0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Reklamacja dzieła - co zrobić, gdy pojawią się wady?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Wady może mieć nie tylko kupiona rzecz, ale też wykonane dzieło. Zamawiający może skorzystać z uprawnień z rękojmi i żądać np. usunięcia wad, obniżenia wynagrodzenia, wymiany na dzieło pozbawione wad. Może też odstąpić od umowy i domagać się zwrotu wynagrodzenia. O czym warto wiedzieć, gdy ma nastąpić reklamacja dzieła?

Reklamacja dzieła - jakie przepisy?

Przepisy dotyczące odpowiedzialności za wady dzieła kilka lat temu się zmieniły. Obecnie do odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Odpowiedzialność wykonawcy jest wyłączona, jeżeli wada dzieła powstała z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez zamawiającego. Wynika to z art. 638 § 1 Kodeksu cywilnego.

Reklamacja dzieła - ważne terminy

  • 2 lata:

Bardzo ważne jest pilnowanie terminów przy zgłaszaniu wad i kierowaniu do wykonawcy żądań dotyczących sposobu rozpatrzenia reklamacji dzieła.

Przedsiębiorca odpowiada za te wady dzieła, które zostaną stwierdzone przed upływem dwóch lat od wydania mu dzieła. Jeśli wada ujawni się po tym czasie, to reklamacja dzieła nie będzie już możliwa.

  • niezwłocznie:

Należy pamiętać o tym, że w przypadku umowy między przedsiębiorcami, po stwierdzeniu wady trzeba o niej niezwłocznie poinformować wykonawcę - inaczej nastąpi utrata uprawnień z rękojmi za wady. Spóźniona reklamacja dzieła może się więc okazać całkowicie nieskuteczna. W zawiadomieniu o wadzie nie trzeba pisać, czego się żąda w związku z wadą (np. usunięcia wady, obniżenia wynagrodzenia) - można to zrobić później.

  • 1 rok:

Od momentu stwierdzenia wady, zamawiający ma rok na to, żeby złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu wynagrodzenia. Z upływem roku od stwierdzenia wady przedawnia się roszczenie o usunięcie wady lub wymianę dzieła na wolne od wad. Bieg przedawnienia nie może się jednak skończyć wcześniej, niż przed upływem dwóch lat od wydania dzieła.

Jeżeli zamawiający będący konsumentem:

  • zażądał wymiany rzeczy lub usunięcia wady, albo
  • złożył oświadczenie o obniżeniu wynagrodzenia, określając kwotę, o którą wynagrodzenie ma być obniżone,

- a wykonawca nie ustosunkował się do tego żądania w terminie czternastu dni, to uważa się, że żądanie to uznał za uzasadnione.

Reklamacja dzieła - czego można żądać?

Od wykonawcy wadliwego dzieła można żądać tego samego, co od sprzedawcy wadliwego towaru. Zastosowanie mają bowiem te same przepisy. W razie wystąpienia wad dzieła, zamawiający może:

  • odstąpić od umowy i domagać się zwrotu pieniędzy;
  • złożyć oświadczenie o obniżeniu wynagrodzenia;
  • żądać usunięcia wady;
  • żądać wymiany dzieła na wolne od wad.

Odstąpienie od umowy o dzieło

Jeśli z powodu wad zamawiający nie chce już dzieła, chce otrzymać zwrot pieniędzy, to powinien złożyć wykonawcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy o dzieło z powodu wad dzieła. Umowę traktuje się wtedy tak, jakby nie została zawarta.

Ponieważ odstąpienie od umowy wywołuje radykalne skutki (“likwiduje” umowę), wprowadzono ważne ograniczenia w korzystaniu z tego prawa:

  • zamawiający nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada dzieła jest nieistotna;
  • nawet, jeżeli wada dzieła jest istotna, to wykonawca po otrzymaniu oświadczenia o odstąpieniu od umowy może spowodować, że oświadczenie o odstąpieniu będzie nieskuteczne; w tym celu wykonawca musi niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla zamawiającego albo usunąć wadę, albo wymienić dzieło na wolne od wad.

Kiedy wady dzieła są istotne (co pozwala odstąpić od umowy), a kiedy nieistotne (co uniemożliwia odstąpienie od umowy)? W Kodeksie cywilnym nie ma definicji wad istotnych i nieistotnych. Trzeba ocenić, jaki wpływ ma wada na walory użytkowe, estetyczne, bezpieczeństwo korzystania i czy z ich powodu przeciętny użytkownik mógłby zdecydować się zrezygnować z umowy.

Przykład 1.

Firma Y zawarła umowę na wykonanie tablic promocyjnych, zawierających jej nowe logo. Wykonawca użył w logo niewłaściwego odcienia koloru. W tym przypadku wada może zostać uznana za istotną, bo dla firm ważna jest spójna identyfikacja wizualna i konsekwentne posługiwanie się tym samym kolorem logo.

Przykład 2.

Przedsiębiorca X zlecił wymianę płytek w pomieszczeniu socjalnym. Położone przez wykonawcę płytki różnią się odcieniem od płytek zaakceptowanych przez zamawiającego. Wadę należy uznać za nieistotną.

Obniżenie wynagrodzenia za dzieło

Mniej komplikacji niż odstąpienie od umowy wywołuje skorzystanie z prawa do obniżenia wynagrodzenia. Można je zastosować niezależnie od tego, czy wada jest istotna, czy nieistotna.

Obniżone wynagrodzenie powinno pozostawać w takiej proporcji do wynagrodzenia wynikającego z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.

Aby skorzystać z prawa do obniżenia wynagrodzenia, zamawiający powinien złożyć wykonawcy oświadczenie o obniżeniu wynagrodzenia. Nie jest potrzebna zgoda wykonawcy ani aneks do umowy. W oświadczeniu należy wskazać nowe, obniżone wynagrodzenie.

Wykonawca - podobnie jak w przypadku odstąpienia od umowy - może jednak zablokować obniżenie mu wynagrodzenia. Musi w tym celu niezwłocznie i bez nadmiernych dolegliwości dla zamawiającego albo usunąć wadę, albo wymienić dzieło na wolne od wad.

Usunięcie wady lub wymiana dzieła

W przypadku zgłoszenia wad dzieła, często najprostszym rozwiązaniem jest usunięcie wad.

Była już mowa o tym, że nawet, gdy zamawiający oświadczył, że odstępuje od umowy albo że dokonuje obniżenia wynagrodzenia, wykonawca może te oświadczenia pozbawić skuteczności. Wystarczy, że usunie wadę albo wymieni dzieło na wolne od wad (co w praktyce oznacza konieczność stworzenia dzieła na nowo).

Zamawiający może także od razu żądać usunięcia wad lub wymiany dzieła na wolne od wad, bez konieczności wcześniejszego odstąpienia od umowy czy obniżania ceny.

Wykonawca powinien usunąć wady lub wymienić dzieło na wolne od wad w rozsądnym czasie, bez nadmiernych niedogodności dla zamawiającego.

Możliwa jest sytuacja, w której zamawiający żąda usunięcia wad, ale dla wykonawcy prostszym rozwiązaniem będzie wymiana dzieła na wolne od wad - i odwrotnie, gdy bardziej opłacalne będzie usunięcie wad zamiast wymiany. Co w takiej sytuacji? Jak przebiega wtedy reklamacja dzieła?

Wybór, czy wadę usuwać, czy wykonywać dzieło na nowo, należy do wykonawcy, pod warunkiem, że doprowadzenie wadliwego dzieła do zgodności z umową w sposób wybrany przez zamawiającego:

  • byłoby niemożliwe; albo
  • w porównaniu z drugim możliwym sposobem doprowadzenia do zgodności z umową wymagałoby nadmiernych kosztów.

Może się okazać, że usunięcie wady lub wymiana dzieła na niewadliwe będzie kosztować więcej niż umówiona wysokość wynagrodzenia wykonawcy. W takiej sytuacji jeśli zamawiający jest przedsiębiorcą, to wykonawca ma prawo odmówić usuwania wad lub wymiany dzieła. Nie oznacza to, że reklamacja dzieła skończy się niczym.  Zamawiający może wtedy:

  • odstąpić od umowy, lub
  • złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny.

Reklamacja dzieła przed jego odebraniem

Inaczej wygląda reklamacja dzieła, gdy dzieło nie zostało jeszcze oddane, a już wiadomo, że wykonywane jest wadliwie lub w sposób sprzeczny z umową.

Zamawiający może kontrolować sposób wykonywania dzieła i wiele osób z tego prawa korzysta. Kontrola może obejmować to, czy dzieło jest wykonywane:

  • niewadliwie, czyli zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, regułami wykonywania prac; lub
  • w sposób zgodny z umową (np. gdy umowa określała, że dzieło ma mieć jakieś specyficzne właściwości, które mają zostać uzyskane).

Przykład 3:

Spółka X zamówiła u projektanta wykonanie dokumentacji projektowej wiaty na śmieci. W umowie określono, że ma ona pomieścić 10 dużych pojemników na śmieci. W trakcie trwania prac projektowych okazało się, że projektant przygotowuje projekt wiaty, która pomieści tylko 8 pojemników. Choć projekt jest przygotowywany zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, to jest sprzeczny z umową. Spółka X może przed odebraniem projektu wezwać projektanta do zmiany sposobu wykonywania projektu, wyznaczając mu odpowiedni termin.

Co jeśli upłynie wyznaczony termin, a wykonawca nie zmieni sposobu wykonywania dzieła? Jeśli odbiór dzieła jeszcze nie nastąpił, to zamawiający (na podstawie art. 636 § 1 Kodeksu cywilnego) może wtedy:

  • odstąpić od umowy o dzieło; albo
  • powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie i żądać zwrotu związanych z tym kosztów.

Jeśli zamawiający odstąpił od umowy o dzieło, to umowa jest traktowana tak, jakby nie została zawarta. Strony powinny sobie zwrócić to, co już sobie przekazały. Zamawiający może dodatkowo żądać zapłaty odszkodowania.

Gdyby było już jednak po odbiorze dzieła, to przedstawione tu zasady nie mają zastosowania. Należy wtedy w razie wykrycia wad korzystać z uprawnień z rękojmi, opisanych wcześniej.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów