Zakup samochodu z UE - środek trwały i towar handlowy

Posiadanie własnego pojazdu z pewnością pomaga przy prowadzeniu działalności gospodarczej, szczególnie jeśli praca wymaga osobistego kontaktu z kontrahentami. Przedsiębiorcy decydują się bardzo często na zakup samochodu z UE – główną przyczyną jest oczywiście chęć zaoszczędzenia pieniędzy. Taka transakcja wiąże się jednak z pewnymi formalnościami uzależnionymi od tego, w jakim charakterze nastąpi zakup auta.

Forma zakupu samochodu przez przedsiębiorcę

Przedsiębiorca w ramach wykonywanej działalności może dokonywać zakupu różnego rodzaju przedmiotów, które posłużą mu przy prowadzeniu biznesu. Może to następować zarówno w formie zakupu środka trwałego, jak i towaru handlowego – dotyczy to także transakcji, w których przedmiotami są samochody spoza Polski.

Czym jest środek trwały?

Składniki majątku przedsiębiorcy mogą przybrać postać środków trwałych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, środkami trwałymi ujmowanymi w ewidencji środków trwałych są:

• środki nabyte lub wytworzone we własnym zakresie przez przedsiębiorcę,
• środki, których przewidywany okres użytkowania wynosi powyżej roku,
• środki kompletne i zdatne do użytku,
• środki wykorzystywane na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.

Czym jest towar handlowy?

Prowadzenie działalności gospodarczej może wiązać się także z pojęciem towaru handlowego. Sprowadzanie samochodów z Unii Europejskiej, a następnie ich odsprzedaż może ściśle wiązać się z modelem biznesowym danego przedsiębiorcy.

Samochód w działalności – środek trwały czy towar handlowy?

Decydując się na zakup pojazdu, który będzie wykorzystywany przy prowadzeniu działalności gospodarczej, należy ustalić jak długo ma on posłużyć przedsiębiorcy. Jeśli będzie to okres powyżej 12 miesięcy, samochód powinien zostać wpisany do ewidencji środków trwałych. Jeśli krótszy, auto musi być zaliczone do towaru handlowego. Nie ma przy tym znaczenia czy pojazd został zakupiony na terytorium Polski, czy też pochodzi z innego kraju Unii Europejskiej.

Obowiązki przy zakupie samochodu z UE – środek trwały

Jeśli przedsiębiorca może zaliczyć zakupiony pojazd do środków trwałych, powinien pamiętać, że auto powinno być kompletne i zdatne do użytku już w dniu przyjęciu go do użytkowania w firmie.

Zaliczenie samochodu z UE do środków trwałych wymaga zatem nie tylko dokładnego sprawdzenia stanu pojazdu, ale także przeliczenia jego wartości na złotówki. Jeśli na fakturze, która dokumentuje zakup auta, widnieje zagraniczna waluta, przedsiębiorca musi samodzielnie dokonać jej przeliczenia według średniego kursu Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury.

Kolejnym obowiązkiem pojawiającym się przy zakupie samochodu z UE zaliczanego do środków trwałych jest powiększenie wartości początkowej pojazdu o koszty jego nabycia, do których zaliczamy:

• akcyzę,
• koszty transportu,
• koszty ubezpieczenia,
• opłaty związane z zakupem pojazdu.

Obowiązki przy zakupie samochodu z UE – towar handlowy

Nieco inaczej wyglądają obowiązki przedsiębiorcy, który decyduje się na zakup samochodu z UE zaliczonego do towaru handlowego.

Jeśli auto zostało zakupione w celu dalszej odsprzedaży, kupujący musi pamiętać o zaewidencjonowaniu zakupu w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów. Wpisu należy dokonać w kolumnie 10 „Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu”.

W tym przypadku również pojawia się konieczność przeliczenia wartości auta, określonej w obcym pieniądzu, na polską walutę. Przedsiębiorca robi to na podstawie średniego kursu Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury za zakup pojazdu.

