Czasem mimo najszczerszych chęci podatnik nie jest w stanie uregulować swojego zobowiązania podatkowego. Jeśli nic nie wskazuje na poprawę sytuacji finansowej, warto postarać się o całkowite lub przynajmniej częściowe umorzenie długu. Zainteresowany podatnik powinien w takiej sytuacji złożyć wniosek o umorzenie zaległości podatkowej. Trzeba jednak pamiętać, że samo złożenie wniosku oraz spełnienie wymagań nie zawsze gwarantuje zwolnienie z konieczności zapłacenia zaległego podatku. Umorzenie podatku jest bowiem ulgą uznaniową.
Czym jest zaległość podatkowa?
Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w określonym terminie, a także niezapłacona w terminie zaliczka lub rata podatku (zgodnie z art. 51§1 Ordynacji podatkowej).
Powstanie zaległości podatkowej często wiąże się z koniecznością opłacenia dodatkowych odsetek za zwłokę.
Umorzenie zaległości podatkowej
Organ podatkowy z urzędu lub na wniosek podatnika może umorzyć zaległość podatkową w całości lub w jej części. Poza zaległością podatkową umorzeniu mogą podlegać także odsetki za zwłokę oraz opłata prolongacyjna.
Umorzenie zaległości podatkowej możliwe jest z urzędu, jeżeli spełnione zostaną następujące okoliczności:
- koszty postępowania egzekucyjnego prawdopodobnie przewyższają kwotę uzyskaną w wyniku w/w postępowania,
- kwota zaległości podatkowej jest mniejsza lub równa pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym,
- kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym,
- śmierć podatnika (jeśli nie pozostawił spadku lub ruchomości niepodlegających egzekucji na podstawie odrębnych przepisów) i jednocześnie brak jest spadkobierców.
Zaległości podatkowe mogą zostać umorzone, w całości lub części, także na wniosek podatnika. Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej musi być jednak podyktowany ważnym interesem podatnika (np. uregulowanie należności podatkowych jest niemożliwe ze względu na nadzwyczajne zdarzenia losowe) lub interesem publicznym (respektowanie wartości wspólnych i istotnych dla całego społeczeństwa).
Warto jednak pamiętać, że to organ podatkowy podejmuje ostateczną decyzję o przyznaniu ulgi. Wystąpienie w/w interesów nie zawsze oznacza zatem umorzenie zaległości podatkowej.
Przed wydaniem decyzji organ podatkowy zobowiązany jest wyjaśnić oraz przeanalizować okoliczności sprawy, a swoje ustalenia powinien zawrzeć w uzasadnieniu decyzji podatkowej.
Nie istnieje jeden wzorzec sytuacji, za pomocą którego umarza się należność podatkową. Każdy wniosek organy podatkowe zobowiązane są traktować indywidualnie.
Warto zaznaczyć, że podczas podejmowania decyzji o umorzeniu zaległości podatkowej pod uwagę brana jest obecna sytuacja podatnika, a nie przeszłe zdarzenia z okresu prowadzenia działalności gospodarczej.
Kto może złożyć wniosek o umorzenie zaległości podatkowej?
Z wnioskiem o umorzenie zaległości podatkowej może wystąpić:
- podatnik,
- płatnik,
- spadkobierca podatnika lub płatnika,
- osoby trzecie.
Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej należy składać nie wcześniej niż po terminie płatności podatku. Złożenie wniosku o zastosowanie ulgi uznaniowej wraz z załącznikami nie podlega opłacie skarbowej.
Co powinien zawierać wniosek o umorzenie zaległości podatkowej?
Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej powinien zawierać takie elementy, jak:
- oznaczenie wnioskodawcy (imię i nazwisko/pełną nazwę firmy; dane adresowe/ adres siedziby albo miejsca prowadzenia działalności; numer identyfikacji podatkowej),
- oznaczenie organu podatkowego (nazwa organu podatkowego, adres),
- zakres żądania,
- uzasadnienie (dlaczego wnosi się o umorzenie zaległości),
- podpis,
- załączniki (dokumenty wykazujące trudną sytuację podatnika).
Rozpatrzenie wniosku o umorzenie zaległości podatkowej
Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej powinien zostać rozpatrzony niezwłocznie. Czas jego rozpatrzenia nie powinien przekraczać miesiąca, a w szczególnie skomplikowanych przypadkach 2 miesięcy.
Jeśli we wniosku zostaną wykryte braki, organ podatkowy wezwie wnioskodawcę o ich uzupełnienie w terminie 7 dni. Jeśli braki nie zostaną usunięte, wniosek nie zostanie rozpatrzony.
