Tematem niniejszego opracowania jest składanie wniosku o wyjawienie majątku dłużnika. Rozważania rozpoczną się od tego, kiedy w ogóle taki wniosek można złożyć – czy zawsze, czy jednak należy spełnić określone kryteria. Następnie wskazane zostanie, jakie są wymogi formalne wniosku, czy podlega on opłacie, a w dalszej części przedstawione zostaną dane, jakie powinien zawierać wniosek o wyjawienie majątku dłużnika!
Kiedy można złożyć wniosek o wyjawienie majątku?
Podstawa prawna instytucji wniosku o wyjawienie majątku dłużnika znajduje się w ustawie Kodeks postępowania cywilnego. Traktują o niej przepisy art. 913–9201 kpc.
Zgodnie z przepisami wniosek o wyjawienie majątku można złożyć:
- jeśli zajęty w postępowaniu egzekucyjnym majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności;
- jeśli wierzyciel wykaże, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swojej należności;
- przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego, jeśli wierzyciel uprawdopodobni, że nie uzyska zaspokojenia w pełni swojej należności ze znanego mu majątku lub przypadających dłużnikowi bieżących świadczeń periodycznych za okres 6 miesięcy;
- przed wszczęciem egzekucji, po uzyskaniu tytułu wykonawczego, jeśli wezwał dłużnika do zapłaty stwierdzonej nim należności listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, a dłużnik nie spełnił świadczenia w terminie 14 dni od daty doręczenia tego wezwania.
Z powyższego wynika, że nie można składać wniosku o wyjawienie majątku w stosunku do, na przykład, potencjalnych kontrahentów lub takich, w stosunku do których nie wydano tytułu wykonawczego (wyroku zaopatrzonego w klauzulę wykonalności).
Przykład 1.
Marta Trojan chce podjąć współpracę z ENIGMA Sp. z o.o. W internecie przeczytała jednak niekorzystne opinie co do jej wypłacalności, terminowości wykonywania usług i płatności za realizowane na jej rzecz usługi. Chciałaby, jeszcze przed rozpoczęciem współpracy, złożyć wniosek o wyjawienie majątku. Taki wniosek nie zostanie przez sąd uwzględniony – może być on bowiem złożony po spełnieniu określonych kryteriów, związanych z wydaniem wyroku przez sąd, jego uprawomocnieniem się i trudnościami w uzyskaniu należności.
Wymogi formalne wniosku o wyjawienie majątku dłużnika
Zgodnie z art. 914 Kodeksu postępowania cywilnego wniosek składa się w sądzie właściwości ogólnej dłużnika.
Oznacza to, że jest on kierowany do sądu rejonowego, bez względu na wysokość zadłużenia.
Sądem właściwym jest zaś ten, w którego okręgu mieszka lub ma siedzibę dłużnik.
Przykład 2.
Marlena Wół jest dłużnikiem Mai Kos. Zamieszkuje w Gnieźnie, a jej adres zameldowania to Poznań. W takiej sytuacji sądem właściwym jest Gniezno – miejsce zamieszkania to miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
We wniosku należy oznaczyć:
- wierzyciela, podając jego imię, nazwisko, nazwę w przypadku osób prawnych, adres, nr PESEL lub NIP/KRS;
- dłużnika, podając jego imię, nazwisko, nazwę w przypadku osób prawnych, adres, opcjonalnie także nr PESEL lub NIP/KRS;
- osnowę wniosku – czyli to, czego wierzyciel się domaga;
- zwięzłe uzasadnienie.
Do wniosku trzeba dołączyć:
- odpis protokołu zajęcia, jeśli jest w posiadaniu wierzyciela;
- inne dokumenty, które uzasadniają obowiązek wyjawienia majątku;
- tytuł wykonawczy, jeżeli wniosek złożono przed wszczęciem egzekucji.
W szczególności wartościowe będą postanowienia o umorzeniu egzekucji, informacje komornika o braku majątku dłużnika, o zbyt małym majątku, aby zaspokoił roszczenie, o zbiegach egzekucji.
Jaka opłata za wniosek o wyjawienie majątku dłużnika?
Wniosek o wyjawienie majątku dłużnika jest odpłatny. Opłata za wniosek wynosi 200 zł i wynika z art. 70 pkt 5 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Jest to opłata stała, niezależna od wielkości majątku dłużnika i tego, czy on istnieje, czy nie.
Ponadto, jeśli wniosek składa osoba działająca przez profesjonalnego pełnomocnika – radcę prawnego, adwokata – obowiązana jest uiścić na rzecz właściwego miejscowo (ze względu na siedzibę sądu) urzędu miasta opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.
Jakie dane powinien zawierać wniosek o wyjawienie majątku dłużnika?
W pierwszej kolejności należy wskazać datę sporządzenia pozwu oraz określić sąd, do którego kierowany jest pozew – według miejsca zamieszkania lub siedziby dłużnika.
Następnie wskazuje się strony – wierzyciela oraz dłużnika. Należy podać imię, nazwisko, adres, a także nr NIP lub PESEL, aby w sposób jednoznaczny określić, zwłaszcza dłużnika.
W dalszej części trzeba opisać żądanie, zgodnie z wzorem:
„Wnoszę, na podstawie art. 913 kpc, o zobowiązanie dłużnika, XYZ, do wyjawienia majątku i złożenia oświadczenia w tym przedmiocie, obejmującego w szczególności określenie należących do dłużnika rzeczy – ruchomości i nieruchomości oraz miejsc, w których się znajdują, przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych, oraz do złożenia przyrzeczenia zgodnie z treścią art. 913 § 1 kpc”.
Jeśli wierzyciel jest reprezentowany przez pełnomocnika, powinien również wnieść o zasądzenie od dłużnika na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Następnie sporządza się uzasadnienie wniosku.
W uzasadnieniu należy wskazać:
- tytuł wykonawczy wydany przeciwko dłużnikowi;
- informację o wierzytelności przysługującej wierzycielowi, o tym, czy dłużnik w jakiejkolwiek części rozliczył się z zaległości;
- czy była prowadzona egzekucja komornicza, jeżeli nie – należy wskazać przyczyny i uprawdopodobnić niemożność uzyskania zasądzonych kwot od dłużnika;
- jeśli była prowadzona egzekucja – trzeba podać, jaki komornik to robił, jaki był jej przebieg, co zostało zajęte, czy w jej wyniku uzyskano zaspokojenie roszczenia w całości lub w części;
- informacje dotyczące tego, czy prowadzona egzekucja rokuje w zakresie zaspokojenia roszczenia, czy też nie ma na to widoków.
Trzeba pamiętać, aby pod treścią wniosku złożyć własnoręczny podpis, a także wypisać załączniki do wniosku – wszystkie dokumenty, które stanowią dowód i potwierdzenie tez wskazanych w piśmie.
Do sądu pismo należy przesłać w dwóch egzemplarzach – drugi egzemplarz wniosku wraz z załącznikami sąd przesyła do dłużnika.
