0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Umowy zawierane za granicą a podatek od czynności cywilnoprawnych

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Przedsiębiorcy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podpisują różnego typu umowy. Co do zasady umowy takie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Jednak zdarza się, że do ich podpisania dochodzi poza terytorium Polski. Powstaje wówczas pytanie, czy należy od takiej umowy opłacić podatek od czynności cywilnoprawnych.

Miejsce wykonywania świadczenia

Zasady ustalania miejsca wykonywania świadczenia określa w prawie polskim Kodeks cywilny. Z art. 454 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest inaczej określone w umowie, świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia. Przy tym jeśli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa. Z powyższego wynika zatem, że – jeżeli inaczej się nie umówiono – na dłużniku ciąży obowiązek odnalezienia wierzyciela i zwrócenia mu długu. W analizowanym stanie faktycznym wierzycielem (zbywcą wierzytelności) jest podmiot zagraniczny. Wierzytelność będąca przedmiotem sprzedaży jest więc w świetle prawa polskiego prawem wykonywanym za granicą.

Kwestie związane z opodatkowaniem lub nie czynności cywilnoprawnej były niejednokrotnie przedmiotem sporów z organami podatkowymi. Poniżej prezentujemy najczęściej występujące transakcje wraz ze wskazaniem, czy podlegają one opodatkowaniu w Polsce.

Jeśli chodzi o podatek od czynności cywilnoprawnych to, przy opodatkowaniu transakcji, decydujące znaczenie ma fakt jej dokonania. Miejscem dokonania umowy sprzedaży jest zazwyczaj miejsce jej zawarcia. Jeżeli zatem umowa zostaje zawarta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to taka czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

  • rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

  • rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak z tego wynika, o tym, czy czynność podlega opodatkowaniu PCC, decyduje miejsce jej dokonania i miejsce położenia rzeczy będącej przedmiotem transakcji. Dla opodatkowania w Polsce nie ma znaczenia obywatelstwo stron konkretnej czynności cywilnoprawnej, ani ich miejsce zamieszkania, a także inne okoliczności, w których zostaje dokonana umowa, a zwłaszcza miejsce jej zawarcia. Warunkiem jest jednak, że będące jej przedmiotem rzeczy znajdują się na terytorium Polski, albo gdy jej przedmiotem są prawa majątkowe - wykonywane są na jej terytorium.

Umowa pożyczki a podatek od czynności cywilnoprawnych

Jedną z najczęściej zawieranych umów jest umowa pożyczki, która co do zasady podlega opodatkowaniu.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terenie Polski bądź też rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, jeśli nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terenie Polski i czynność cywilnoprawna została dokonana w Polsce.

Aby podatek od czynności cywilnoprawnych nie dotyczył danej umowy pożyczki, muszą być łącznie spełnione dwa warunki. Po pierwsze, pieniądze, czyli przedmiot umowy pożyczki, powinny w momencie zawarcia umowy znajdować się poza terytorium Polski, np. na zagranicznym rachunku bankowym pożyczkodawcy. Po drugie, zawarcie umowy powinno nastąpić poza granicami Polski.

Potwierdzeniem takiego stanowiska jest pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPB2/436-24/09-2/MZ, z 6 kwietnia 2009 r., gdzie możemy przeczytać:

(…) w przypadku zawarcia umowy pożyczki poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w sytuacji, gdy pieniądze w chwili zawarcia będą znajdowały się za granicą, jak już wskazano powyżej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy, tym samym bezprzedmiotowym jest rozpatrywanie omawianej pożyczki pod kątem art. 2 pkt 4 oraz art. 9 pkt 10 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, które mogą mieć zastosowanie wyłącznie do czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Reasumując stwierdza się, iż zawarcie przez pożyczkobiorcę umowy pożyczki poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przy założeniu, że pieniądze będące przedmiotem tej umowy w chwili ich zawarcia będą znajdowały się za granicami Polski nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (…).

Reasumując, jeżeli umowa pożyczki zostałaby zawarta poza granicami kraju, to podlegałaby wyłączeniu z podatku od czynności cywilnoprawnych. Pożyczka byłaby więc wyłączona z podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku, w którym zarówno umowę pożyczki, jak i pieniądze lub rzeczy stanowiące jej przedmiot przekazano by poza granicami RP.

Zakup rzeczy za granicą

Umowa kupna sprzedaży ma charakter konsensualny, dochodzi do skutku z chwilą zgodnego oświadczenia stron, niezależnie od tego, kiedy zachodzą faktyczne skutki czynności, stąd termin "dokonanie czynności" oznacza moment zawarcia konkretnej umowy, przez złożenie zgodnych oświadczeń woli przez strony umowy.

O tym, czy czynność podlega opodatkowaniu PCC, decyduje miejsce dokonania tej czynności i miejsce położenia rzeczy będącej przedmiotem transakcji. Dlatego też uznać należy, iż w sytuacji gdy zakup następuje poza terytorium RP, to czynność ta nie podlega opodatkowaniu na terytorium RP.

Potwierdzenie takiego stanowiska możemy odnaleźć w piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 stycznia 2009 r., nr IPPB2/436-446/08-2/MZ, gdzie czytamy:

(...) podatkowi podlegają czynności wskazane w ustawie, gdy ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, ale jeżeli są spełnione łącznie dwie przesłanki: nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce oraz objęta zakresem przedmiotowym ustawy czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Polski. Dla opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych obydwa warunki muszą być spełnione kumulatywnie. Jeżeli zostanie spełniony tylko jeden z nich, nie powstanie obowiązek podatkowy (...).

Przykład 1.

Pan Jan dokonał zakupu samochodu w Niemczech od osoby fizycznej. Gdyby zakupił go w Polsce, byłby zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Z uwagi na fakt, że umowa została zawarta w Niemczech i samochód w momencie zawierania umowy znajdował się w Niemczech, czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowa zawarta w Polsce, przedmiot za granicą

W takiej sytuacji dokonana czynność podlega przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i w konsekwencji co do zasady powoduje obowiązek zapłaty podatku. Stanowisko takie potwierdził Naczelnik Łódzkiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 9 lutego 2006 r., nr ŁUS-IV-436/1/06/DD, gdzie możemy przeczytać:

(…) Zgodnie z przedstawionymi przez Spółkę danymi, zakupowane towary w żadnym momencie transakcji nie znajdują się na terytorium Polski, a nabywca towarów jest spółką handlową zarejestrowaną i posiadającą siedzibę w Polsce. O tym czy przedmiotowa czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych decyduje zatem miejsce dokonania czynności cywilnoprawnej. Siedzibą Spółki jest Łódź, stąd można domniemywać, iż w sytuacji prowadzenia działalności gospodarczej, oświadczenia woli osób dokonujących czynności prawnych w imieniu Spółki mogą być składane na terytorium Polski. Wówczas mimo, że rzeczy będące przedmiotem transakcji będą się znajdowały poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej to transakcja będzie podlegała temu podatkowi.

Jeżeli natomiast dokonanie czynności cywilnoprawnej - zawarcie umowy kupna sprzedaży, poprzez złożenie zgodnych oświadczeń woli przez obie strony czynności, będzie miało miejsce poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to czynność taka nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W takim przypadku stanowisko Spółki w odniesieniu do dokonywania zakupu towarów, wyrażone w zapytaniu należy uznać za poprawne. (…)

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów