Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego outsourcing to wyłączanie ze struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa pewnych funkcji i przekazanie ich do realizacji wyspecjalizowanym firmom. W rezultacie outsourcing budowlany polega na udostępnieniu wykwalifikowanej kadry pracowników posiadających odpowiednie kompetencje w zakresie branży budowlanej. Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług takie zachowanie kwalifikowane jest jako odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu. Z uwagi jednak na objęcie pewnej kategorii usług budowlanych szczególnym mechanizmem odwrotnego obciążenia, warto zastanowić się, czy regulacja ta dotyczy także outsourcingu. Czy zatem księgowany będzie outsourcing budowlany bez odwrotnego obciążenia, czy z odwrotnym obciążeniem?
Mechanizm odwrotnego obciążenia
Zgodnie z regułą podstawową obowiązek zapłaty podatku VAT obciąża podatników dokonujących dostawy towarów bądź też świadczących konkretne usługi. Jednakże ustawodawca przewidział w tym zakresie pewne wyjątki. Otóż zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy VAT podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
-
usługodawcą jest czynny podatnik, który nie korzysta ze zwolnienia podatkowego;
-
usługobiorcą jest podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
Dodatkowo, w myśl art. 17 ust. 1h ww. ustawy, powyższą zasadę opodatkowania nabywcy, stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia podwykonawcy, zatem dla jego prawidłowego rozumienia wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika języka polskiego podwykonawca to „firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy”.
Konstrukcję, w której to nabywca płaci podatek należny, nazywamy odwrotnym obciążeniem VAT. Na marginesie warto zaznaczyć, że nabywca nadal posiada prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków na usługę wymienioną w załączniku nr 14.
Outsourcing budowlany bez odwrotnego obciążenia - warunki zastosowania
Cytowane przepisy wskazują, że aby usługi budowlane zostały objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia, muszą zostać spełnione dwa podstawowe warunki:
-
usługi muszą zostać wymienione w załączniku nr 14 do ustawy;
-
usługodawca wykonuje te usługi jako podwykonawca.
Oznacza to, że jeżeli podwykonawca świadczy usługi budowlane, lecz inne niż wymienione w załączniku nr 14 do ustawy lub też transakcje, których przedmiotem jest świadczenie wymienionych w załączniku usług budowlanych realizowane przez wykonawcę, to podlegają opodatkowaniu na zasad ogólnych, tj. podatek VAT rozliczany jest przez usługodawcę. W konsekwencji ustalenie, czy dana usługa podlega rozliczeniu zgodnie z mechanizmem odwróconego obciążenia, wymaga każdorazowej analizy konkretnego przypadku.
Należy jednak zauważyć, że usługi związane z udostępnianiem personelu nie zostały wymienione w żadnym punkcie załącznika nr 14 do ustawy. Powoduje to, że niezależnie od tego, czy usługodawca w ramach danej transakcji jest wykonawcą, czy też podwykonawcą, występuje outsourcing budowlany bez odwrotnego obciążenia. Podatek VAT należny będzie zatem płacony na zasadach ogólnych.
Powyższa teza znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 marca 2017 r., nr 0114-KDIP1-2.4012.6.2017.1.PC, gdzie w uzasadnieniu czytamy:
Wnioskodawca wskazał, że usługi udostępniania pracowników na terenie budowy klasyfikuje wg PKWiU pod numerem 78.30.19.0 - jako pozostałe usługi związane z udostępnianiem pozostałego personelu, gdzie indziej niesklasyfikowanego. Natomiast w załączniku nr 14 do ustawy nie zostały wymienione ww. usługi związane z udostępnianiem pozostałego personelu, gdzie indziej niesklasyfikowanego.
Zatem skoro świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie stanowią usług wymienionych przez ustawodawcę w załączniku nr 14 do ustawy jako te, do których ma zastosowanie mechanizm odwrotnego obciążenia, to tym samym w analizowanej sprawie nie są spełnione przesłanki wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy. Przepis ten ma zastosowanie bowiem jedynie w odniesieniu do usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy świadczonych przez podwykonawcę. W związku z powyższym świadczona usługa udostępniania pracowników na terenie budowy nie będzie wpisywała się w mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa (zleceniodawca).
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie przewidują żadnych preferencji w stosunku do usług udostępniania personelu, polegających na zastosowaniu zwolnienia lub obniżenia stawek podatku, co oznacza, że występuje outsourcing budowlany bez odwrotnego obciążenia, który podlega opodatkowaniu według 23-procentowej stawki podatku. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej z 13 kwietnia 2017 r., nr 1061-IPTPP3.4512.108.2017.1.BM:
Wnioskodawca świadcząc usługi udostępniania personelu PKWiU 78.30.19.0 jest podatnikiem i usługi te podlegają opodatkowaniu według stawki 23%, zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy.
Stosownie do przepisu art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
W myśl art. 106e ust. 1 pkt 12 ustawy faktura powinna zawierać stawkę podatku.
Mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, iż za wykonane usługi udostępniania personelu, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 78.30.19.0, należy wystawić fakturę na zasadach ogólnych, ze stawką 23%.
