Zasady odliczenia VAT przy pojazdach

Obecnie prawie każdy przedsiębiorca wykorzystuje w prowadzonej działalności gospodarczej pojazdy takie jak samochody osobowe lub ciężarowe, motocykle, skutery czy motorowery. W przypadku korzystania z nich w ramach działalności opodatkowanej podatnikom przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących zakup tych pojazdów, a tym samym paliwa oraz innych wydatków eksploatacyjnych. Sprawdźmy, jakie zasady odliczenia VAT przy pojazdach osobowych i ciężarowych obecnie obowiązują.

Definicja pojazdu samochodowego dla celów VAT

Zgodnie z art. 2 pkt 34 ustawy o VAT pod pojęciem pojazdu samochodowego należy rozumieć pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

Zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy Prawo o ruchu drogowym pojazdem samochodowym jest pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h (określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego). Natomiast pkt 32 wskazuje, że pojazdem silnikowym jest pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego.

Głównym celem wprowadzenia tej definicji na gruncie ustawy o VAT jest rozwianie wszelkich wątpliwości interpretacyjnych, z którymi spotykali się podatnicy. Mimo wielu interpretacji podatkowych w wątpliwość poddawane było odwoływanie się do pojęć zawartych w prawie o ruchu drogowym.

Zasady odliczania VAT przy pojazdach - 50% i 100%

W przypadku wydatków związanych z pojazdem samochodowym przedsiębiorcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT w wysokości 50% lub 100%. Zgodnie z art. 86a ust. 2 ustawy o VAT do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, od których podatnik ma prawo odliczenia VAT, zalicza się wydatki dotyczące:

nabycia, importu lub wytworzenia pojazdów samochodowych oraz nabycia, lub importu ich części składowych,
używania pojazdów samochodowych na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związanych z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3,
nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu pojazdów samochodowych, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z ich eksploatacją.

100% odliczenia VAT od samochodów

Pełne odliczenie podatku zostało przez ustawodawcę obwarowane dodatkowymi wymogami. 100% odliczenia VAT od wydatków związanych z pojazdem samochodowym przysługuje przedsiębiorcom gdy:

wykorzystują te pojazdy wyłącznie w prowadzonej działalności gospodarczej,
pojazdy te są konstrukcyjnie przeznaczone do przewodu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, a dodatkowo z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie.

Pojazdy samochodowe dające prawo odliczenia 100% VAT można podzielić na kilka kategorii.

Zobacz też:

Grupa I

Pierwszą grupą pojazdów dających pełne prawo do odliczenia podatku są te o masie do 3,5 tony, których konstrukcja wyklucza użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z firmą jest nieistotne (art. 86a ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT).

Pierwszy podzbiór dotyczy pojazdów (innych niż samochody osobowe) wskazanych w art. 86a ust. 9 ustawy o VAT, a więc mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:

klasyfikowanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym jako pojazd wielozadaniowy, van lub
z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków.

Aby podatnik mógł odliczyć 100% VAT od nabycia tych pojazdów, zakupionego do nich paliwa oraz innych wydatków eksploatacyjnych, musi posiadać badanie techniczne pojazdu przeprowadzone przez okręgową stację kontroli pojazdów oraz odpowiednią adnotację VAT-1 lub VAT-2 wpisaną w dowodzie rejestracyjnym.

Kolejnym rodzajem pojazdów samochodowych, w stosunku do których przysługuje podatnikowi pełne odliczenie VAT to pojazdy specjalne wymienione w art. 86a ust. 9 pkt 3 ustawy o VAT:

agregat elektryczny/spawalniczy,
do prac wiertniczych,
koparka, koparko-spycharka,
ładowarka,
podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych,
żuraw samochodowy.

Aby podatnik mógł odliczyć 100% VAT od ich nabycia, paliwa oraz innych wydatków eksploatacyjnych z dokumentów wydanych na podstawie przepisów ustawy o ruchu drogowym musi wynikać, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym, o którym mowa w ustawie o VAT.

Zgodnie z art. 86a ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT w kolejnej grupie pojazdów, od których podatnik będzie miał prawo do odliczenia 100% podatku VAT to samochody osobowe, które mają:

kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń,
nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu.

Spełnienie wymagań stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań.

Grupa II

Druga i chyba najliczniejsza grupa dotyczy samochodów o masie do 3,5 tony wykorzystywanych jedynie do celów działalności gospodarczej, jeżeli sposób ich wykorzystywania wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z firmą.

Dodatkowe wymogi, jakie musi spełnić:
-stworzenie regulaminu używania pojazdów w firmie,
-prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdów,
-zgłoszenie samochodu w urzędzie skarbowym na druku VAT-26.

Przedsiębiorca, który zdecyduje się na odliczanie 100% VAT od wydatków związanych z nabyciem, zakupu paliwa oraz pozostałych wydatków eksploatacyjnych, które dotyczą pojazdu znajdującego się w grupie II, ma obowiązek złożenia VAT-26 w terminie 7 dni od dnia, w którym został poniesiony pierwszy wydatek związany z pojazdem. W sytuacji, gdy przedsiębiorca nie dokona zgłoszenia w powyższym terminie, pojazd uznaje się za wykorzystywany zarówno w działalności, jak i prywatnie, a tym samym podatnik nabywa prawo do odliczenia 100% VAT od wydatków związanych z tym pojazdem dopiero od dnia złożenia VAT-26.

W sytuacji, gdy przedsiębiorca nie złoży formularza VAT-26 w obowiązującym terminie, nie będzie miał prawa do odliczenia 100% VAT od wydatków poniesionych we wcześniejszym terminie niż 7 dni przed złożeniem druku w urzędzie. W odniesieniu do tych wydatków podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia jedynie 50% VAT.

W systemie wFirma.pl możliwe jest łatwe prowadzenie kilometrówki VAT. Po dodaniu pojazdu do systemu wystarczy uzupełnić informacje o trasie w zakładce: WYDATKI » KILOMETRÓWKA » DODAJ WPIS.

Zasady odliczenia VAT przy pojazdach wykorzystywanych w sposób mieszany

Grupa III

Trzecia grupa, która może skorzystać z prawa do 100% odliczenia podatku zarówno od nabycia, jak i wydatków (w tym także paliwa), to samochody ciężarowe o masie powyżej 3,5 tony. W ich przypadku podatnik nie ma obowiązku prowadzenia kilometrówki dla celów VAT ani tym bardziej zgłaszania samochodu w urzędzie.

50% odliczenia VAT od samochodów

Prawo do 50% odliczenia podatku VAT dotyczy tych pojazdów, które będą wykorzystywane zarówno do celów mieszanych (prywatno-firmowych), jak i podatników, którzy nie mają czasu na prowadzenie dodatkowych ewidencji.

Przedsiębiorcy co do zasady mogą odliczyć 50% podatku VAT od ich nabycia oraz od wydatków eksploatacyjnych, w tym również od zakupu paliwa do tych pojazdów bez zgłaszania pojazdu w urzędzie skarbowym oraz bez prowadzenia kilometrówki dla celów VAT.

Prawo do odliczenia 50% podatku VAT od wydatków związanych z pojazdem przysługuje zarówno w przypadku samochodów, które są środkiem trwałym, jak i użytkowanych na podstawie umowy najmu, leasingu operacyjnego, umowy użyczenia czy będących prywatnym pojazdem wykorzystywanym w działalności.

Inne środki transportu – motocykle, skutery, motorowery

Motorower

Co do zasady podatnicy mogą odliczyć 100% podatku VAT od nabycia motoroweru oraz wydatków eksploatacyjnych (w tym od paliwa). Motorower w myśl przepisów prawa o ruchu drogowym powinien mieć:

dwa lub trzy koła,
silnik spalinowy o pojemności skokowej do 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy do 4 kW,
prędkość jazdy ograniczoną do 45 km/h.

Prawo do pełnego odliczenia VAT bez prowadzenia dodatkowych ewidencji i zgłaszania motoroweru w US jest możliwe, gdyż nie spełnia on definicji pojazdu samochodowego w rozumieniu ustawy o VAT, do których odnoszą się ograniczenia oraz dodatkowe obwarowania.

Motocykle i skutery a odliczenie VAT

Zarówno motocykle, jak i skutery w myśl przepisów o ruchu drogowym uznawane są za pojazdy samochodowe. W związku z tym podatnik ma dwie możliwości, jeżeli chodzi o kwestię odliczenia VAT:

100% odliczenia VAT

– będzie możliwe, gdy motocykl/skuter będzie wykorzystywany jedynie na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Aby to udowodnić, przedsiębiorca musi zgłosić go w urzędzie skarbowym na druku VAT-26, prowadzić kilometrówkę oraz określić regulamin wykorzystywania go w firmie.

50% odliczenia VAT

– podatnik odlicza 50% VAT wówczas, gdy motocykl będzie użytkowany w celach mieszanych lub gdy podatnik nie chce tracić czasu na prowadzenie dodatkowej ewidencji oraz dokonywania innych formalności.