Ustawa o podatku akcyzowym przewiduje sytuacje, w których opłacona przez podatnika akcyza podlega zwrotowi. W naszym artykule zastanowimy się, jaki jest Wpływ zwrotu akcyzy na podatki VAT oraz PIT w tym celu przeanalizujemy przepisy zawarte w tych ustawach.
Wpływ zwrotu akcyzy na podatki - na gruncie ustawy o PIT
W pierwszej kolejności wskażmy, że podatek akcyzowy nie został wymieniony w art. 23 ust. 1 ustawy PIT, gdzie wymieniono katalog wydatków nieuznawanych za koszt podatkowy. To oznacza, że zapłacony przez przedsiębiorcę podatek akcyzowy stanowić może koszt uzyskania przychodu, co potwierdza interpretacja Dyrektora KIS z 15 grudnia 2017 roku (nr 0111-KDIB1-3.4010.355.2017.1.MBD).
W momencie, kiedy podatnik otrzymuje zwrot akcyzy od organów podatkowych, pojawia się pytanie, czy należy z tego tytułu rozpoznać przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też należy dokonać wstecznej korekty kosztu.
W tym zakresie przeanalizujmy przepisy określające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Otóż zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy PIT za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Przepis art. 14 ww. ustawy nie wymienia szczegółowo wszystkich przychodów z tego źródła, a w art. 14 ust. 2 cyt. ustawy wymienione zostały tylko niektóre rodzaje przychodów zaliczanych do przychodów z działalności gospodarczej.
Dokonując wykładni przepisów ustawy w tym zakresie, należy mieć na względzie, iż zasadą jest, że przychód z działalności gospodarczej stanowi każda kwota należna podatnikowi związana w jakikolwiek sposób z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 7d ustawy PIT przychodem z działalności gospodarczej są również – w przypadku obniżenia lub zwrotu podatku od towarów i usług lub zwrotu podatku akcyzowego zgodnie z odrębnymi przepisami – naliczony podatek od towarów i usług lub zwrócony podatek akcyzowy, w tej części, w której podatek uprzednio został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.
W sytuacji, gdy podatnik zaliczył naliczony podatek akcyzowy do kosztów uzyskania przychodu, w przypadku zwrotu tego podatku przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej jest podatek akcyzowy w części, w jakiej został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.
To oznacza, że w razie dokonania korekty deklaracji akcyzowej, wskutek czego zwrócony zostanie podatek zaliczony uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, podatnik jest obowiązany tenże zwrócony podatek zaliczyć do przychodów. Wyłącza to obowiązek wstecznej korekty deklaracji w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.
Powyższe stanowisko potwierdza również wyrok WSA w Gliwicach z 20 marca 2015 roku (III SA/Gl 167/14), gdzie czytamy, że kosztowy charakter podatku akcyzowego u podatników nabywających towary i usługi opodatkowane tym podatkiem potwierdza również art. 12 ust. 1 pkt 4f ustawy CIT (odpowiednik art. 14 ust. 2 pkt 7d ustawy PIT), który określa skutki zrekompensowania podatnikowi podatku akcyzowego zapłaconego przy nabyciu towaru obciążonego tym podatkiem i nakazuje zwrócić podatnikowi korzyść podatkową, jaką uzyskał, zaliczając do kosztów uzyskania przychodów podatek akcyzowy przy nabyciu towarów stanowiących koszt podatkowy.
Powyższe powoduje, że w przypadku otrzymania zwrotu akcyzy wartość zwróconego podatku stanowi dla podatnika przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, który należy rozpoznać w dacie otrzymania zwrotu. Przedsiębiorca otrzymujący zwrot akcyzy nie powinien korygować wartości zapłaconego uprzednio podatku akcyzowego.
Na mocy art. 14 ust. 1i ustawy PIT datą powstania przychodu z tytułu zwrotu zapłaconej akcyzy będzie data otrzymania zwrotu.
Przykład 1.
Pan Zbigniew sprowadził do Polski samochód z zagranicy, w wyniku czego opłacił 1 maja 2023 roku podatek akcyzowy. Zaliczył go do kosztów podatkowych. 1 września 2023 roku otrzymał od urzędu skarbowego zwrot akcyzy. W jaki sposób pan Zbigniew powinien rozliczyć otrzymany zwrot akcyzy?
Kwota zwróconego podatku stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w dacie otrzymania, tj. 1 września 2023 roku. Pan Zbigniew nie powinien zatem dokonywać korekty kosztu. Zapis po stronie kosztu z 1 maja 2023 roku pozostaje zatem bez zmian.
Kolejna kwestia, na którą należy zwrócić uwagę, to fakt, że otrzymany zwrot może być oprocentowany. Jeżeli bowiem organ podatkowy dokona zwrotu podatku z opóźnieniem, to podatnikowi przysługują odsetki.
Co ciekawe, takie odsetki nie podlegają opodatkowaniu, gdyż korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 111 ustawy PIT, gdzie podano, że wolne od podatku jest oprocentowanie otrzymane w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowych i innych należności budżetowych, a także oprocentowanie zwrotu różnicy podatku od towarów i usług w rozumieniu odrębnych przepisów.
W kontekście możliwości zaliczenia do przychodu podlegającego opodatkowaniu otrzymanych odsetek powstałych w związku ze zwrotem akcyzy warto przywołać treść interpretacji Dyrektora IS w Poznaniu z 8 stycznia 2010 roku (nr ILPB1/415-1133/09-2/TW):
„Jak wynika z art. 21 ust. 1 pkt 111 ustawy PIT, odsetki z tytułu nadpłaty podatku akcyzowego nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Reasumując, otrzymane przez Wnioskodawczynię odsetki w związku ze zwrotem akcyzy nie stanowią przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.
Wpływ zwrotu akcyzy na podatki - na gruncie ustawy o VAT
W kontekście podatku od towarów i usług wskażmy, że opodatkowaniu tym podatkiem podlegają czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy VAT, tj.:
- odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
- eksport towarów;
- import towarów na terytorium kraju;
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
- wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
W powyższym wykazie nie wymieniono takiego zdarzenia, jak otrzymanie zwrotu akcyzy. W konsekwencji należy podkreślić, że zwrot akcyzy jest neutralny na gruncie podatku VAT.
Mając zatem powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że zwrot akcyzy wywołuje skutek jedynie w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych i to wyłącznie w przypadku, gdy kwota zapłaconej akcyzy została uprzednio zaliczona do kosztów podatkowych.