Zakup samochodu z UE a obowiązki podatkowe

Każdorazowy zakup samochodu z UE przez przedsiębiorcę wiąże się z obowiązkiem podatkowym. Transakcje dokonywane w ramach tzw. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów powoduje każdorazowo obowiązek rozliczenia WNT.
Aby można było mówić o obowiązku podatkowym przedsiębiorcy, który kupuje pojazd z kraju UE, musi on spełniać następujące kryteria:

• przedsiębiorca jest podatnikiem VAT lub podatnikiem od wartości dodanej innego kraju UE, a nabywany pojazd ma służyć jego działalności gospodarczej lub
• przedsiębiorca jest osobą prawną, która nie jest podatnikiem.

Zakup samochodu z UE podlega pod podatek tego państwa, w którym auto będzie rzeczywiście użytkowane. Jeśli przedsiębiorca planuje korzystać z pojazdu na terenie Polski, to transakcja będzie podlegała pod nasze krajowe przepisy podatkowe.

Podstawa opodatkowania

Podstawą opodatkowania zakupu pojazdu z UE jest tak naprawdę cena, za którą przedsiębiorca nabył samochód. Do ceny auta należy jednak dodać wszelkie koszty, jakie wiążą się z wprowadzeniem go na terytorium Polski (a więc zapłaconą akcyzę, cło, podatki zagraniczne, prowizje, koszty transportu i ubezpieczenia pojazdu).

Stawka podatku zależy od pojemności skokowej silnika:

• do 2000 cm³ – stawka podatku wynosi 3,1%,
• powyżej 2000 cm³ – stawka podatku wynosi 18,6%.

Terminy podatkowe

Przedsiębiorca sprawdzający pojazd z innego kraju Unii Europejskiej musi wykonać swoje obowiązki podatkowe w ściśle określonym terminie.

Po wprowadzeniu samochodu do Polski należy złożyć w urzędzie celnym deklarację AKC-U/S. Termin na dokonanie tej czynności wynosi maksymalnie 14 dni, nie później jednak niż w dniu rejestracji pojazdu w kraju.

Termin zapłaty akcyzy jest nieco dłuższy, bo wynosi 30 dni i liczony jest od daty przemieszczenia samochodu lub daty jego rejestracji (ten drugi przypadek jest stosowany tylko wtedy, gdy rejestracja nastąpiła wcześniej, niż transport auta).

Nowy i używany samochód – różnice podatkowe

Zakup samochodu z UE w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie zawsze musi oznaczać nabycia nowego pojazdu. Czasami przedsiębiorcy decydują się na kupno używanego auta, tak aby zminimalizować koszty.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o VAT, za nowe środki transportu uznaje się pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centymetrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowata, jeżeli przejechały nie więcej niż 6000 kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy.

Jeśli zakupiony samochód nie spełnia powyższych kryteriów, należy uznać go za używany. W takiej sytuacji obowiązki podatkowe przedsiębiorcy kształtują się zupełnie inaczej.

Zakup samochodu z UE na podstawie faktury VAT marża oznacza, że przedsiębiorca nabył używany pojazd. Tego rodzaju transakcja nie podlega pod zasady podatkowe w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów – innymi słowy nie stosujemy zasad opisanych wcześniej.

Przedsiębiorca nie ma więc żadnego obowiązku naliczania podatku VAT w przypadku nabycia używanego samochodu z UE, niezależnie od tego, czy zaliczony zostanie on do środków trwałych, czy też do towaru handlowego.

Zakup samochodu z UE w ramach działalności gospodarczej

Przedsiębiorca, który planuje zakup auta z UE w ramach prowadzonej przez siebie działalności, musi pamiętać o zaliczeniu pojazdu do środków trwałych albo towarów handlowych. Podstawowym kryterium decydującym w tym zakresie jest przeznaczenie zakupionego pojazdu – jeśli ma on zostać odsprzedany, to znajdzie się w kategorii towarów handlowych.

Równie istotne jest pamiętanie o obowiązku podatkowym w ramach dokonanej transakcji i terminach wiążących każdego przedsiębiorcę. Nie będzie to jednak konieczne, jeśli dokonuje się zakupu używanego samochodu.