Polski Ład wprowadził do ustaw o podatkach dochodowych nowe formy preferencji podatkowych, które mają zachęcić przedsiębiorców do inwestowania w nowoczesne rozwiązania technologiczne. Przykładem będzie tutaj ulga na prototyp oraz ulga na robotyzację. Ciekawym zagadnieniem wartym wyjaśnienia jest możliwość jednoczesnego skorzystania z obu ulg.
Ulga na prototyp
Na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych ulga na prototyp została uregulowana w art. 18ea ustawy o CIT. Przepis ten podaje, że podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych odlicza od podstawy opodatkowania kwotę stanowiącą 30% sumy kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia na rynek nowego produktu, przy czym wysokość odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć 10% dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów niż z zysków kapitałowych.
Przez produkcję próbną nowego produktu rozumie się etap rozruchu technologicznego produkcji niewymagający dalszych prac projektowo-konstrukcyjnych lub inżynieryjnych, którego celem jest wykonanie prób i testów przed uruchomieniem procesu produkcji nowego produktu, powstałego w wyniku prowadzenia przez podatnika prac badawczo-rozwojowych, przy czym etap rozruchu technologicznego obejmuje okres od momentu poniesienia pierwszego kosztu związanego z tym etapem do momentu rozpoczęcia produkcji nowego produktu.
Za koszty produkcji próbnej nowego produktu uznaje się m.in. cenę nabycia lub koszt wytworzenia fabrycznie nowych środków trwałych niezbędnych do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu, zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji. Zgodnie z KŚT 493 w grupie „Roboty” znajdują się:
- roboty przemysłowe;
- inne urządzenia stanowiące zestaw przeprogramowanych manipulatorów i urządzeń sterujących, służące do wykonywania funkcji ruchowych, dysponujące możliwością swobodnego programowania zmian pozycji i kolejności operacji roboczych.
Powyższe oznacza zatem, że w ramach ulgi na prototyp można od podstawy opodatkowania odliczyć zakup robota przemysłowego.
Odliczenie ulgi na prototyp przysługuje, jeżeli koszty produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia na rynek nowego produktu:
- zostały faktycznie poniesione w roku podatkowym, za który jest dokonywane odliczenie;
- nie zostały podatnikowi zwrócone w żadnej formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia na rynek nowego produktu. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość jego dochodu jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie 6 lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.
Ulga na robotyzację
Ulga na robotyzację została uregulowana w art. 38eb ustawy o CIT. W przepisie tym możemy przeczytać, że podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych może odliczyć od podstawy opodatkowania kwotę stanowiącą 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych w roku podatkowym na robotyzację, przy czym kwota odliczenia nie może przekraczać kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych.
Za koszty uzyskania przychodów poniesione na robotyzację uznaje się m.in. koszty nabycia fabrycznie nowych robotów przemysłowych. Zgodnie zaś ze wskazanym artykułem przez robota przemysłowego rozumie się automatycznie sterowaną, programowalną, wielozadaniową i stacjonarną lub mobilną maszynę, o co najmniej 3 stopniach swobody, mającą właściwości manipulacyjne bądź lokomocyjne dla zastosowań przemysłowych, która spełnia łącznie następujące warunki:
- wymienia dane w formie cyfrowej z urządzeniami sterującymi i diagnostycznymi lub monitorującymi w celu zdalnego: sterowania, programowania, monitorowania lub diagnozowania;
- jest połączona z systemami teleinformatycznymi, usprawniającymi procesy produkcyjne podatnika, w szczególności z systemami zarządzania produkcją, planowania lub projektowania produktów;
- jest monitorowana za pomocą czujników, kamer lub innych podobnych urządzeń;
- jest zintegrowana z innymi maszynami w cyklu produkcyjnym podatnika.
Odliczenie w ramach ulgi na robotyzację ma zastosowanie do kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację od początku roku podatkowego, który rozpoczął się w 2022 roku, do końca roku podatkowego, który rozpoczął się w 2026 roku. Podatnik korzystający z odliczenia składa w terminie złożenia zeznania, w którym dokonuje tego odliczenia, informację, według ustalonego wzoru, zawierającą wykaz poniesionych kosztów podlegających odliczeniu.
Równoczesne stosowanie ulg jest dopuszczalne
Jak wynika z art. 18ea ust. 9 pkt 2 ustawy o CIT, odliczenie ulgi na prototyp przysługuje, jeżeli koszty produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia na rynek nowego produktu nie zostały podatnikowi zwrócone w żadnej formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
W związku z tym pojawia się pytanie, czy w pozostałej nieodliczonej części wydatku możliwe jest skorzystanie z ulgi na robotyzację. Do podobnej sytuacji odniosło się Ministerstwo Finansów w odpowiedzi dla dziennikarza dotyczącej ulgi, o której mowa w art. 18ea i 38eb ustawy o CIT (ID informacji 580367). Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów dotyczą przypadku, w którym wobec zakupionego robota najpierw skorzystano z ulgi na produkcję próbną w wysokości 30% ceny jego nabycia, i wskazują, że jedynie pozostałe 70% ceny nabycia może stanowić podstawę ewentualnego odliczenia w ramach ulgi na robotyzację (w wysokości 50% od tych 70%, co wynika z art. 38eb ust. 1 ustawy o CIT).
Również w interpretacji Dyrektora KIS z 21 lutego 2023 roku (nr 0114-KDIP2-1.4010.232.2022.2.MR) czytamy, że jeżeli koszty produkcji próbnej będą również stanowić podstawę do ustalenia innych odliczeń od podstawy opodatkowania, to ich wartość, od której oblicza się 30% wartości przysługującego odliczenia, powinna podlegać zmniejszeniu o dokonane odliczenia z innych tytułów.
W ocenie organu takie postępowanie wynika z literalnego brzmienia ww. art. 18ea ust. 9 pkt 2 ustawy o CIT. Zgodnie z jego brzmieniem odliczenie nie przysługuje, gdy koszty produkcji próbnej (cena nabycia, koszt wytworzenia) zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Zatem np., gdy odliczeniu w ramach ulgi na robotyzację będzie podlegać 50% ceny nabycia środka trwałego (poprzez odpisy amortyzacyjne), pozostałe 50% może stanowić podstawę do ustalenia ulgi na produkcję próbną w wysokości 30% z tych 50%.
Przykład 1.
Spółka zakupiła robota przemysłowego wykorzystywanego do produkcji próbnej. Koszt nabycia robota to 1 000 000 zł. Spółka zamierza jednocześnie skorzystać z ulgi na prototyp oraz z ulgi na robotyzację. W jakiej wysokości może ona dokonać odliczenia poszczególnej ulgi?
W ramach ulgi na robotyzację spółka może odliczyć 500 000 zł (50%). Natomiast w ramach ulgi na prototyp może odliczyć 150 000 zł (30% z pozostałych 50%).
Dopuszczalność jednoczesnego stosowania 2 ulg podatkowych jest bardzo korzystnym rozwiązaniem dla podatników inwestujących w nowe technologie. Warto przy tym pamiętać, że możliwość odliczenia ulgi na robotyzację ma charakter limitowany, ponieważ odliczenie obejmuje wydatki poniesione od początku roku podatkowego, który rozpoczął się w 2022 roku, do końca roku podatkowego, który rozpoczął się w 2026 roku.
