Przeważnie składniki majątku wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej są kwalifikowane jako środki trwałe. Pozwala to na ujmowanie w kosztach podatkowych odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od ich wartości początkowej. Z założenia środek trwały ma być wykorzystywany w działalności przez dłuższy czas. Mogą jednak zdarzyć się takie sytuacje, gdy konieczna jest sprzedaż środka trwałego przed upływem roku od dnia wprowadzenia go do ewidencji. Poniżej przedstawiamy analizę podatkową takiej sytuacji.
Definicja środka trwałego
Definicję środka trwałego odnajdziemy w art. 22a ustawy PIT. Zgodnie z tym przepisem są to stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
- maszyny, urządzenia i środki transportu,
- inne przedmioty
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy podobnej.
W powyższej definicji kluczowe jest stwierdzenie, że za środki trwałe uważa się rzeczy o przewidywanym okresie dłuższym niż rok. Kryterium to jest jednym z warunków uznania danego składnika majątku za środek trwały.
Element subiektywny w definicji środka trwałego
Trzeba jednak zaznaczyć, że opisane przewidywanie wykorzystywania danej rzeczy dłużej niż rok stanowi subiektywne kryterium uzależnione wyłącznie od planowania podatnika. Ani przepisy ustawy PIT, ani też żadne inne regulacje nie wyjaśniają, w jaki sposób owo przewidywanie powinno przebiegać. Nie ma również żadnych wytycznych czy wskazówek w tym zakresie. Powoduje to, że przewidywanie wykorzystania środka trwałego dłużej niż rok jest całkowicie zależne od woli podatnika i co istotne kwalifikacja taka może ulec zmianie.
W rezultacie subiektywne uznanie przez podatnika, że konkretny składnik majątku będzie wykorzystywany dłużej niż rok, pozwala na dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od takiego przedmiotu zgodnie z przepisami ustawowymi. Zgodnie z art. 22h ustawy PIT odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu) do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór.
Sprzedaż środka trwałego przed upływem roku a konsekwencje podatkowe
Przede wszystkim wskazać należy, że sprzedaż środka trwałego przed upływem roku nie wywołuje negatywnych konsekwencji podatkowych dla przedsiębiorcy.
Wskazany okres jednego roku nie jest w tym przypadku w żaden sposób wiążący. Dodatkowo, skoro to w gestii podatnika leży decyzja o sposobie wykorzystywania danej rzeczy, to może on postanowić o rozdysponowaniu środka trwałego dużo wcześniej. Ponadto również w tym zakresie nie ma w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisu, który zabraniałby sprzedaży środka trwałego przed upływem roku od momentu wprowadzenia do ewidencji środków trwałych.
Powyższe powoduje, że niezależnie od tego, czy sprzedaż środka trwałego nastąpi przed czy też po upływie roku, stosujemy te same zasady opodatkowania. W takim przypadku przychodem ze sprzedaży będzie cena, za jaką środek trwały zostanie sprzedany. Kosztem uzyskania przychodu w tym zakresie będą wydatki na nabycie środka trwałego pomniejszone o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych.
Co więcej, podkreślenia wymaga, że sprzedaż środka trwałego przed upływem roku nie powoduje konieczności korygowania dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych. Odpisy takie zostały bowiem dokonane zgodnie z przepisami prawa i nie ma potrzeby ich korekty.
Powyższe zagadnienia mają swoje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 22 grudnia 2015 r., sygn. ITPB1/4511-1031/15/PSZ:
"(...)Przewidywany okres użytkowania dłuższy niż rok jest jednym z warunków, którego spełnienie pozwala uznać dany składnik majątku za środek trwały. Decyzja o tym, jak długo składnik majątku będzie wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, należy do podatnika.
Z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wynika, jakie kryteria podatnik powinien brać pod uwagę, przewidując długość okresu użytkowania. Ocena ta może opierać się na subiektywnych przewidywaniach. W sytuacji, gdy zakłada Pan, że składnik majątku (o ile jest on kompletny i zdatny do użytku) będzie użytkowany w działalności gospodarczej dłużej niż rok, ten składnik majątku należy uznać za środek trwały. Takiej kwalifikacji nie zmienia sprzedaż składnika majątku przed upływem roku od jego nabycia.
Biorąc pod uwagę uregulowania zawarte w cytowanej ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przedstawione zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, że przychody uzyskane z tytułu sprzedaży opisanego we wniosku budynku hotelowego, stanowią dla Pana przychody ze źródła o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy, tj. z pozarolniczej działalności gospodarczej.(...)"
Podsumowując nie ma przeciwwskazań, aby podatnik dokonał sprzedaży środka trwałego kilka miesięcy po jego wprowadzeniu do ewidencji środków trwałych. Sprzedaż środka trwałego przed upływem roku nie spowoduje obowiązku skorygowania dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych, ponieważ były one dokonywane zgodnie z przepisami.
