Przedsiębiorcy, którzy dokonują transakcji wewnątrzwspólnotowych w niektórych sytuacjach są zobowiązani do dokonania korekty rozliczeń. Niezwykle często problemem jest udzielone skonto przy WDT oraz jego dalsze rozliczenie. Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej!
Czym jest skonto?
Skonto stanowi jedną z form zmniejszenia podstawy opodatkowania w związku z wcześniejszą zapłatą. Udzielenie skonta (rabatu) z tytułu wcześniejszej zapłaty ma jednak charakter warunkowy. Jest ono bowiem stosowane pod warunkiem zawieszającym i powstaje dopiero z chwilą ziszczenia się warunku – w wyniku przedterminowej zapłaty.
W ustawie o podatku od towarów i usług brak jest definicji „skonta”. Z tych też powodów pojęcie to interpretuje się w drodze wykładni językowej. Mały słownik języka polskiego podaje, że skonto to procentowe zmniejszenie sumy należności, przyznane nabywcy towaru na warunkach kredytowych, w razie zapłaty należności gotówką przed umówionym terminem. Natomiast przez rabat rozumie się obniżenie ceny jakiegoś towaru o pewną kwotę.
Jak zatem wynika z powyższych definicji, wspólnym mianownikiem skonta i rabatu jest obniżenie ceny o pewną wartość, przy czym w przypadku tej pierwszej z form zmniejszenia podstawy opodatkowania, musi dodatkowo zaistnieć warunek zapłaty przed umówionym terminem.
W przypadku gdy zostało udzielone skonto przy WDT - pojawia się wątpliwość, czy koniecznym jest wystawienie faktury korygującej.
Jak wynika z art. 29a ust. 10 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania obniża się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen. Z kolei, w myśl art. 106j ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik wystawia fakturę korygującą.
Udzielone skonto przy WDT a informacja na fakturze
Organy podatkowe i sądy administracyjne prezentują dość konsekwentne stanowisko, zgodnie z którym w sytuacji, w której nabywca skorzysta ze skonta, każdorazowo dochodzi do udzielenia rabatu, co oznacza, że sprzedawca powinien wystawić fakturę korygująca według literalnej wykładni przepisu art. 106j ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, np. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 12 stycznia 2016 r., sygn. akt I SA/Wr 1718/15 (orzeczenie nieprawomocne), stwierdzono że skorzystanie z wcześniejszej zapłaty - skonta, ma charakter warunkowy i dopiero z chwilą ziszczenia się warunku, tj. wcześniejszej zapłaty – jest ono udzielone.
Zdaniem organów podatkowych specyfika skonta jest taka, że w momencie dokonywania dostawy towarów/wystawienia faktury sprzedawca nie udziela rabatu, a jedynie informuje o możliwości skorzystania z niego. Wobec powyższego podatnik ma obowiązek wykazania informacji o skoncie na fakturze. W momencie dostawy faktura powinna dokumentować całą wartość sprzedaży.
Powyższego podejścia nie zmienia, w ocenie organów podatkowych, brzmienie art. 106e ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, który wymaga, aby na wystawionej fakturze znajdowała się informacja o kwocie skonta. Zdaniem organów podatkowych jest to tylko informacja dla nabywcy, która nie jest jednoznaczna z udzieleniem rabatu. To na podstawie tej informacji nabywca jest uprawniony do skorzystania ze skonta. Takie podejście uzasadnia brzmienie art. 29a ust. 7 pkt 1 ww. ustawy, który wskazuje, że podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, a więc również skonta. W konsekwencji po otrzymaniu zapłaty w wyznaczonym terminie, zgodnie z treścią art. 106j ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, należy wystawić fakturę korygującą, zmniejszającą podstawę opodatkowania o wartość udzielonego skonta – w celu wykazania rzeczywistych kwot związanych z daną dostawą towarów.
Przykład 1.
Spółka jest podatnikiem VAT czynnym, zarejestrowanym dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych w Polsce. W ramach WDT udziela swoim kontrahentom tzw. skont, czyli rabatów z tytułu wcześniejszej zapłaty za nabywane towary. Co do zasady wysokość rabatu kalkulowana jest jako procent wartości brutto dokonanej dostawy. Zgodnie z ustaleniami kontrahenci mają określony termin na dokonanie zapłaty za nabyte towary (35 dni), liczony od momentu wystawienia faktury. Jak zatem rozliczyć skonto przy WDT?
W przypadku gdy nabywca uiści należność wynikającą z faktury w przyspieszonym terminie, tj. 10 dni, otrzymuje rabat w ustalonej wcześniej wysokości – 3% wartości brutto wykazanej na fakturze. Natomiast w przypadku dokonania zapłaty w standardowym terminie, rabat (skonto) nie przysługuje.
Moment rozliczenia faktury korygującej
Co do zasady, zmniejszenia podstawy opodatkowania można dokonać w przypadku posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę (art. 29a ust. 13 ustawy o VAT). Reguła ta nie ma zastosowania w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, o czym stanowi treść art. 29a ust. 15 ustawy o VAT. Oznacza to, że podatnik powinien ująć fakturę korygującą skonto przy WDT, in minus w rozliczeniu za okres wystawienia tejże korekty.
Należy bowiem podkreślić, że wystawienie faktury korygującej następuje po udzieleniu skonta, tj. dopiero z chwilą ziszczenia się warunku dokonania szybszej zapłaty przez nabywcę. Wystawiona faktura korygująca potwierdzająca udzielenie skonta stanowi zatem podstawę do zmniejszenia podstawy opodatkowania. W związku z tym, obniżenie podstawy opodatkowania, w oparciu o wystawioną fakturę korygującą dokumentującą udzielone skonto przy WDT, powinno zostać uwzględnione okresie, w którym wystawiono tę fakturę korygującą.
Skonto przy WDT a faktura korygująca - przeliczenie kursu walut
Jak wynika z art. 31a ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.
W przypadku gdy faktura dokumentująca udzielone skonto przy WDT została wystawiona w walucie obcej, wówczas podatnik powinien dokonać przeliczenia wartości na złote według kursu ww. waluty obcej aktualnego na dzień roboczy poprzedzający datę powstania obowiązku podatkowego. Należy przy tym wskazać, że kwestia ta zasadniczo nie jest regulowana w ustawie o VAT. Przepis art. 31a ust. 1 ustawy o VAT odnosi się wyłącznie do przeliczania wartości uwzględnionych w fakturach pierwotnych. Nie dotyczy on zaś bezpośrednio kwestii korekt rozliczeń. Biorąc jednak pod uwagę fakt wahań kursów walut w czasie, przeliczanie wartości wyrażonych w walucie obcej według aktualnych kursów, mogłoby prowadzić do znacznych rozbieżności między kwotami uwzględnionymi pierwotnie w rozliczeniu a kwotą korekty. Co więcej, w przypadku wystawienia faktury korygującej dokumentującej udzielenie zbiorczych rabatów, możliwe jest przeliczenie przez wystawcę kursu walut obcych według kursu na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej.
Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 25 listopada 2015 r., syg. ILPP4/4512-1-290/15-2/HW), w której czytamy, że:
"(...) W związku z powyższym, Spółka stoi na stanowisku, że w przypadku, gdy cena wyrażona jest w walucie obcej kursem wymiany walut właściwym do przeliczenia na PLN kwot wykazanych w walutach obcych, wynikających każdorazowo ze zbiorczych faktur korygujących w ramach korekty cen dla celów podatku VAT - jest średni kurs wymiany waluty ogłaszany przez Narodowy Bank polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia zbiorczej faktury korygującej. Powołując brzmienie art. 31A ust. 1 i 2 Ustawy VAT Spółka stwierdza że ich literalne brzmienie odnosi się wyłącznie do przeliczania na PLN kwot, które są wyrażone w walucie obcej na fakturach, jednakże w ocenie Spółki, uzasadnione jest analogiczne stosowanie tych zasad również do kwot wyrażonych w walucie obcej na fakturach korygujących (w tym także zbiorczych fakturach korygujących), które odnoszą się do danych, poszczególnych faktur pierwotnych, (...) W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe (...)".
