Ustawa o PIT dopuszcza możliwość złożenia przez pracownika wniosku o podwyższenie zaliczek na podatek. Zastanówmy się zatem, w jakich przypadkach będzie uzasadnione złożenie takiego wniosku. Zapraszamy do lektury.
Zasady poboru zaliczek przez pracodawcę
W myśl art. 31 ustawy o PIT osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej zwane dalej „zakładami pracy” są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku pracy.
Jak stanowi art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaliczki, o których mowa w art. 31, za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą:
- za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali – 17% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;
- za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali – 17% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali;
- za miesiące następujące po miesiącu, o którym mowa w pkt 2 – 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.
Zasadniczo zatem pracodawca pobiera najpierw zaliczki na podatek wg podstawowej stawki podatkowej, a od nadwyżki ponad górną granicę przedziału skali podatkowej, pracodawca ma obowiązek pobierania zaliczki na podatek wg 32%.
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o PIT górna granica przedziału skali podatkowej wynosi od 2022 roku 120 000 zł.
Warto także dodać, że w myśl art. 32 ust. 1e ustawy o PIT, jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok jego dochody przekroczą kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali, płatnik pobiera zaliczki bez pomniejszania o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (tj. 425 zł) od miesiąca, w którym otrzymał oświadczenie, albo od następnego miesiąca, jeżeli w miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie, nie miał możliwości pobrania zaliczki bez takiego pomniejszenia.
Dodatkowo w świetle art. 32 ust. 1a ustawy o PIT, jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem, a za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu:
- dochody podatnika nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, a małżonek nie uzyskuje żadnych dochodów – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 17% dochodu uzyskanego w danym miesiącu i są dodatkowo pomniejszane za każdy miesiąc o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej;
- dochody podatnika przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, a małżonek nie uzyskuje żadnych dochodów lub dochody małżonka mieszczą się w niższym przedziale skali podatkowej – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 17% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.
Wniosek o podwyższenie zaliczek na podatek
Jak podaje art. 41a ustawy o PIT płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33-35 i art. 41 ust. 1, na wniosek podatnika obliczają i pobierają w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy, stosując zamiast najniższej stawki określonej w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, wyższą stawkę podatkową określoną w tej skali.
W jakich sytuacjach taki wniosek będzie uzasadniony?
Otóż jeżeli podatnik przewiduje, że jego dochody w ciągu roku będą wysokie i z pewnością przekroczy on próg podatkowy, to może dojść do sytuacji, w której suma zaliczek pobieranych w trakcie roku wg stawki 17% będzie znacząco niższa od podatku należnego za dany rok podatkowy, który płatny będzie w zeznaniu rocznym.
Powyższe spowoduje zatem, że taki podatnik będzie musiał wyrównać różnicę w zeznaniu rocznym poprzez dopłatę do podatku.
Zatem składając ww. wniosek, podatnik zrównoważy wysokość zaliczek pobieranych w trakcie roku z kwotą rocznego podatku należnego.
Podkreślenia wymaga, że pobieranie wyższych zaliczek jest możliwe wyłącznie na wniosek podatnika. Pracodawca nie może z własnej inicjatywy pobierać zaliczki na podatek wg wyższej stawki. Natomiast złożony wniosek dla pracodawcy ma charakter wiążący. Płatnik bez stosownego wniosku nie jest umocowany do pobierania zaliczek na podatek od wyższej stawki podatku, gdy podatnik nie przekroczy pierwszego progu skali podatkowej.
Ustawa o PIT nie wskazuje żadnego terminu na złożenie wniosku o pobieranie wyższych zaliczek na podatek. Co więcej, nie ma też żadnego oficjalnego wzoru takiego oświadczenia, co powoduje, że może ono zostać złożone w dowolnej formie.
Ponadto treść przepisu nie wskazuje zakresu takiego wniosku, co oznacza, że pracownik może wnioskować o objęcie wyższą zaliczką konkretnej wypłaty albo wszystkich wypłat w danym roku podatkowym.
Pracownik może także złożyć taki wniosek o podwyższenie zaliczek na podatek w trakcie roku podatkowego.
Jak wskazuje wyrok WSA w Łodzi z 8 października 2019 roku (I SA/Łd 318/19), sformułowanie art. 41a u.p.d.o.f. zawierające wyrażenia „na wniosek podatnika” i „w ciągu roku” należy odczytywać tak, że po pierwsze, że płatnik jest związany wnioskiem podatnika, a po drugie, że podatnik może wnioskować o objęcie wyższą stawką zaliczki tylko określone wypłaty albo wszystkich następnych wypłat dokonywanych przez tego płatnika, ale w danym roku podatkowym. Podatnik, chcąc, aby w następnym roku płatnik pobierał także wyższe zaliczki, powinien złożyć w tym nowym roku stosowny wniosek.
Z powyższego wyroku wynika zatem, że wniosek trzeba składać każdorazowo w kolejnym roku podatkowym. Raz złożony wniosek nie jest wiążący na kolejne lata.
Po upływie roku podatkowego oświadczenie pracownika w zakresie pobierania wyższych zaliczek na podatek nie jest już obowiązujące.
Jednakże dla sposobu ustalenia zaliczki należy odnosić się do okresu, którego dotyczy, a nie daty, w której następuje wypłata czy postawienie do dyspozycji.
Przykład 1.
Podatnik złożył wniosek o pobieranie zaliczek według stawki 32% przez cały 2021 rok. To oznacza, że wniosek ten dotyczy wszystkich miesięcy od stycznia do grudnia. Jeżeli podatnik wypłatę za grudzień otrzymał w styczniu 2022 roku, to mimo wszystko zaliczka od tej wypłaty powinna zostać pobrana wg wyższej stawki podatkowej.
Podsumowując powyższe, dla pracowników przewidujących bardzo duże dochody możliwość złożenia wniosku o podwyższenie zaliczek na podatek jest dobrym rozwiązaniem, ponieważ niweluje różnice pomiędzy miesięcznymi zaliczkami a rozliczeniem rocznym. Dzięki temu podatnik nie musi dokonać sporej dopłaty do podatku po zakończeniu roku.
