Przedsiębiorcy niemający własnego pomysłu na prowadzenie działalności mogą kupić gotowe rozwiązania, które pomogą im prowadzić biznes. Rozliczenie zakupu know-how bardzo często stwarza jednak podatnikom trudności.
W ustawach podatkowych brak jest definicji know-how. Termin ten oznacza zdolność, wiedzę lub umiejętność uzyskania określonego rezultatu lub prowadzenia jakiejś działalności. Składa się z wiadomości i doświadczeń o charakterze technicznym, administracyjnym, finansowym albo innego rodzaju, nadających się do stosowania w pracy przedsiębiorstwa lub do wykonywania zawodu. Pojęcie know-how obejmuje doświadczenia o charakterze technicznym i techniczno-organizacyjnym oraz organizacyjnym, finansowym i handlowym przydatne do prowadzenia przedsiębiorstwa, które nie są związane z cyklem produkcyjnym.
Z szerokiej definicji know-how można zatem wyodrębnić kategorię know-how technicznego oraz (wbrew stanowisku spółki) know-how nietechnicznego, obejmującego wiedzę organizacyjną lub handlową przydatną nie tylko w procesie produkcji.
Rozliczenie zakupu know-how a amortyzacja
Amortyzacji podlegają nabyte wartości niematerialne i prawne o wartości początkowej przewyższającej 3500 zł i przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania:
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,
spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,
licencje,
prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117, z późn. zm.),
wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how).
Jak widać jedną z wartości niematerialnych i prawnych jest know-how, tym samym po spełnieniu wskazanych powyżej przesłanek należy tę wartość amortyzować.
Ustalenie wartości początkowej
Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się:
w razie nabycia w drodze kupna – cenę ich nabycia, to jest kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług; w przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku;
w razie częściowo odpłatnego nabycia, cenę ich nabycia powiększoną o wartość przychodu z tytułu częściowo odpłatnego świadczenia;
w razie wytworzenia we własnym zakresie – koszt wytworzenia, to jest wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za pracę wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych; do kosztu wytworzenia nie zalicza się: kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania;
w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób – wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości;
w razie nabycia w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) wniesionego do spółki kapitałowej, a także udziału w spółdzielni – ustaloną przez podatnika na dzień wniesienia wkładu lub udziału wartość poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej;
w razie otrzymania w związku z likwidacją osoby prawnej, ustaloną przez podatnika wartość poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej.
Cenę nabycia oraz koszt wytworzenia koryguje się o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej; powiększa się ją także o wydatki poniesione na montaż składnika majątku – o ile jest wymagany.
Rozliczenie zakupu know-how a okres amortyzacji
Zgodnie z art. 22m ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od omawianych wartości niematerialnych i prawnych nie może być krótszy niż 60 miesięcy.
Rozliczenie zakupu know-how o wartości poniżej 3500 zł
Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od nabytych know-how, których wartość początkowa nie przekracza 3500 zł. Wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.
Składniki majątku o wartości początkowej równej lub niższej niż 3500 zł mogą być także wpisane do ewidencji środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych; odpisów amortyzacyjnych od ich wartości początkowej dokonuje się na zasadach ogólnych albo jednorazowo – w miesiącu oddania do używania albo w miesiącu następnym.
Składniki majątku wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania.
Odliczenie VAT od know-how
Powyższe regulacje oznaczają, że podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jedynie w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Tym samym wykluczona została możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych tj. do czynności zwolnionych od podatku VAT i czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.
Nabycie know-how uprawnia do odliczania VAT na ogólnych zasadach, czyli pod warunkiem wystąpienia związku takiego wydatku z czynnościami opodatkowanymi.
