Od 1 lipca 2018 r. obowiązuje mechanizm podzielonej płatności, tzw. split payment. Jest to narzędzie wprowadzone przez ustawodawcę, które ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego w Polsce. Główną przyczyną wprowadzenia takiego rozwiązania była powiększająca się luka podatkowa VAT. Split payment budzi nadal wiele wątpliwości wśród przedsiębiorców, którzy zadają sobie pytanie: split payment - dla kogo obowiązkowy? Czy każdy może stosować płatność z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności? Sprawdźmy!
Na czym polega mechanizm podzielonej płatności?
Split payment - dla kogo obowiązkowy i na czym polega? W uproszczeniu jest to jeden ze sposobów zapłaty w obrocie gospodarczym. Polega na wysyłce przelewu za fakturę VAT z wykorzystaniem tzw. komunikatu przelewu. Zgodnie z art. 108a ust. 2 ustawy o VAT, przedsiębiorcy mogą dokonać zapłaty na rachunek VAT całości lub części kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze. Natomiast wartość netto faktury może zostać uregulowana poprzez wpłatę na zwykły rachunek bankowy, rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej sprzedawcy lub rozliczona w inny sposób (w tym również gotówką).
Przykład 1.
Pani Anna prowadząca firmę XYZ 2 maja 2023 roku dokonała zakupu sprzętu od firmy ABC. Wartość transakcji to 10 000 zł netto. Czy pani Anna może wpłacić podatek VAT z faktury, wykorzystując mechanizm podzielonej płatności, a kwotę netto uregulować gotówką?
W związku z tym, że przepisy nie obligują przedsiębiorcy do zapłaty całej wartości faktury z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności, pani Anna może wpłacić kwotę podatku VAT na specjalny rachunek VAT sprzedawcy, a wartość netto zapłacić w formie gotówkowej.
Kto może stosować płatność z wykorzystaniem split payment?
Rozliczenie transakcji z zastosowaniem split payment może być rozwiązaniem dobrowolnym, a tym samym leży w gestii nabywcy. Co ważne, z mechanizmu podzielonej płatności mogą skorzystać wyłącznie przedsiębiorcy dokonujący zakupu od innych przedsiębiorców, a więc w przypadku transakcji tzw. B2B. Wynika to z art. 108a ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wyodrębnioną kwotą podatku VAT, mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności. Kluczowym jest tutaj wskazanie, że z płatności split payment mogą korzystać podatnicy, a więc ustawodawca nie dał takiej możliwości osobom prywatnym, które nie posiadają statusu podatnika.
Przykład 2.
11 maja 2022 roku roku pani Sandra dokonała zakupu biżuterii w sklepie jubilerskim jako osoba prywatna. W związku z długim terminem oczekiwania na realizację zamówienia otrzymała pro formę, na podstawie której zmuszona jest do dokonania wpłaty zaliczki. Czy w związku z wejściem w życie mechanizmu podzielonej płatności może dokonać przelewu bankowego z wykorzystaniem split payment?
Co do zasady z mechanizmu podzielonej płatności mogą korzystać wyłącznie przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą. W związku z tym, jeżeli pani Sandra dokonała zakupu jako osoba prywatna, nie ma możliwości zapłaty podatku VAT na specjalny rachunek VAT sprzedawcy, ponieważ jest to tzw. transakcja B2C. W takiej sytuacji zaliczka może zostać uregulowana gotówką lub w formie zwykłego przelewu bankowego.
Split payment - dla kogo obowiązkowy?
Obowiązkowe zastosowanie split payment wystąpi, gdy łącznie spełnione zostaną warunki:
- wartość brutto transakcji wynosi powyżej 15 000 zł lub równowartość tej kwoty,
- co najmniej jedna pozycja z faktury zawarta została w załączniku 15 ustawy o VAT,
- sprzedawca oraz odbiorca są podatnikami (transakcja B2B, niezależnie czy nabywcą jest podatnik VAT czynny czy zwolniony).
Przykład 3.
Pan Jan, prowadzący firmę CDE, 2 maja 2023 roku dokonał zakupu 50 sztuk jednostek pamięci HDD oraz 50 sztuk dysków SSD na łączną kwotę 25 000 zł brutto. Czy w związku z dokonaniem zakupu towarów wymienionych w załączniku 15 ustawy o VAT ma on obowiązek dokonać zapłaty z wykorzystaniem split payment?
Tak, w związku z tym, że przedmiotem sprzedaży są pozycje wymienione w załączniku 15 ustawy o VAT, a wartość transakcji przekroczyła kwotę 15 000 zł brutto pan Jan ma obowiązek zapłaty z wykorzystaniem split payment.
Jak wystawić fakturę split payment?
W celu wystawienia faktury objętej mechanizmem split payment w systemie wFirma.pl należy przejść do zakładki: PRZYCHODY » SPRZEDAŻ » WYSTAW » FAKTURĘ gdzie w podzakładce KSIĘGOWE jako Skutek księgowy należy wybrać opcję:
- PODZIELONA PŁATNOŚĆ - w przypadku sprzedaży towarów,
- USŁUGI BUDOWLANE - PRZYPADEK SZCZEGÓLNY - w przypadku sprzedaży usług.
Dzięki temu na wydruku faktury zostanie automatycznie zamieszczona adnotacja "mechanizm podzielonej płatności" która jest obowiązkowym elementem faktury w sytuacji gdy transakcja objęta jest obligatoryjnym mechanizmem split payment.
