Zakup takich sprzętów jak komputer czy telefon nie wzbudzają większych emocji – mogą to być rzeczy drogie, ale zawsze ma się na uwadze pewien margines błędu, który związany jest z zakupem elektroniki. Jednak co w sytuacji zakupu kosztujących czasami kilka milionów zł maszyn specjalistycznych wykorzystywanych np. w stolarce, inżynierii, lecznictwie, kosmetyce, wyspecjalizowanej produkcji itp.? W jaki sposób umowa zakupu maszyny może zabezpieczyć kupującego w zakresie przekazania prawidłowego przedmiotu w określonym terminie oraz usunięcia ewentualnych wad, gdyby pojawiły się one w nabytej maszynie?
Umowa sprzedaży
Przede wszystkim przy nabywaniu maszyny, która jest droższa i która stanowi spory wydatek osoby fizycznej czy przedsiębiorstwa, niezbędne jest zawarcie umowy sprzedaży w formie pisemnej. Jest to istotne, aby w przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości wiedzieć, kto za nie odpowiada. Niejednokrotnie bowiem przy podpisywaniu umowy sprzedający podaje dane, które nie wybrzmiały podczas poprzednich rozmów.
Przykład 1.
Pani Marta prowadzi działalność gospodarczą w zakresie kosmetyki. Postanowiła ona nabyć maszyny do depilacji o wartości kilkuset tysięcy zł. Zgłosiła się do niej pani Janina, która takowe sprzedawała. Ustalała ona wszelkie kwestie, wszystkim zajmowała się sama. Po uzgodnieniu kwestii ceny, daty dostarczenia towaru i płatności pani Marta otrzymała projekt umowy. W komparycji wskazano, że sprzedawcą jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a pani Janina nie figurowała nawet jako członek zarządu, wspólnik czy prokurent. Wobec tego radca prawny pani Marty wskazał, że taka umowa byłaby zawarta w sposób nieważny, z osobą nieuprawnioną do reprezentacji spółki. Pani Janina w odpowiedzi okazała pełnomocnictwo udzielone jej przez zarząd do zawarcia tej konkretnej umowy. W takiej sytuacji umowa zostanie zawarta w sposób ważny, przez pełnomocnika, ale jakiekolwiek roszczenia w związku z jej wykonywaniem pani Marta będzie zgłaszała do spółki.
Powyższy przykład potwierdza, że weryfikacja kontrahenta jest bardzo ważna. Gdyby nie dopytanie o pełnomocnictwo, którego załączenie do umowy jest niezbędne, spółka mogłaby wskazywać, że nic nie wie o kontrakcie i w ten sposób doprowadzić do nieważności umowy, zwrotu zapłaty oraz niedostarczenia maszyn, co dla prowadzącego działalność gospodarczą jest kluczowe do tego, aby móc wykonywać pracę i uzyskiwać z tego tytułu dochody.
Data i sposób dostarczenia maszyny
W umowie sprzedaży w sposób precyzyjny należy określić datę realizacji umowy – dostarczenia jej do kupującego. Kupujący musi mieć jasno określone, do jakiego dnia sprzęt zostanie mu przekazany.
Przykład 2.
Dostarczenie przedmiotu umowy kupującemu nastąpi najpóźniej do 14 sierpnia 2024 roku, w dniach od poniedziałku do piątku, od godziny 8.00 do godziny 20.00, w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez kupującego. O dacie dostawy sprzedający poinformuje kupującego z co najmniej 2-dniowym wyprzedzeniem.
Takie zapisy jasno wskazują, kiedy ma się odbyć dostarczenie towaru, tak aby mogła być przy nim obecna osoba nadzorująca sprzedaż, która zweryfikuje stan maszyny i poprawność jej działania.
Zabezpieczeniem daty dostarczenia towaru w terminie może być zastrzeżenie kary umownej na rzecz kupującego.
Przykład 3.
W przypadku opóźnienia w terminie dostawy kupujący będzie uprawniony do obciążenia sprzedającego karą umowną, w wysokości 0,05% wysokości wynagrodzenia brutto za każdy dzień obciążenia. Zastrzeżona kara umowna nie stoi na przeszkodzie dochodzenia odszkodowania przenoszącego wartość kary umownej.
Rękojmia za wady maszyny
W toku użytkowania maszyny, a nawet jeszcze przed, mogą ujawnić się jej wady fizyczne – może ona nie działać tak jak trzeba albo nie działać wcale.
W umowie warto wskazać, jak zgłaszać takie wady i w jakim zakresie będzie za nie odpowiedzialny sprzedający.
Przykład 4.
