Wraz z końcem roku podatkowego przedsiębiorcy mają obowiązek dopełnić kilku formalności. Jednym z nich jest przeprowadzenie spisu z natury który powinien zostać ujęty jako ostatni wpis w ewidencji. Jednak jakie elementy powinien zawierać prawidłowo sporządzony remanent oraz kto i w jakim terminie ma obowiązek jego sporządzenia? Sprawdźmy.
Obowiązek przeprowadzenia remanentu
Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów opodatkowani na zasadach ogólnych jak i podatkiem liniowym, zobligowani są do sporządzenia remanentu na koniec roku.
Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem nie są zobligowani do przeprowadzania remanentu na koniec roku, jednak w przypadku kontroli może być on pomocy w prawidłowym ustaleniu podstawy opodatkowania.
Remanent - elementy spisu z natury
Obowiązek sporządzenia remanentu wynika bezpośrednio z par. 24 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Remanent zwany inaczej spisem z natury, powinien zawierać:
- nazwisko i imię właściciela zakładu (nazwę firmy),
- datę sporządzenia spisu, numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
- szczegółowe określenie towaru i innych składników wymienionych w ust. 1 par. 24,
- jednostkę miary,
- ilość stwierdzoną w czasie spisu,
- cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
- wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
- łączną wartość spisu z natury oraz
- klauzulę "Spis zakończono na pozycji...",
- podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników).
Składniki ujęte w spisie z natury należy wycenić w ciągu 14 dni od dnia zakończenia remanentu.
Jakie składniki podlegają spisowi z natury?
Jak wskazuje par. 24 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR spisowi z natury podlegają: towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, produkcja w toku, wyroby gotowe, braki i odpady. Co ważne, należy pamiętać, że remanent obejmuje również towary stanowiące własność podatnika, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem podatnika, a także towary obce znajdujące się w zakładzie podatnika. Towary obce nie podlegają wycenie (wystarczające jest ilościowe ich ujęcie w spisie towarów z podaniem, czyją stanowią własność).
Należy pamiętać, że w przypadku:
- księgarń i antykwariatów księgarskich - spisem z natury można obejmować jedną pozycją wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy i inne;
- działalności kantorowej - spisem z natury należy objąć niesprzedane wartości dewizowe;
- działów specjalnych produkcji rolnej - spisem z natury należy objąć niezużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilość zwierząt według gatunków z podziałem na grupy.
Remanent - wycena składników majątku
Ujmowane w remanencie składnik są wyceniane w zależności od rodzaju. I tak w przypadku:
- towarów i materiałów - wyceny dokonuje się według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia;
- półwyrobów (półfabrykatów), wyrobów gotowych i braków własnej produkcji - wyceny dokonuje się według kosztów wytworzenia;
- odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową - wyceny dokonuje się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania.
W przypadkach specyficznych, takich jak:
- niesprzedane wartości dewizowe - wycenia się je według cen zakupu z dnia sporządzenia spisu, a w dniu kończącym rok podatkowy - według cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w dniu kończącym rok podatkowy;
- produkcja niezakończona przy działalności usługowej i budowlanej - wyceniana jest według kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej;
- produkcja zwierzęca - wycenia się według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt.
Jak należy rozumieć definicję ceny zakupu, nabycia, czy kosztów wytworzenia? Objaśnimy poniżej:
Cena zakupu, zgodnie z par. 3 ust. 2 rozporządzania w sprawie prowadzenia KPiR, to cena, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszona o VAT, podlegający odliczeniu, a przy imporcie powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżona o rabaty, opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku - wartość odpowiadającą cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika.
Natomiast jak wskazuje par. 3 ust.3 wyżej wskazanego rozporządzenia cena nabycia to cena zakupu składnika majątku powiększoną o koszty uboczne związane z zakupem towarów i składników majątku do chwili złożenia w magazynie, a w szczególności koszty transportu, załadunku i wyładunku oraz ubezpieczenia w drodze.
Z kolei przez koszty wytworzenia należy rozumieć wszelkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z przerobem materiałów, z wykonywaniem usług lub pozyskaniem (wydobyciem) kopalin, z wyłączeniem kosztów sprzedaży wyrobów gotowych i usług.
- Remanent, czyli spis z natury
- Remanent, czyli spis z natury na koniec roku
- Remanent początkowy przy zakładaniu działalności
Ujęcie remanentu w KPiR
Jak wynika z regulacji ujętych w par. 26 ust. 6 rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR, spis z natury musi być wpisany do księgi:
- według poszczególnych rodzajów jego składników lub
- w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników; wówczas zestawienie przechowuje się łącznie z księgą.
Przedsiębiorca powinien pamiętać, że w przypadku, gdy firma nie ma na stanie towarów handlowych - wartość spisu z natury wynosi 0 zł - powinien on również zostać ujęty w księdze.
Remanent końcowy w systemie wFirma.pl
Podatnicy prowadzący księgowość z pomocą systemu wFirma.pl sporządzony poza systemem remanent końcowy wprowadzić powinni w zakładce EWIDENCJE » REMANENTY » DODAJ REMANENT, gdzie jako rodzaj należy wybrać REMANENT KOŃCOWY oraz wprowadzić datę jego sporządzenia i kwotę wynikającą ze spisu.
Na podstawie wprowadzonego remanentu końcowego, system automatycznie wygeneruje wpis dotyczący remanentu początkowego na taką samą wartość. Remanent końcowy i remanent początkowy ujmowany jest w KPIR w kolumnie 15.
Wartości wynikające z remanentów brane są pod uwagę podczas sporządzania zeznania rocznego generowanego z poziomu systemu. W przypadku, gdy wartość remanentu początkowego będzie wyższa niż wartość remanentu końcowego, różnica będzie pomniejszać dochód do opodatkowania, w odwrotnej sytuacji będzie go powiększać.