Podatnicy nie zdążyli oswoić się i zapoznać ze zmianami w 2019 roku, a Resort Finansów już zapowiada kolejne. Omawiane w dwóch częściach zmiany będą miały za zadanie przybliżyć, jak podatnik ma weryfikować czy dokonuje przelewu za transakcję na właściwe konto firmowe kontrahenta przy zachowaniu pozostałych warunków i okoliczności oraz czym jest odpowiedzialność solidarna. Wszystko po to, aby nie miał on obowiązku zmniejszenia o tę kwotę kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenia sumy przychodów.
Nowe pomysły Ministerstwa Finansów i nowy problem podatników
Rząd nie zwalnia tempa i serwuje podatnikom kolejne zmiany w ustawach podatkowych, które tak naprawdę będą obowiązywać już za kilka miesięcy. Tym razem kwestia dotyczy możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów pewnych wydatków w określonych sytuacjach. Coraz to bardziej restrykcyjne przepisy podatkowe mogą wywołać wiele problemów wśród nowych podatników, ale także wśród już prowadzących działalność gospodarczą. Nowe regulacje wejdą w życie już za klika miesięcy tj. od stycznia 2020 roku.
Odpowiedzialność solidarna a nowy rejestr podatników VAT
Zanim podatnik zrozumie wstępne sekwencje zmian podatkowych, należy wspomnieć o tzw. rejestrze podatników, który ma być utworzony od stycznia 2020 roku.
W znowelizowanym art. 96b w ust. 1 i 2 ustawy o VAT ustawodawca wprowadzi zapis o utworzeniu przez Szefa KAS elektronicznego wykazu podatników:
- w odniesieniu, do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo, które wykreślił z rejestru podatników VAT,
- zarejestrowanych, jako podatnicy VAT, w tym, których rejestracja, jako podatników VAT została przywrócona
Zatem w wykazie będzie można zidentyfikować zarówno podatników, których organ podatkowy wykreślił z różnych przyczyn z rejestru VAT jak i tych, którzy zostali przywróceni do tego rejestru.
Oczywiście znajdą tam się także podatnicy VAT czynni jak i zwolnieni z VAT.
Rejestr podatników ma być udostępniany na stronie Biuletynu Informacji Publicznej urzędu obsługującego Ministra Finansów i odświeżany codziennie.
Wykaz podatników ma zawierać darmowy przegląd informacji o:
- nazwie podatnika,
- adresach siedzib czy miejsc prowadzenia działalności,
- identyfikatorach podatnika typu NIP, KRS (jeśli podmiot podlega) oraz REGON albo nr PESEL (jednak dotyczy to wyłącznie podmiotów, którym organ podatkowy odmówił rejestracji, jako czynny podatnik VAT albo sami dokonali wyrejestrowania),
- bieżącym statusie podatnika a więc na wybrany dzień,
- dokładnej dacie rejestracji podatnika do VAT a także dacie wykreślenia lub odmowy lub przywrócenia podatnika przez organ podatkowy do rejestrów VAT (w tym także podstawa prawna wszystkich wymienionych okoliczności),
- rachunkach firmowych a więc wszystkich rachunkach zgłoszonych na cele prowadzonej działalności gospodarczej,
- imionach i nazwiskach, ale również identyfikatorach NIP lub PESEL członków zarządu oraz wspólników a nawet prokurentów, dotyczy to tylko jednak podatników w stosunku, do których organ podatkowy odmówił rejestracji VAT albo sam dokonał ich wyrejestrowania z rejestrów VAT.
Odpowiedzialność solidarna a przelew dokonany na błędny rachunek firmowy
Problem rozpoczyna się od art. 2 projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z 25.02.2019 roku, w którym można odnaleźć poniższe zapisy – "w przypadku, gdy podatnik, który na podstawie umowy zawartej z podmiotem będącym wierzycielem innego stosunku prawnego, zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług, jako podatnik VAT czynny, jest obowiązany do pobrania należności od jego dłużnika i przekazania jej w całości albo w części wierzycielowi, dokona zapłaty tej należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, u podatnika ustala się przychód w dniu zlecenia przelewu.