Sprzedający jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli wykonany przedmiot umowy ma wady zmniejszające jego wartość lub użyteczność ze względu na cel określony w umowie. Sprzedający jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne przedmiotu umowy, istniejące w czasie dokonywania czynności odbioru oraz za wady powstałe po odbiorze, lecz z przyczyn tkwiących w przedmiocie w chwili odbioru. Wady fizyczne należy zgłosić w terminie 3 dni od ich wykrycia, na adres e-mail wskazany w umowie jako kontaktowy sprzedającego. Sprzedający po zgłoszeniu wady dokona w terminie 5 dni oględzin rzeczy w miejscu jej położenia, a następnie niezbędnych napraw, wymiany części celem przywrócenia maszyny do stanu bez wad. Proces usuwania wad powinien zakończyć się w terminie 21 dni od daty jej zgłoszenia.
Można też użyć dodatkowych zabezpieczeń, związanych z niewykonywaniem obowiązków wynikających z rękojmi – w przypadku opóźnienia z dokonaniem oględzin, naprawy czy wymiany przedmiotu umowy można wskazać, że kupujący będzie mógł naliczać karę umowną, w określonej wysokości. Najlepiej wskazać to jako procent wartości całej umowy.
Gwarancja
Poza rękojmią, która wynika bezpośrednio z przepisów prawa – jej udzielenie nie musi być nawet wpisane do umowy sprzedaży – strony mogą zawrzeć także umowę gwarancji.
Udzielenie gwarancji przez producenta jest istotne dla nabywcy, który ma pewność, że w przypadku wad sprzętu nie pozostanie on sam, a będzie miał możliwość zgłoszenia tego faktu i zostanie mu udzielona profesjonalna pomoc przez osobę, która wytworzyła maszynę.
Przykład 5.
Producent udziela gwarancji na nabytą maszynę przez okres 48 miesięcy od daty nabycia przedmiotu umowy. W okresie gwarancyjnym jest on zobowiązany do wymiany – na własny koszt i własnym staraniem, przy użyciu własnych materiałów i części – zużytych materiałów i części eksploatacyjnych oraz do przeprowadzenia wynikających z przepisów prawa i zaleceń producenta czynności, takich jak przeglądy serwisowe, pomiary, sprawdzenie poprawności działania. W okresie gwarancyjnym producent ponosi odpowiedzialność za wady wykonanych robót z uwzględnieniem ich wartości użytkowej, technicznej lub estetycznej. Usunięcie wad może polegać w szczególności na usunięciu usterek, wymianie wadliwych lub zużytych elementów na wolne od wad.
Takie gwarancje najczęściej mają postać odrębnych od umowy kart gwarancyjnych, które stanowią załącznik do umowy sprzedaży.
Producentem najczęściej będzie bowiem inny podmiot niż sprzedawca – np. w sytuacji zamawiania maszyny w hurtowni czy wyspecjalizowanym sklepie, także internetowym. Przy zamawianiu jej bezpośrednio od producenta taka gwarancja może być zawarta już w treści umowy.
Gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa
Kolejną możliwością zabezpieczenia roszczeń kupującego związanych z wydaniem mu przedmiotu umowy jest zawarcie przez sprzedającego umowy z bankiem czy inną instytucją finansową, która zobowiąże bank czy instytucję do wypłacenia określonej sumy pieniędzy z tytułu niewykonania umowy – niedostarczenia maszyny w terminie albo niewykonania obowiązków związanych z rękojmią, gwarancją.
Wówczas kupujący może zwrócić się do tej instytucji z wnioskiem o zapłatę kwoty.
Kupujący powinien jednak w takim przypadku dokładnie określić swoje oczekiwania co do podmiotu wypłacającego, tj. instytucji, która będzie zobligowana do zapłaty określonej sumy pieniężnej na wypadek niewykonania obowiązków przez sprzedającego. Warto też określić okres, w którym ta instytucja będzie zobowiązana do zapłaty. Może to być pierwszy etap związany z samym wydaniem przedmiotu umowy, ale można rozciągnąć go również na czas objęcia przedmiotu umowy rękojmią lub gwarancją.
Umowa zakupu maszyny - podsumowanie
Istnieje wiele możliwości zabezpieczenia sytuacji osoby kupującej. Ważne jest ustalenie priorytetów w tej umowie – jakie znaczenie ma terminowe wydanie przedmiotu umowy, a jakie np. odpowiedzialność za wady, które ujawnią się w toku użytkowania zakupionego sprzętu.
Są przedsiębiorstwa, które zatrudniają specjalistów – inżynierów, mechaników, którzy samodzielnie będą naprawiać sprzęt, a rękojmia czy gwarancja będzie miała dla nich drugorzędne znaczenie. Najważniejsze będzie sprawne wydanie przedmiotu umowy. Dla innych kluczowe znaczenie będzie miała możliwość serwisowania i będą oni w stanie zapłacić więcej właśnie ze względu na tę kwestię.
Uzyskanie odpowiednich zabezpieczeń jest w interesie kupującego, dla którego najlepszą opcją będzie skorzystanie z pomocy prawnika, który zaproponuje najlepsze rozwiązania, dostosowane do jego potrzeb.
Polecamy:
