Darowizna to rodzaj umowy, na mocy której darczyńca, czyli osoba, od której pochodzi rzecz stanowiąca przedmiot darowizny, zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Sprawdźmy, czy opodatkowanie darowizny pojazdu wycofanego z firmy jest obowiązkowe.
Opodatkowanie darowizny pojazdu wycofanego z firmy
Darowizna samochodu wycofanego z działalności gospodarczej nie powoduje konieczności wykazania przychodu z tytułu prowadzenia tej działalności. Darowizna majątku nie jest bowiem opodatkowana podatkiem dochodowym od strony darczyńcy.
Przychód z działalności powstaje tylko w razie sprzedaży samochodu wycofanego wcześniej z majątku firmowego, o ile sprzedaż ta nastąpi przed upływem 6 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca przekazał środek trwały na cele prywatne.
„Przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio”.
Art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
„Przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.”
W przypadku darowizny mamy do czynienia z nieodpłatnym przekazaniem majątku, co nie stanowi podstawy do opodatkowania tego rodzaju czynności podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Co więcej, nawet w razie dokonania darowizny środka trwałego (bez wcześniejszego wycofania go z działalności gospodarczej) darowizna ta nie powoduje powstania przychodu po stronie darczyńcy. W takim wypadku osoba prowadząca firmę nie jest również zobowiązana do wyksięgowywania zaliczonych wcześniej do kosztów odpisów amortyzacyjnych (dokonanych do momentu przekazania samochodu w darowiźnie). W przypadku, gdy pojazd nie zostanie całkowicie zamortyzowany przed dokonaniem darowizny, niezamortyzowana część wartości środka trwałego nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.
Przykład 1.
Pan Jakub wycofał z działalności gospodarczej samochód osobowy wprowadzony wcześniej do ewidencji środków trwałych, który został całkowicie zamortyzowany. Przekazanie pojazdu z majątku firmowego do majątku prywatnego nastąpiło 1 marca 2023 roku. Następnie 1 października 2023 tego samego roku dokonał on darowizny tego samochodu na rzecz swojego ojca. Czy powstał przychód z działalności gospodarczej i pan Jakub powinien zapłacić podatek dochodowy z tytułu przekazania darowizny?
Pan Jakub nie będzie musiał wykazać przychodu z działalności gospodarczej, ponieważ istotą darowizny jest nieodpłatne przekazanie majątku. Taka czynność nie powoduje konieczności odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych po stronie przedsiębiorcy darującego samochód stanowiący wcześniej środek trwały w działalności, który został wycofany do majątku prywatnego przed dokonaniem darowizny. Bez znaczenia jest to czy samochód został całkowicie zamortyzowany w działalności przed przekazaniem go na cele prywatne.
Opodatkowanie darowizny pojazdu wycofanego z firmy a podatek dochodowy
Darowizna samochodu z punktu widzenia strony obdarowanej również nie rodzi konsekwencji podatkowych na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów tej ustawy nie stosuje się bowiem do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.
Opodatkowanie darowizny podatkiem od spadków i darowizn
Jak już zostało wcześniej wspomniane, obowiązek opodatkowania darowizny odnosi się wyłącznie do obdarowanych. Nie zawsze jednak osoba obdarowana będzie musiała odprowadzić podatek od otrzymanej darowizny.
„Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.”
Z opodatkowania podatkiem od spadku i darowizn zwolnione są darowizny o wartości nieprzekraczającej kwoty wolnej wynoszącej odpowiednio:
Na gruncie podatku od spadków i darowizn wyróżnia się następujące grupy podatkowe:
| Grupa podatkowa | Kto należy? | Kwota wolna od podatku obowiązująca od 1 lipca 2023 |
| Grupa 1 | małżonek, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, zięć, synowa, teściowie | 36 120 zł |
| Grupa 2 | zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych | 27 090 zł |
| Grupa 3 | pozostałe osoby, nie zaliczone do pozostałych grup | 5 733 zł |
Dodatkowo warto mieć na uwadze, że osoby bliskie, takie jak małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym i macocha, mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku od darowizn (niezależnie od wartości darowizny), jeżeli złożą odpowiednie zawiadomienie do urzędu skarbowego.
Podsumowując, opodatkowanie darowizny pojazdu wycofanego z firmy nie jest obowiązkowe z punktu widzenia przedsiębiorcy, natomiast dotyczy wyłącznie osoby obdarowanej.
