliwość opłacania preferencyjnego ZUS-u (przysługuje on przez 2 lata pierwszej działalności), wówczas należy dopełnić dodatkowych obowiązków informacyjnych. Podobnie będzie, gdy przedsiębiorca w czasie wznowienia działalności przechodzi z ulgi na start na preferencyjny ZUS. W tym zakresie musi on osobiście poinformować ZUS o dokonanej zmianie, mimo że następuje ona z mocy samego prawa wraz z odpowiednim upływem czasu. W tym celu należy złożyć formularze ZUS ZUA lub ZUS ZZA, a także ZUS DRA. Wnioski te można składać osobiście lub listownie w siedzibie właściwej jednostki ZUS, a także za pośrednictwem platformy e-ZUS (konieczne jest wówczas posiadanie profilu zaufanego lub bezpiecznego podpisu kwalifikowanego celem potwierdzenia wysłania takich dokumentów drogą elektroniczną).

Wznowienie działalności przedsiębiorcy wpisanego do KRS

Zupełnie inaczej wygląda kwestia wznowienia działalności przedsiębiorstwa wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego. Opcja ta dotyczy najczęściej spółek prawa handlowego – nie jest możliwe przy tym załatwienie wszelkich formalności drogą elektroniczną (np. w systemie S24, który pozwala na zarejestrowanie spółki z o.o.).

Pierwszym krokiem niezbędnym do wznowienia omawianej działalności jest podjęcie stosownej uchwały przez właściwe organy przedsiębiorstwa. W przypadku spółek osobowych (jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej) uprawnieni do tego będą wspólnicy danej spółki. W przypadku spółek kapitałowych (sp. z o.o. oraz akcyjnej) będzie to zarząd spółki.

Uchwała o wznowieniu działalności musi zostać przekazana do właściwego sądu rejestracyjnego (tam, gdzie przechowywane są akta danego przedsiębiorstwa) w terminie 7 dni od dnia jej powzięcia. Niezbędne jest tutaj również złożenie formularza KRS-Z62. Wniosek zgłoszeniowy musi zostać podpisany przez uprawnionego reprezentanta spółki (najczęściej będzie to prezes zarządu, członkowie zarządu, wyznaczeni wspólnicy lub prokurent spółki).

Dodatkowy obowiązek informacyjny powstaje względem podmiotów prowadzących działalność koncesjonowaną lub licencjonowaną. Jeżeli przy zakładaniu takiego przedsiębiorstwa istniał dodatkowy obowiązek zgłoszeniowy (oprócz typowego zgłoszenia działalności do KRS), podmiot ten musi także dokonać osobnego zgłoszenia w zakresie wznowienia swojej działalności. Jest tak m.in. w przypadku firm zajmujących się ochroną osób i mienia, które muszą o odwieszeniu poinformować dodatkowo MSWiA. 

Wznowienie działalności przedsiębiorcy wpisanego do KRS jest równoznaczne z automatycznym zgłoszeniem do ZUS-u. Spółka co do zasady nie musi podejmować w tym zakresie żadnych dodatkowych czynności. Pamiętajmy jednak, że nie dotyczy to wspólników spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o. – te osoby muszą po wznowieniu zarejestrować się w ZUS-ie jako płatnik składek na formularzu ZUS ZFA oraz zgłosić się do ubezpieczeń na formularzu ZUS ZUA albo ZUS ZZA, z własnymi odrębnymi danymi identyfikacyjnymi: NIP i PESEL.

Odwieszenie działalności gospodarczej - podsumowanie

Odwieszenie działalności gospodarczej zawsze wiąże się z koniecznością dokonania zgłoszenia do CEIDG albo do KRS. W przypadku przedsiębiorstw wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego wznowienie ich działalności może jednak nastąpić automatycznie z mocy samego prawa po upływie 24 miesięcy od dnia zawieszenia. Odwieszenie działalności zarejestrowanej w CEIDG może być dokonane w formie tradycyjnej (pisemnej) lub elektronicznej. W przypadku przedsiębiorstw wpisanych do KRS wznowienie jest możliwe wyłącznie poprzez złożenie pisemnego wniosku do właściwego sądu rejestracyjnego.