Korekta deklaracji podczas czynności sprawdzających - warto wiedzieć

Kontrola podatkowa ma na celu wyjaśnienie ewentualnych nieprawidłowości księgowych, do których może dojść w każdej firmie. Czy korekta deklaracji podczas czynności sprawdzających jest możliwa? O tym poniżej.

Czynności sprawdzające w kontroli podatkowej

Urzędy skarbowe wszczynają kontrolę podatkową, jeśli zauważą nieprawidłowości księgowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Może to wynikać m.in. ze źle obliczonego i odprowadzonego podatku, jak również całkowitego zaprzestania lub nieterminowego wykonywania obowiązków skarbowych względem państwa. W trakcie kontroli podatkowej urzędnicy mają prawo do weryfikacji zgromadzonych dokumentów, mogą także przepytywać zarówno przedsiębiorcę, jak i zatrudnianych przez niego pracowników. Zakres i czas trwania takiej kontroli jest uzależniony od nieprawidłowości, jakie zauważył urząd skarbowy, przy czym zgodnie z treścią art. 55 ust. 1 Ustawy – Prawo przedsiębiorców czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w 1 roku kalendarzowym nie może przekraczać w odniesieniu do:

• mikroprzedsiębiorców – 12 dni roboczych,
• małych przedsiębiorców – 18 dni roboczych,
• średnich przedsiębiorców – 24 dni roboczych,
• pozostałych przedsiębiorców – 48 dni roboczych.

Tak naprawdę czynności sprawdzających nie należy utożsamiać z pojęciem kontroli podatkowej. Są one zakresowo węższe od samej kontroli i co do zasady ją poprzedzają. Sama kontrola podatkowa jest dużo bardziej sformalizowanym procesem, który pojawia się, gdy urząd skarbowy ma podstawy, by sądzić, że w danym przedsiębiorstwie doszło do naruszenia prawa. Zgodnie z treścią art. 272 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa czynności sprawdzające mogą być podjęte wyłącznie, gdy ma to na celu:

• sprawdzenie terminowości składania deklaracji, wpłacania podatków, w tym również pobieranych przez płatników oraz inkasentów;
• stwierdzenie formalnej poprawności deklaracji podatkowych;
• ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami;
• weryfikację poniesionych przez podatnika wydatków i uzyskanych przychodów (dochodów) opodatkowanych lub przychodów (dochodów) nieopodatkowanych – w zakresie niezbędnym do ujawnienia podstawy opodatkowania z tytułu przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych;
• weryfikację danych i dokumentów przedstawionych przez podatników dokonujących rejestracji podatkowej;
• weryfikację danych i dokumentów przedstawionych przez podmioty dokonujące zgłoszenia rejestracyjnego zgodnie z art. 16 Ustawy z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym oraz zgłoszenia rejestracyjnego uproszczonego zgodnie z art. 16b tej ustawy;
• sprawdzenie spełnienia warunków uprawniających do opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek oraz rzetelności i terminowości składania oświadczenia podatnikowi przez jej udziałowca albo akcjonariusza, o których mowa w rozdziale 6b Ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych.

Korekta deklaracji podczas czynności sprawdzających

Czynności sprawdzające, podobnie jak czynności przeprowadzane w ramach kontroli podatkowej, nie powinny stanowić przeszkody w normalnym prowadzeniu przedsiębiorstwa. Urzędnicy powinni wykonywać swoje obowiązki możliwie sprawnie i bez wpływu na pracowników firmy. Okazuje się, że w trakcie przeprowadzania czynności sprawdzających przedsiębiorca ma prawo do składania korekt podatkowych. Omawiane czynności nie stanowią bowiem formy kontroli podatkowej, a co za tym idzie, nie są przeszkodą do dokonywania zmian w złożonych już zeznaniach podatkowych. Jak stanowi art. 81b §1 Ordynacji podatkowej, uprawnienie do skorygowania deklaracji:

• ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej – w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą,
• przysługuje nadal po zakończeniu kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego – w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.

Powyższy przepis nie znajduje jednak zastosowania względem czynności sprawdzających, które, jak wyjaśniliśmy wcześniej, nie są tym samym co kontrola podatkowa. Ustawodawca nie zakazuje więc składania korekt żadnych deklaracji podatkowych w toku przeprowadzanych czynności sprawdzających i to bez względu na zdanie urzędników, którzy takich czynności się podejmują.

Przykład 1.

W firmie pana Macieja od 2 dni przeprowadzane są czynności sprawdzające mające na celu ustalić, czy terminowo składał on deklaracje podatkowe. 3. dnia wizyty urzędników przedsiębiorca stwierdził, że pomylił się w złożonej deklaracji i natychmiast zabrał się za sporządzanie korekty. W trakcie jej sporządzania jeden z urzędników dowiedział się, co robi pan Maciej i wyraźnie zakomunikował mu, że dopóki czynności sprawdzające nie zostaną oficjalnie zakończone, nie może on wysłać korekty do urzędu skarbowego. Czy informacja podana przez urzędnika jest wiążąca dla przedsiębiorcy?

Nie, ponieważ czynności sprawdzające nie powodują zawieszenia możliwości składania korekt deklaracji podatkowych. Pan Maciej może złożyć swoją korektę wbrew twierdzeniom urzędnika.

Podstawą prawną do dokonywania korekty deklaracji podczas czynności sprawdzających może być również art. 274 §1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że w razie stwierdzenia, że deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki lub że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, organ podatkowy w zależności od charakteru i zakresu uchybień:

• koryguje deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku albo kwoty nadwyżki podatku do przeniesienia lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty 5000 zł;
• zwraca się do składającego deklarację o jej skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, z których powodu informacje zawarte w deklaracji podaje się w wątpliwość.

Powyższy przepis daje prawo organowi podatkowemu do samodzielnej korekty deklaracji podatkowej w wypadku mniejszej wagi albo wezwania podatnika do złożenia korekty wraz z udzieleniem wyjaśnień, gdy sprawa jest bardziej skomplikowana. W błahych przypadkach korekta deklaracji może być więc samodzielnie dokonana przez organy przeprowadzające czynności sprawdzające.

Przykład 2.

Urzędnik podatkowy przeprowadzający czynności sprawdzające w firmie X zauważył niewielkie błędy pisarskie w złożonych deklaracjach podatkowych. Przedsiębiorca dowiedział się o tym fakcie od swojego pracownika. Urzędnik stwierdził, że może dokonać samodzielnej korekty deklaracji podatkowej, jednak przedsiębiorca uważa, że powinien to zrobić osobiście. Czy korekta deklaracji może zostać złożona w tym przypadku przez urzędnika przeprowadzającego czynności sprawdzające?

Tak, ponieważ dotyczy niewielkich błędów. Przedsiębiorca nie musi składać korekty samodzielnie.

Korekta deklaracji podczas czynności sprawdzających - podsumowanie

Czynności sprawdzające nie są tożsame z kontrolą podatkową, co oznacza, że w trakcie ich przeprowadzania możliwe jest złożenie korekty deklaracji podatkowej. W przypadku niewielkich błędów taka korekta może zostać sporządzona nawet przez samego urzędnika. Jeśli jednak błędy są znaczące i poważne, to urzędnik ma prawo wezwać podatnika do złożenia wyjaśnień w sprawie i złożenia odpowiedniej korekty w wyznaczonym terminie.