0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Sprzedaż gruntu nieujętego w ewidencji środków trwałych

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Składnikiem majątku wykorzystywanym w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej może być nie tylko budynek czy lokal mieszkalny, lecz także niezabudowany grunt. W przypadku sprzedaży obowiązują pewne szczególne regulacje podatkowe. W naszym artykule zastanowimy się, jak pod względem podatkowym ujmowana jest sprzedaż gruntu nieujętego w ewidencji środków trwałych.

Zasady opodatkowania sprzedaży gruntu

Jeżeli grunt jest składnikiem majątkowym wykorzystywanym na potrzeby firmowe i planowana jest jego sprzedaż, to trzeba zwrócić uwagę na treść art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy PIT.

Przepis ten podaje, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste ich użytkowanie. Wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia.

Taka konstrukcja przepisów wskazuje nam zatem, że wydatek poniesiony na zakup gruntu nie stanowi kosztu bieżącego. Przedsiębiorca może go rozliczyć dopiero w momencie sprzedaży poprzez pomniejszenie przychodu o koszt nabycia gruntu.

Wydatek na nabycie gruntu jest uwzględniany w rozliczeniu dopiero na etapie sprzedaży gruntu, a nie w okresie rozliczeniowym, w którym doszło do nabycia.

Amortyzacja gruntów

Większość składników majątkowych stanowi dla przedsiębiorców środki trwałe, które zgodnie z art. 22 ust. 8 ustawy PIT podlegają amortyzacji, a dokonane odpisy amortyzacyjne stanowią koszt uzyskania przychodów.

To powoduje, że wartość początkowa środka trwałego nie jest ujmowana jednorazowo w kosztach (z pewnymi wyjątkami), lecz poprzez systematyczne odpisy amortyzacyjne.

Jednakże koniecznie należy podkreślić, że zgodnie z art. 22c ustawy PIT amortyzacji nie podlegają:

  1. grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów;
  2. budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu;
  3. dzieła sztuki i eksponaty muzealne;
  4. wartość firmy, jeżeli powstała ona w inny sposób niż określony w art. 22b ust. 2 pkt 1 i 1a;
  5. składniki majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej albo zaprzestania działalności, w której te składniki były używane; w tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono albo zaprzestano tej działalności

– zwane odpowiednio środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi.

W konsekwencji grunty, choć nie podlegają amortyzacji, to jednak są odpowiednio nazywane środkami trwałymi. 

To oznacza, że jeżeli grunt stanowi własność lub współwłasność podatnika i jest wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, to jest on środkiem trwałym nawet pomimo braku możliwości dokonywania podatkowych odpisów amortyzacyjnych od jego wartości początkowej.

Grunty nie podlegają amortyzacji, jednakże pomimo tego stanowią środki trwałe w prowadzonej działalności gospodarczej.

Sprzedaż gruntu nieujętego w ewidencji środków trwałych

Przechodząc zatem do przedstawionego problemu, należy zastanowić się, w jaki sposób zakwalifikować sprzedaż gruntu, który nie został ujęty w ewidencji środków trwałych.

Pierwszą czynnością jest ustalenie źródła przychodu i rozważenie, czy w tym przypadku mamy do czynienia z pozarolniczą działalnością gospodarczą. 

Jak stanowi art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy PIT przychodem z działalności gospodarczej są przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą.

Kierując się wykładnią językową, należy zauważyć, że przedstawiony przepis posługuje się sformułowaniem „podlegające ujęciu”, a nie „ujęte”. 

To powoduje, że dla zakwalifikowania danego składnika majątku jako środka trwałego nie ma znaczenia kryterium formalne w postaci wpisania do ewidencji ŚT. Kluczowe jest to, czy obiektywnie dany składnik spełnia kryteria środka trwałego i jest wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

W konsekwencji nieujęcie gruntu w ewidencji ŚT nie oznacza, że przestaje on być środkiem trwałym. Pamiętajmy, że wpisanie danego składnika do ewidencji jest skutkiem, a nie przyczyną tego, że dany składnik majątku jest środkiem trwałym.

Powyższa regulacja obowiązuje od 1 stycznia 2015 roku, co oznacza, że od tej daty za  przychód z działalności gospodarczej uważa się zysk z odpłatnego zbycia składników majątku, które spełniają ustawową definicję środka trwałego podlegającego ujęciu w ewidencji środków trwałych, niezależnie od tego, czy podatnik wprowadził te składniki, czy też ich nie wprowadził do ewidencji.

Powyższe znajduje również potwierdzenie w wydawanych przez fiskus interpretacjach indywidualnych, czego przykładem jest pismo Dyrektora KIS z 20 grudnia 2019 roku (nr 0114-KDIP3-2.4011.547.2019.1.AC). Organ podatkowy stwierdził, że mimo iż grunty nie podlegają amortyzacji podatkowej, to dotyczą ich wszelkie konsekwencje związane z ich statusem jako środków trwałych czy też wartości niematerialnych i prawnych, w szczególności podatnik ma obowiązek wprowadzić je do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. 

Stanowi o tym przepis art. 22d ust. 2 ustawy PIT, w którego myśl składniki majątku, o których mowa w art. 22a–22c, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Suma powyższych rozważań prowadzi zatem do wniosku, że sprzedaż gruntu nieujętego w ewidencji środków trwałych również stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, dla kwalifikacji nie jest bowiem istotne to, czy podatnik wpisał grunt do ewidencji, lecz to, czy obiektywnie wykorzystywał go na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

W powyższym przypadku sprzedaż gruntu będzie klasyfikowana jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Od uzyskanego przychodu przedsiębiorca będzie mógł odjąć wydatek na nabycie gruntu, który w tym wypadku stanowić będzie koszt uzyskania przychodu.

Sprzedaż gruntu nieujętego w ewidencji środków trwałych jest uznawana za przychód z działalności gospodarczej. Nie ma w tym przypadku znaczenia, że grunt nie został wpisany do ewidencji, ponieważ decydujące znaczenie mają okoliczności faktycznie, tzn. rzeczywiste wykorzystywanie gruntu na potrzeby firmowe, co w konsekwencji czyni grunt środkiem trwałym.

Przedstawione powyżej reguły obowiązują już od dłuższego czasu, jednak warto przypomnieć, że dla klasyfikacji danego składnika majątku istotne jest jego obiektywne przeznaczenie. To, czy określone mienie, w tym grunty, zostało wpisane do ewidencji środków trwałych, ma znaczenie drugorzędne na etapie sprzedaży.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów