W toku prowadzonej działalności przedsiębiorca wykorzystuje wiele składników majątkowych kwalifikowanych jako środki trwałe. Ich wartość początkowa podlega ujęciu w kosztach poprzez dokonywane odpisy amortyzacyjne. Pomimo istnienia licznych opracowań dotyczących środków trwałych, wciąż pozostaje wiele wątpliwości co do zasad amortyzacji nietypowych składników majątkowych. W niniejszym artykule zastanowimy się, w jaki sposób amortyzować parking przynależny do budynku.
Kwalifikacja parkingu do odpowiedniej kategorii środków trwałych
Przypomnijmy, że w myśl art. 22a ustawy PIT za środek trwały uważane są składniki majątku stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.
W powyższej kategorii mogą mieścić się zarówno budynki, jak i budowle (np. parkingi). To z kolei powoduje, że kluczowe staje się określenie relacji pomiędzy budynkiem a przynależnym do niego parkingiem.
W tym zakresie należy odnieść się do zapisów zawartych w rozporządzeniu w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT).
Tam też możemy przeczytać, że budynki to zadaszone obiekty budowlane, na trwale połączone z gruntem, wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych. Przystosowane są do przebywania ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów. Za szczególny rodzaj budynku uważa się wiatę, która stanowi pomieszczenie naziemne, nieobudowane ścianami ze wszystkich stron lub nawet w ogóle ścian pozbawione. Pojęcie „budynek” obejmuje również samodzielne podziemne obiekty budowlane, takie jak centra handlowe, warsztaty, garaże podziemne.
Dalej możemy przeczytać, że w skład budynku jako pojedynczego obiektu inwentarzowego wlicza się także obiekty pomocnicze obsługujące dany budynek, przykładowo chodniki, dojazdy, podwórka, place, ogrodzenia, studnie.
Obiekty pomocnicze obsługujące więcej niż jeden budynek należy zaliczać do właściwych rodzajów zgodnie z ich przeznaczeniem.
Parking przynależny do budynku jako obiekt pomocniczy
Natomiast w przypadku, gdy parking zostanie dobudowany do już istniejącego budynku, który podlega amortyzacji, to tego typu działanie należy potraktować jako ulepszenie środka trwałego, o którym mowa w art. 22g ust. 17 ustawy PIT.
Zgodnie z przywołanym przepisem środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10 000 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania.
Przez ulepszenie środków trwałych należy rozumieć:
-
przebudowę, czyli zmianę (poprawienie) istniejącego stanu środków trwałych na inny;
-
rozbudowę, tj. powiększenie (rozszerzenie) składników majątkowych, w szczególności budynków i budowli, linii technologicznych itp.;
-
rekonstrukcję, tj. odtworzenie zużytych całkowicie lub częściowo składników majątku;
-
adaptację, tj. przystosowanie (przerobienie) składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż ten, do którego był pierwotnie przeznaczony albo nadania mu nowych cech użytkowych;
-
modernizację, tj. unowocześnienie środka trwałego.
Wydatek na dokonane ulepszenie zwiększa wartość początkową środka trwałego, co oznacza, że w opisanym przykładzie koszt budowy parkingu zostanie rozliczony w czasie poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane od budynku, do którego przynależy parking.
Parking przynależny do budynku jako samodzielny środek trwały
Trzeba jednak podkreślić, że nie jest wykluczona sytuacja, w której parking nie będzie obiektem pomocniczym budynku i będzie kwalifikowany jako samodzielny środek trwały podlegający amortyzacji.
W takim przypadku parking będzie kwalifikowany do pozycji 220 KŚT „AUTOSTRADY, DROGI EKSPRESOWE, ULICE I DROGI POZOSTAŁE”, gdzie wymieniono:
-
autostrady i drogi ekspresowe międzymiastowe, włączając skrzyżowania i węzły wraz z instalacjami do oświetlenia dróg i sygnalizacji oraz skarpy i nasypy, rowy, konstrukcje oporowe, urządzenia bezpieczeństwa ruchu, pasy jezdni przeznaczone do parkowania i bariery ochronne, przepusty pod drogami i urządzenia odwadniające drogi;
-
ulice i drogi na obszarach miejskich i zamiejskich, włączając skrzyżowania, węzły komunikacyjne i parkingi, przykładowo, drogi, ulice, aleje, ronda, drogi gruntowe, drogi boczne, drogi dojazdowe, drogi wiejskie i leśne, ścieżki dla pieszych, ścieżki rowerowe, drogi i strefy dla pieszych, wraz z instalacjami do oświetlenia dróg i sygnalizacji, skarpy i nasypy, rowy, konstrukcje oporowe, urządzenia bezpieczeństwa ruchu, pasy jezdni przeznaczone do parkowania i bariery ochronne, przepusty pod drogami i urządzenia odwadniające drogi;
-
przejścia nadziemne i podziemne.
W tym przypadku parking będzie stanowił budowlę uznawaną za środek trwały, który zgodnie z wykazem stawek amortyzacyjnych korzysta z rocznej stawki 4,5%.
W rezultacie przedsiębiorca kwalifikuje parking jako odrębny środek trwały, a jego wartość początkową ujmuje w kosztach uzyskania przychodu poprzez odpisy amortyzacyjne.
Podkreślmy, że taki przypadek będzie miał miejsce w sytuacji, gdy parking nie będzie traktowany jako obiekt pomocniczy budynku lecz jako samodzielna budowla.
Natomiast pozostałe reguły związane z ustalaniem wartości początkowej oraz amortyzacją parkingu będącego osobnym środkiem trwałym są takie same jak w przypadku pozostałych składników majątku.
Jeżeli parking został wybudowany przez podatnika, to wartością podatkową podlegającą amortyzacji będzie koszt wytworzenia
W myśl art. 22g ust. 4 ustawy PIT za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za pracę wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.
Podsumowując dokonane ustalenia, możemy wskazać, że zagadnienie amortyzowania parkingu wykorzystywanego w działalności gospodarczej podatnika uzależnione jest od tego, czy parking ten stanowi obiekt pomocniczy budynku, czy też jest samodzielną jednostką budowlaną.