Przychód ten ustala się w takiej wysokości, w jakiej płatność została dokonana na rachunek inny niż zawarty w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług."
Trzeba wpierw zaakcentować, iż należność, która jest przedmiotem powyższych przepisów to należność firmowa o kwocie brutto powyżej 15 tys. zł, zapłacona przelewem.
Analizując cytowane przepisy trzeba podkreślić, że sygnalizują skierowanie zainteresowania Resortu Finansów w kierunku podmiotów będących pośrednikami w poborze i regulowaniu zobowiązań. Mogą to być komornicy, firmy windykacyjne lub inne podmioty, które zawrą umowę, w której uczestniczą:
- wierzyciel, który jest właścicielem długu (nabył dług lub posiada należność),
- dłużnik, który posiada zobowiązanie,
- podatnik, który pełni rolę pośrednika o charakterze pobierającego i regulującego należność.
Przedmiotem tego typu umów (pośrednikami w nich uczestniczącymi), którym zainteresował się ustawodawca jest pobór należności od dłużnika i przekazanie ich do wierzyciela.
Natomiast główną przesłanką ustawową ww. przepisu jest przypadek, gdy podatnik pośrednik przekazując środki pobrane od dłużnika będzie chciał dokonać przelewu na rzecz wierzyciela i po prostu pomyli się i wykona przelew (regulując należność w części lub w całości) na inne konto (niż zawarte w nowym wykazie podatników VAT), wówczas będzie zobligowany do zwiększenia przychodów.
Powstający wykaz podatników VAT, ma być podany do publicznego użytku od stycznia 2020 roku. Jak już wyżej wspomniano jedną z informacji zawartych w tym wykazie mają być rachunki firmowe.
Podatnik zanim dokona przelewu do wierzyciela będzie musiał sprawdzić czy dokonuje zapłaty na rachunek bankowy wierzyciela widniejący w rejestrze podatników VAT, ponieważ w przeciwnym wypadku będzie zobligowany do zwiększenia swoich przychodów o wartość przelewu.
Odpowiedzialność solidarna - na czym będzie polegać?
We wprowadzanym art. 117ba § 1 ustawy Ordynacja Podatkowa prawodawca wskazuje, że "podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, który na podstawie umowy zawartej z podmiotem będącym wierzycielem innego stosunku prawnego, zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług, jako podatnik VAT czynny, jest obowiązany do pobrania należności od jego dłużnika i przekazania jej w całości albo w części wierzycielowi, i który dokonał zapłaty tej należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem wraz z wierzycielem za jego zaległości podatkowe w części podatku od towarów i usług proporcjonalnie przypadającej na tę należność, jeżeli z odrębnych przepisów wynika obowiązek dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego."
Wyjaśniając powyższy przepis ustawodawca dąży do pociągnięcia do ewentualnej odpowiedzialności podatnika, który dokona poboru należności od dłużnika i przekaże ją na niewłaściwe konto wierzyciela (niezawarte w wykazie podatników VAT).
Zatem odpowiedzialność solidarna podatnika będzie polegała na odpowiedzialności całym swoim majątkiem wraz z wierzycielem za zaległości podatkowe dłużnika w VAT w części proporcjonalnie przypadającej na tę należność (przy obowiązkowym regulowaniu zapłaty za pośrednictwem rachunku bankowego wynikającego z odrębnych przepisów).
Należy podkreślić, iż w związku z nowym przepisem nakazującym zwiększenie przychodów, podatnik może jednak tego uniknąć. W jaki sposób to zrobić oraz o obowiązku pomniejszenia kosztów i wielu innych problemach podatników w świetle nowych regulacji prawnych w drugiej części publikacji.
