Podatnicy świadczący usługi budowlane korzystają z szeregu dodatkowych usług podwykonawców w celu realizacji całości zlecenia. Sami również wykonują prace w charakterze podwykonawcy, a więc każdorazowo muszą analizować stawkę opodatkowania VAT dla świadczonej usługi. Sprawdź, w jakich usługach występuje odwrotne obciążenie!
Odwrotne obciążenie w usługach
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VATodwrotne obciążenie zaistnieje w odniesieniu do usług wymienionych w załączniku nr 14, gdy:
-
sprzedawcą usług jest podwykonawca będący podatnikiem, który nie jest zwolniony podmiotowo z VAT (czyli ze względu na obroty poniżej 200 000 zł w przeliczeniu za poprzedni rok podatkowy) i świadczy usługi wymienione w pozycji od nr 2 do nr 48 załącznika nr 14 do ustawy o VAT,
-
nabywca usług jest czynnym podatnikiem VAT.
Usługi z załącznika nr 14 do ustawy o VAT a odwrotne obciążenie
Należy przypomnieć, iż ustawodawca ujął w załączniku nr 14 do ustawy o VAT niektóre usługi budowlane, a są nimi czynności polegające na:
-
przygotowaniu terenu pod budowę oraz rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych,
-
budowie sieci przesyłowych, rozdzielczych, linii energetycznych, systemów irygacyjnych,
-
wykonywaniu instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, klimatyzacyjnych, gazowych, stolarki budowlanej,
-
fundamentowaniu,
-
wznoszeniu budynków,
-
budowie dróg, mostów, rurociągów, sieci rozdzielczych,
-
budowie portów, stadionów, obiektów produkcyjnych, budowlanych,
-
wykonywaniu konstrukcji dachowych, stalowych, z cegieł i kamienia,
-
pracach betoniarskich, malarskich, tynkarskich, szklarskich,
-
wykonaniu elementów dekoracyjnych,
-
zakładaniu izolacji, ogrodzeń,
-
wykładaniu posadzek,
-
wykonaniu pozostałych, specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych.
Ponadto odwrotne obciążenie wystąpi tylko wtedy, gdy przedmiotem świadczenia usług będzie jedna z powyższych czynności. Świadczenie innego rodzaju usług nie będzie obligowało podatnika do rozpoznania i rozliczenia transakcji z użyciem mechanizmu odwrotnego obciążenia.
Najważniejsza kwestia PKWiU
Podatnik, odpowiadając sobie na pytanie, czy dana usługa będzie podlegać odwrotnemu obciążeniu, czy też nie, musi prawidłowo zidentyfikować ją w polskiej klasyfikacji wyrobów i usług. Jeżeli zrobi to prawidłowo, wówczas nie będzie wątpliwości, czy zastosować odwrotne obciążenie, czy też nie. Jeżeli natomiast nie wie, jak to zrobić, zawsze może złożyć wniosek do ośrodka klasyfikacji i nomenklatur urzędu statystycznego o nadanie numeru PKWiU.
Wyjątki od reguły
Praktyka gospodarcza pokazała, że zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia, a konkretniej właściwe zidentyfikowanie świadczonej usługi względem PKWiU okazuje się nie być wcale łatwe i jednoznaczne. Jednym z przykładów może być wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń budowlanych oraz inżynierii lądowej i wodnej, bez obsługi operatora oraz z obsługą operatora, gdzie ta ostatnia objęta jest mechanizmem odwrotnego obciążenia.
Innym tego typu przykładem mogą być usługi wynajmowania rusztowań bez ich montowania i demontowania, które podatnik powinien opodatkować stawką VAT 23% w odróżnieniu od usług wynajmowania rusztowań wraz z ich montażem i demontażem, wówczas podatnik winien je objąć mechanizmem odwrotnego obciążenia.
Transport ziemi, piasku, urobku
Jak stwierdził ośrodek klasyfikacji i nomenklatur urzędu statystycznego w Łodzi, usługi transportu urobku, kruszywa, ziemi na terenie budowy zawiera się w PKWiU 49.41.1 Transport drogowy towarów. Zatem firmy dostarczając ziemię, kruszywo, piasek, przewożąc np. z magazynu na miejsce budowy, będą opodatkowywać daną transakcję stawką VAT 23%.
Podobnie kwestia się ma z sytuacją, gdy usługa świadczona przez firmę polega na:
-
wynajmie samochodów ciężarowych razem z kierowcą, transportujących ziemię, piasek, urobek na teren budowy,
-
wywozie ziemi, kruszywa, piasku z terenu budowy,
-
transporcie kruszywa z magazynu na teren budowy,
-
transporcie urobku na odległość oraz kruszywa i ziemi na terenie budowy.
Należy jednak pamiętać, że inaczej sprawa może wyglądać w przypadku świadczenia kompleksowego, w którym jednym z elementów usługi jest świadczenie objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia.
